44
IV. Opracowywanie potrzebnych materiałów
Oczywiście ocena bibliografii wynika nie tyle z oceny jej objętości, co kompletności i fachowości. Nie powinny w niej znaleźć się prace, które w żaden sposób nie wiążą się z tematem i nie były nam w niczym pomocne. Jeśli książka wydawana była kilkakrotnie, to w wykazie powinna znaleźć się tylko raz (jej wydanie najnowsze),,chyba że ze szczególnych powodów miało dla nas znaczenie właśnie jedno ze starszych wydań.
W podsumowaniu należy stwierdzić, iż gromadzimy nie całą literaturę wiążącą się z tematem, ale pozycje rzeczywiście pomocne w pisaniu pracy dyplomowej, a zatem wartościowe i aktualne. Oczywiście trudno o tym rozstrzygać na początku pracy, dlatego selekcjonowania literatury dokonuje się niemal przez cały czas pisania pracy. Można zatem powiedzieć, że bibliografia na końcu pracy ma wykazać nie tylko pracowitość studenta, lecz także krytyczną znajomość literatury dotyczącej zagadnienia.
Każde opracowanie, małe czy duże, naukowe lub inne, jeśli tylko może okazać się przydatne w działalności badawczej i pisaniu pracy, powinno być odnotowywane w specjalny sposób na odrębnych kartkach papieru. Kartki należy przygotowywać tak, aby były jednakowej wielkości, najlepiej równe połowie strony z zeszytu A5. Powinny być zapisywane tylko jednostronnie oraz zawierać informację nie tylko o autorze i tytule, ale także o wydawcy i roku wydania. Kartki takie nazywamy fiszkami bibliograficznymi, a samą informację na nich przedstawioną — notą bibliograficzną. Zbiór takich fiszek tworzy kartotekę bibliograficzną.
W zależności od rodzaju publikacji fiszki mogą zawierać różną treść, ale układ informacji powinien być na nich jednakowy, podobny do bibliotecznych kart katalogowych. Jeśli każda pozycja zebranej literatury ma własną fiszkę, to możemy je układać w dowolnym porządku, np, alfabetycznym. Łatwo jest taki zbiór uzupełnić, selekcjonować, a także przenieść na karty pracy dyplomowej w postaci zwartego wykazu. Jest to zdecydowanie najwygodniejszy sposób gromadzenia informacji bibliograficznej. Dzięki niemu możliwe jest np. zabranie fiszek ze sobą do biblioteki czy na seminarium. Jeżeli korzystamy z komputera już od najwcześniejszych etapów przygotowania pracy dyplomowej, to prawdopodobnie zdecydujemy się na równoległe tworzenie bibliograficznej bazy danych w oparciu o jeden z gotowych i przeznaczonych do tego programów.
Każda informacja bibliograficzna musi wskazywać autora, tytuł opracowania, miejsce i rok wydania, a także nazwę wydawnictwa.
Jeśli nota dotyczy artykułu, to poza jego autorem i tytułem, podajemy tytuł czasopisma, jego numer i rok. Najprostsze fiszki bibliograficzne będą zatem wyglądały następująco:
Ignatowicz Jerzy
Prawo rzeczowe, wyd. VIII
Warszawa 1998, Wyd. Prawnicze PWN
Smyczyński T.
Nowelizacja prawa małżeńskiego „Państwo i Prawo” 1999. nr 1
Łatwo zauważyć, iż mamy do czynienia z trzema rodzajami informacji na fiszkach, ułożonych w trzy grupy. Warto też zwrócić uwagę na to, że nazwisko autora pełni na nich funkcję porządkową. Jest jednocześnie wyrazem hasłowym, decydującym o miejscu fiszki w całym katalogu. Imiona autorów — w pełnym brzmieniu, ewentualnie tylko ich inicjały umieszczamy po nazwisku i to samo robimy w wykazach literatury, przygotowywanych w porządku alfabetycznym na końcu pracy dyplomowej.