39545 PICT5928

unf {JjttpuaiBZ

pjuajog iJfWPjM

q99pfoA\ ppuAzoinąi / f£

h/jpuy ppcudoj I 2;

MoiuSrq^ rjptyPN / 2

ZSTIOprj, ZOIMOipi*'!

zsnucf Z3;mouj[b>} yćwajj i)fsuojMCQ I 21' I pjodoo'1 rjfSJcfnj

uctuoy ijjSMofazjpuy

njrqjcfj EjfSuXjOy\\ tsań(£ KJfobftufj | o>.

cgojj o^zootuojf I oc ruunj j cjfsiibjo

cu;jv B5{SA\ouXzjnp\T I >o

cjnur^j ejpourj

euXzcjq njjsuojqnf njEqiE(j E)jSA\omo cjorqzj3 cjpauiog

BUUy OpOIMOJOfJ

i; M. Pilkicwicz (1973u . s. 226).

1X4

~

•o

U

N

W Kibel i X cyfra 1 oznacza wybór w pierwszej kolejności, cyfra 2 wybór w drugiej kolejności itp. Odrzucenia, czyli wybory negatywne, oznaczono za.po-mocą znaku X. Natomiast wybory (zarówno pozytywne jak i negatywne) odwza-jemnionc zaznaczono kółkiem. Ponadto litery.

WW oznaczają w tabeli t/w. wybory wewnętrzne, czyli dokonane pomiędzy osobami tej samej płci,

W/.    oznaczają wybory zewnętrzne, tj. wychodzące poza obręb osób tej sa

mej płci.

Sposób sporządzania tabeli socjometryczncj

Tabela powinna obejmować np. wszystkich uczniów danej klasy lub grupy uczniowskiej, w której przeprowadzono badania. Wpisujemy do niej najpierw nazwiska bądź imiona, inicjały (lub pierwsze dwie, trzy litery nazwiska) uczniów u wejścia je j kolumn poziomych i pionowych w tej samej kolejności, tj. tak. aby każde nazwisko znajdowało się poziomo i pionowo pod tą samą liczbą porządkową. Wpisujemy oddzielnie nazwiska dziewcząt i oddzielnie nazwiska chłopców w porządku alfabetycznym i oddzielamy specjalną linią poziomą i pionową.

Zapis taki ułatwia odczytanie tabeli. Można przyjąć również inną zasadę podziału: poziom osiągnięć szkolnych, pochodzenie społeczne, stopień przystosowania społecznego itp. Można uwzględnić także więcej niż jedną tylko zasadę wpisywania nazwisk w tabelę, np. płeć i postępy w nauce. Jakość i ilość uwzględnionych w tym przypadku kryteriów podziału zależy przede wszystkim od tego, co zam i c rzamy zana l i zować.

Następnie zapisujemy w tabeli uzyskane dane socjomctrycznc, czyli poszczególne wybory dokonane przez uczniów. Należy przy tym pamiętać, że kolumny poziome odnoszą się do nazwisk uczniów wybierających, a kolumny pionowe do nazwisk uczniów wybieranych. Zapisanie danych z kartki lub „kwestionariusza" może odbywać się w następującym porządku: najpierw szukamy w tabeli kolumny poziomej, odpowiadającej nazwisku ucznia, którego wybory socjomctrycznc właśnie uwzględniamy. /. kolei odszukujemy w kolumnie pionowej nazwisko osoby wybranej przez danego ucznia w pierwszej kolejności. Wybór ten zaznaczamy odpowiednio w miejscu przecinania się dwóch powyższych kolumn: poziomej i pionowej. Zaznaczamy ją najczęściej liczbą oznaczającą kolejność wyboru. Podobnie postępujemy z pozostałymi wyborami, przy czym wybory negatywne oznaczamy inaczej, np. w postaci: „X", jak uczyniono to w zaprezentowanej wcześniej tabeli socjometryczncj. Podobnie postępujemy z jego pozostałymi wyborami i wszystkimi innymi uczniami, uwzględnionymi w naszych badaniach.

Można także zamiast kolejnych wyborów zaznaczyć w tabeli ich wartości w przeliczeniu na punkty. Tak na przykład jeśli uwzględniamy pięć wybo

\8