44720 pic 10 11 183536

18 lat przed zakończeniem roku szkolnego, sędzia rodzinny może przedłużyć pobyt wychowanka na okres do jego zakończenia.

Wnioski o zwolnienie z ośrodka mogą zgłaszać nieletni, jego obrońca oraz rodzice lub opiekun prawny, a także dyrektor ośrodka. Jednak temu ostatniemu nie przysługuje prawo wnoszenia zażalenia na postanowienie sądu.

Dyrekcja ośrodka, w porozumieniu z właściwym sądem rodzinnym, powinna czuwać nad zapewnieniem nieletniemu, który opuszcza ośrodek, niezbędnej pomocy w przygotowaniu środowiska do jego powrotu oraz w usamodzielnieniu się. Na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 października 2001 r. w sprawie udzielania pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie dla pełnoletnich osób z rodzin zastępczych oraz osób opuszczających niektóre typy placówek opiekuńczo-wychowawczych i domy pomocy społecznej, zakłady poprawcze, schroniska dla nieletnich i specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze wychowankowi MOW przysługuje pomoc, gdy spełni bardzo szczegółowe warunki:

-    został on umieszczony w placówce na podstawie orzeczenia sądu,

-    jest osobą samotnie gospodarującą i jego dochód nie przekracza określonego limitu lub zamieszkuje z rodziną, a dochód na osobę w rodzinie również nie przekracza pewnej ustalonej kwoty,

-    zobowiązuje się do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia opracowanego wspólnie z wyznaczonym opiekunem.

Program usamodzielnienia określa sposób i formy:

1.    współdziałania i wspierania osoby usamodzielnianej w kontaktach z rodziną i środowiskiem,

2.    uzyskania wykształcenia zgodnego z możliwościami i aspiracjami osoby usamodzielnianej,

3.    uzyskania kwalifikacji zawodowych,

4.    pomocy w ustaleniu uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego,

5.    pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w szczególności poprzez:

a)    umożliwienie zamieszkania w mieszkaniu chronionym przez czas określony,

b)    całkowite lub częściowe pokrycie wydatków związanych z wynajmem pokoju,

c)    ułatwienie uzyskania mieszkania socjalnego z zasobów gminy,

d)    umożliwienie osobie usamodzielnianej, uczącej się w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej lub ponadpodstawowej zamieszkania w bursie lub internacie do czasu ukończenia nauki,

e) całkowite lub częściowe pokrycie osobie usamodzielnianej studiującej w szkole wyższej wydatków związanych z zakwaterowaniem,

6.    podjęcia zatrudnienia,

7.    pomocy w uzyskaniu przysługujących świadczeń.

Program usamodzielnienia zawiera plan podejmowanych działań i terminy ich realizacji oraz zobowiązania osoby usamodzielnianej do wypełniania poszczególnych postanowień programu. Program usamodzielnienia opracowuje się co najmniej na miesiąc przed planowanym opuszczeniem placówki. W celu udzielenia pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki osobie usamodzielnianej kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, właściwego ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej, wyznacza opiekuna, do którego zadań należy:

1.    zaznajomienie się z dokumentacją i drogą życiową osoby usamodzielnianej,

2.    opracowanie wspólnie z osobą usamodzielnianą programu usamodzielnienia,

3.    ocena realizacji programu usamodzielnienia oraz jego modyfikowanie,

4.    współpraca z rodziną osoby usamodzielnianej oraz ze środowiskiem lokalnym, zwłaszcza ze szkołą oraz gminą,

5.    opiniowanie wniosku o pomoc pieniężną na usamodzielnienie i pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki.

Opiekuna wyznacza się co najmniej na dwa miesiące przed opuszczeniem MOW, dlatego dyrektor MOW jest zobowiązany do poinformowania powiatowe centrum pomocy rodzinie co najmniej na trzy miesiące przed terminem opuszczenia przez daną osobę placówki. Opiekunem osoby usamodzielnianej może być, po wyrażeniu zgody, pracownik socjalny powiatowego centrum pomocy rodzinie, wychowawca, psycholog, pedagog lub pracownik socjalny MOW, albo inna osoba wskazana przez osobę usamodzielnianą.

W przypadku gdy nie można ustalić przyszłego miejsca osiedlenia się osoby usamodzielnianej, opiekuna dla tej osoby wyznacza powiatowe centrum pomocy rodzinie właściwe ze względu na miejsce jej pobytu, w porozumieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym ze względu na miejsce pobytu przed umieszczeniem w placówce.

Przyznana pomoc pieniężna na usamodzielnienie może być wypłacona, w zależności od potrzeb, jednorazowo lub w częściach, w terminach ustalonych w programie usamodzielnienia. Wysokość pomocy pieniężnej jest uzależniona od czasu pobytu nieletniego w ośrodku; im pobyt był dłuż-

451