473

464 Rośliny ze stanowisk naturalnych

Zastosowanie. Mak polny stosuje się w lecznictwie jako środek wyk-rztuśny, zwłaszcza dla dzieci, poza tym uspokajający i przeciwbólowy. Wchodzi w skład niektórych mieszanek ziołowych.

Zbiór płatków maku należy prowadzić tylko tam, gdzie występuje masowo. Nie wolno przy zbiorze deptać pszenicy, lecz zbierać wyłącznie z brzegów poła i na ugorach. Aby otrzymać 1 kg suszu, trzeba zebrać około 9,5 kg świeżych płatków. Zbiór należy prowadzić bardzo starannie i umiejętnie. Zbiera się ręcznie wyskubując płatki z kwiatów i układając lekko do płaskich koszyczków lub pudełek tekturowych. Nie można układać zbyt grubą warstwą lub ugniatać, gdyż w miejscach zgniecionych, załamanych — czernieje.

Najlepiej suszyć w suszarni naturalnej w dnie pogodne; jeśli suszymy ~w ogrzewanej, to w temperaturze około 30°. Rozściela się je pojedynczą warstwą. Suszone na słońcu lub przy temperaturze wyższej niż 30° pu-.szczają sok, przyklejają się do papieru lub siatki, jak gdyby rozpływają się i stają się przez to nieużyteczne. Przy suszeniu zmieniają barwę na fio-letowoczerwoną, co jest cechą właściwą.

Opakowanie daje się szczelne, gdyż płatki łatwo wilgotnieją i psują się. ^Przechowuje się w dziale surowców obojętnych.

37. Malina właściwa — Rubus idaeus L.

Rodzina: Różowate — Rosaceae

Są to powszechnie znane krzewy, dziko rosnące w lasach i zaroślach oraz uprawiane w ogrodach. Do celów leczniczych bardziej poszukiwane .są owoce malin dziko rosnących, gdyż są kwaśniejsze i więcej aromatyczne, choć drobniejsze.

Surowiec. Surowcem są dojrzałe owoce pozbawione dna kwiatowego

—    Fructus Rubi idaei.- Są to owoce ususzone, prawie kuliste, zmiennej wielkości, barwy fioletowoczerwonej, o powierzchni nierównej, matowej. Surowiec ma smak słodki, kwaskowy, zapach swoisty, przyjemny. Zawiera kwasy organiczne, pektyny, śluzy, cukry, barwniki i witaminę C. Nie może zawierać owoców o zmienionej barwie i zepsutych, poza tym liści, szypułek ani łodyg. Zapotrzebowanie, zwłaszcza na świeże owoce maliny

—    Fr. Rubi idaei recens FP III, jest bardzo duże. Znaczne ilości świeżych .malin zużywa przemysł spożywczy.

Drugim surowcem są liście maliny — Fol. Rubi idaei używane w przemyśle spożywczym jako składnik herbaty, ziołowej. Surowiec ten należy zbierać na zamówienie.

Zastosowaniem Ususzone maliny są używane w lecznictwie jako środek .napotny, przeciwgorączkowy. Świeże służą do wyrobu syropów i soków analinowych, używanych w praktyce farmaceutycznej.