37978 img195

170

-

Przypomina ona zarówno metodę symulacji, jak i metodę sytuacyjną^ Mimo iż jest to atrakcyjna metoda, w postaci przedstawionej przez K. Kńfj szewskiego, rzadko jest stosowana w szkolnictwie ogólnokształcący^ Nadaje się głównie do tych przedmiotów nauczania, w których nau<|z.y|| ciel skutecznie mógłby posłużyć się biografią postaci historycznej, wię^ kiego uczonego, artysty czy myśliciela.

Metoda biograficzna swój początek wywodzi z wydziałów zarządza||' nia w amerykańskich uniwersytetach. „Kiedy nauka zarządzania stawią}® dopiero pierwsze kroki, jej przedstawiciele szukali takich metod przekąlj. zywania umiejętności kierowniczych, do jakich nauka zarządzania dorc^, sła. Ponieważ nic dysponowała jeszcze ogromem sformalizowanej wiedzy^ jak to jest dzisiaj, zawierzono studiowaniu przykładów - dziejów kart' i sposobów pracy wielkich kierowników gospodarki. Studiując ich życto rysy adepci zarządzania mieli przejąć od swych modeli bardzo subtelni; i niełatwe do wychwycenia i zbadania cechy osobowości, intelektu i postępowania, a które znacznie prościej, nawet ich nie nazywając, spostrzec w czyimś postępowaniu” [40].

Metodę biograficzną warto stosować nie tylko ze względu na jej walory wychowawcze (co jest sprawą niebagatelną), ale także dzięki temu, że pozwala uczniowi zgłębić warstwę poznawczą materiału nauczania.

Uczniowie wyciągając wnioski z analizowanej biografii, wykorzystują je do rozwiązywania innych problemów sygnalizowanych przez nauczyciela.

Fazy przygotowania lekcji metodą biograficzną:

1. Wybór postaci, której życiorys posłuży do poznania szerszego problemu; należy pamiętać, że nie sama postać i jej życie jest tym, co nas głównie interesuje, ale sprawy, które można poznać z perspektywy biografii tej osoby. Tak więc historię Komisji Edukacji Narodowej można poznać z perspektywy (punktu widzenia wybranego bohatera) biografii Hugo Kołłątaja; koleje życia Adama Mickiewicza to znakomity materiał na dogłębne poznanie romantyzmu w literaturze i sztuce Polski i Europy, studiowanie życiorysu Jana Kochanowskiego może okazać się świetną okazją do przeanalizowania renesansu (książką, która świetnie spełnia swoją rolę to np. J. Porazińskiej Kto mi dał skrzydła).

W tym samym celu uczniowie mogą przestudiować biografię Leonarda da Vinci. Rewolucję październikową można pod wieloma względami poznać głębiej dzięki wykorzystaniu biografii Włodzimierza Lenina niż studiując podręcznik historii.

5 Ten element przygotowań do zajęć jest decydujący o ich dydaktycznej skuteczności.

2. Zebranie materiałów, które powinny zawierać przynajmniej jedno, dość fi krótkie opracowanie życiorysu wybranej postaci, jedną szeroką biografię | i materiały dodatkowe, dotyczące spraw z życia bohatera gry, a które będą potrzebne ze względu na cel gry.

L Określenie tematyki gry. Sporządzenie zestawu pytań i problemów, na

f; które gra ma przynieść odpowiedź.

i4' Przygotowanie zestawu pytań dla uczniów np.

Jakimi racjami kierował się bohater gry, podejmując daną decyzję?

Kgń Co uczyniłby, znalazłszy się w takiej a takiej sytuacji (mogą to być S sytuacje rzeczywiste bądź spreparowane przez nauczyciela na użytek celów gry)?

- Opracowanie scenariusza gry. Mamy lisię pytań, mamy dobrane do nieb lektury^-, ustalamy teraz kolejność i sposób icb wprowadzania, przewidujemy, jak przebiegać będzie praca nad nimi.

-    Wyznaczenie zadań domowych dla uczniów. Kilku najlepszych uczniów czyta dużą biografię (i ewentualnie materiały dodatkowe), kilku innych małą biografię i materiały dodatkowe, a pozostali tylko małą biografię. Ci najlepiej przygotowani pełnią funkcje ekspertów, udzielają informacji innym i włączają się do dyskusji nad problemami w końcowym jej etapie.

-    Końcowe omówienie gry. Ocena dyskusji, zebranie zdobytej wiedzy, w razie potrzeby porównanie z faktami rzeczywistymi.

Wybór biografii zależy od zamiaru dydaktycznego. Nauczycielowi może zależeć na atrakcyjnym wzorze osobowym, innym razem chce, by uczniowie poznali postać, która odegrała bardzo znaczącą rolę, a jeszcze innym razem może chodzić o postać typową, aby zobrazować pewne procesy i zjawiska społeczne.