52 [V. Opracowywanie potrzebnych materiałów
Zupełnie inaczej postępujemy w odniesieniu do artykułów prasowych, w których lepiej jest podać datę jego ukazania się niż numer, np.:
— M. Beylin: Iluzja IV RP, „Gazeta Wyborcza” z 1-2X2005.
Najwięcej wątpliwości budzi pisanie not artykułów znajdujących się w zeszytach naukowych, które operują różnymi numerami fnazwami serii. W takich okolicznościach należy przyjąć pewne skróty, opuszczając niektóre informacje podane na stronie tytułowej. Na przykład zamiast: „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MX1I, Prace Prawnicze”, Zeszyt 138 możemy napisać tylko: ZN UJ, „Prace Prawnicze” 1988, z. 138, a zamiast „Acta Universitatis Nicolai Copemici, Prawo XXVIIT, Nauki Humanistyczno-Społeczne”, Zeszyt 205, Toruń 1990, można krócej: AUNC „Prawo” XXVIII, Toruń, 1990, i podobnie zamiast: Acta Universi-latis Lodziensis, Folia luridica 52, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1992 do przyjęcia jest forma: AUŁ „Folia luridica” 52, Łódź 1992.
Potrzebę zredukowania nadmiernie rozbudowanej zawartej w tytule informacji dobrze widać w następującym przykładzie:
— K. Żukowski: Ochrona wód morskich przed zanieczyszczeniem w polskim prawie administracyjnym (koncepcja badawcza), „Zeszyty Naukowe Wydziału Prawa i Administracji, Prace Instytutu Administracji i Zarządzania 5-6, Studia Prawnoadministracyjne”, W 30-lecie pracy naukowej Profesora dra Wacława Dawidowicza, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1982. Można go okroić do postaci: ZN UG „Prace Instytutu Administracji i Zarządzania” 5-6, Gdańsk 1982.
Informacja o wydawnictwach seryjnych i zeszytach naukowych powinna być jeszcze bardziej zwięzła, gdy tylko w jakimś numerze drukuje się pracę zbiorową o swoim własnym tytule lub monografię określonego autora. Oto przykłady:
— T. Zieliński: Klauzule generalne w demokratycznym państwie prawnym (w:) Problemy prawa pracy. Księga poświęcona Zbigniewowi Salwie („Studia luridica” 23), UW 1992,
— H. Rot: Wartości proceduralne tworzenia prawa. Studium legislacji porównawczej („Prawo” CXCVI), Uniwersytet Wrocławski 1992.
E. Glosy, recenzje i inne wypowiedzi o charakterze naukowym.
O ile zasadą ogólną jest niewskazywanie rodzaju opracowania, o tyle mniejsze prace należy traktować nieco inaczej. Chodzi zwłaszcza o te rodzaje publikacji, które ukazują się zwykle w odrębnych częściach czasopism naukowych. Na przykład w „Państwie i Prawie” w odrębnych działach publikowane są m.in. recenzje, sprawozdania, glosy do orzeczeń Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego, a w „Przeglądzie Sejmowym” — dodatkowo jeszcze opinie i dokumenty. Przytoczmy przykłady:
— Z. Gostyński (rec.): L. Gardocki: Prawo karne, wyd. 3, Warszawa 1998, Wyd. C.H. Beck, PiP 11/1998,
— A. Szmyt: Opinia w sprawie uprawnień prawodawczych organów Narodowego Banku Polskiego, „Przegląd Sejmowy” 6/1994,
— A. Łopatka: Sprawozdanie z XV Międzynarodowego Kongresu Prawa Porównawczego (Bristol 26 VII-1VIII1998), PiP 12/1998.
Oczywiście nie wyczerpują one bogactwa materiałów, które ani nie są książkami, ani artykułami. Należy tu wymienić głosy w dyskusji, wspomnienia, noty, referaty, przemówienia. A oto ich przykłady:
— A. Bałaban, głos w dyskusji (w:) Konstytucyjna regulacja ustroju społeczno-gospodarczego i finansów publicznych, Materiały XXXVII Sesji Katedr Prawa Konstytucyjnego, Białowieża 8-10 VI1995, Białystok 1996, „Temida 2”,
— E. Zwierzchowski: Wybrane problemy opozycji politycznej, referat na XL Konferencję Katedr Prawa Konstytucyjnego, Kazimierz Dolny 4-6 VI1998,
— W. Szwajdler: Wprowadzenie (w:) Prawo budowlane i inne teksty prawne, Warszawa 1996, Wyd. C.H. Beck.
F. Prace niepublikowane. Spośród różnego rodzaju wypowiedzi niepublikowanych studenci najczęściej korzystają z tekstów prac doktorskich (magisterskich) i referatów naukowych. Powinni wówczas podać ich autora i tytuł, a zamiast danych o wydawnictwie wskazać rodzaj opracowania, rok i miejsce przedstawienia lub tylko przygotowania danego tekstu, np.:
— K. Grajewski: Immunitet parlamentarny wprawie polskim, maszynopis pracy doktorskiej, Sopot 1998,
— S. Gebethner: Rzeczpospolita w świetle postanowień rozdziału pierwszego Konstytucji 1997 roku, referat powielony na Konferencję Katedr Prawa Konstytucyjnego, Wisła 3-5 VI 1999.
G. Dokumenty elektroniczne. Tworzą bardzo zróżnicowaną grupę źródeł informacji, poczynając od materiałów na dyskietkach i dyskach