59374 mak polny1

Mak polny Papaver rhoeas L.

Rodzina: Makowa te, Papavetaceee

1 — pokrój; 2 — słupek z pręcikami; J — pręcik; 4 — makówka; 5—8 — nasienie z boku, z przodu, w przekroju podłużnym i poprzecznym; 9—II— siewki (1—IX orygjf

Roślina jednoroczna, ozima lub jara, wysokości 20—60 cm, sinawozie-lona, owłosiona. Liście pojedynczo* lub podwójnie pierzastodzielne, o odcinkach podługowatych lub lancetowatych, ząbku waujr cli. Płatki korony okrągła we, długości do 4,5 cm. purpurowoczerwone, zwykle u nasady z czarną plamą. Szypulki kwiatowe, jak i cała roślina, długo, odstająco owłosione. Znamię na makówce o 8—14 promieniach, nieco wypukłe. Makówka naga, okragława lub odwrotnie jajowata, słabo wydłużona. Nasiono nerkowate, o powierzchni siateczkowafcej, jasno- lub ciemnobrunatne, długości 0,75—1 mm, grubości 0,5 mm i szerokości 0,5—0,75 mm. Kwitnie od V do VIII, następnie drugi raz w jesieni!Roślina lecznicza i trująca.^

Mak polny jest chwastem głównie gleb ciężkich,, zwykteubogich w potas. Występuje przede wszystkim w oziminach i iia ugorach, rzadziej w zbożach jarych i w okopowych. Często, zwłaszcza w wilgotne lata, masowo zakwita w pszenicy i życie, natomiast w ziemniakach kwitnie i owocuje dociero~w~iesienI7~    "*-'

Rozmnaża się z nasion rozsiewanych przez wiatr; nasiona w glebie przez dłuższy czas zachowują zdolność kiełkowania.

Siewki: hypokotyl nitkowato cienki, długości do 7(10) mm, grubości 0,2—0,9 mm, zielony, nagi. Liścienie rówąowąskie, długości 6—9 mm, szerokości 0,2—0,5 mm, zielone, nagie, z widocznym nerwem środkowym. Epikotyl nierozwinięty, liście skupione w różyczkę nad liścieniami. Pierwsze liście jajowate, w nasadzie zaokrąglone lub krótko ściągnięte w ogonki, o długości blaszek liściowych, na szczycie tępo zaostrzone, pierzasto unerwione, bladozielone, całobrzegie; pod spodem sinawe z nielicznymi szcze-ciniastymi włoskami lub całkiem nagie. Blaszki liści jajowatych długości 3—8 mm, szerokości 2,5—4,5 mm. Różyczki tych liści mają średnicę do 17 mm. W starszych różyczkach liście podłużnie jajowate o brzegach z jedną lub z dwoma parami bocznych wcięć i gęstym szczeciniastym owłosieniem stanowią przejście do liści dalszych, pojedynczo pierzastych, o łatkach jajowatolancetowatych, zebranych w duże różyczki liściowe o średnicy do 15 i więcej cm. W różyczkach tych brak już liścieni i pierwszych liści jajowatych, które wcześnie zamierają.

Siewki na ugorach i w zbożach ozimych występują zwykle masowo w jesieni. Późnowiosenne siewki pojawiają się niekiedy wśród roślin okopowych.

142