70134 plany�ukacyjno zaw młodzieży w stadium eksploracji strona` 61

Plany edukacyjno -zawodowe młodzieży w stadium eksploracji

uwzględnia dobrą znajomość siebie, uporządkowanie własnych aspiracji i potrzeb, ustalenie planu działania i — na koniec — aktywne realizowanie założonego planu. Jest to również sposób pracy zalecany na lekcjach informatyki. Ta metoda nie tylko pozwoli na wykształcenie u uczniów nawyków planowania, wyszukiwania i gromadzenia informacji, ale także ułatwi pracę z multimediami czy poruszanie się chociażby po Internecie.

Zatem, jaki jest najlepszy model informowania? Na co powinno się zwracać uwagę? W literaturze dotyczącej procesu informowania (komunikowania) spotkać można wiele modeli (schematów) procesów informowania, które traktują psychikę jako układ cybernetyczny. Przykładem może być model procesu informowania opracowany przez H. D. Lasswclla, tzw. model aktu perswazyjnego (schemat 5).

Schemat 5. Schemat przekazu informacji według modelu aktu perswazyjnego H. D. Lasswclla

Źródło

—► Nadawcy —►

Treści

—W Kanały

—► Odbiorcy

—¹ Efekty

Źródło: K. Lelińska. Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metody zajęć praktycznych, Waiszawa 1985, s. 36.

W tym modelu doradca może występować w dwóch rolach: jako nadawca i jako odbiorca informacji. Zdaniem N. Saksona, jeżeli komunikacja jest jednokierunkowa, wówczas rozpatruje się ją jako wpływ jednostronny. W przedstawionym modelu doradca wystąpi głównie jako nadawca z elementami współdziałania. Jak podaje dalej N. Sakson, doradca jako nadawca wykonuje czynności i operuje elementami składowymi procesu komunikacji. Na proces komunikacji składają się:

1. Kodowanie informacji, to jest przekład myśli, uczuć i zamiarów na informacje.

2. Przekaz wiadomości (informacji).

3. Wiadomości, które zawierają informacje o faktach, opiniach, sądach doradcy odnoszących się do problemu i możliwości jego rozwiązania, których intencją jest ukierunkowanie dalszych samodzielnych działań radzącego się w zakresie rozwiązywania problemu; umożliwiają prezentację siebie jako osoby kompetentnej i godnej zaufania oraz gotowej do udzielenia pomocy; określają ustosunkowanie się doradcy do apelu i osoby radzącego się; przekazują apel. mający na celu wywarcie nacisku na radzącego się, aby ten zaakceptował proponowane działania i rozwiązania oraz postępował zgodnie z udzielonymi wskazówkami.

4. Kanał doradcy — metody i środki, którymi przekazywany jest komunikat doradcy do radzącego się.

5. Szumy — wszelkie zakłócenia w komunikacji między doradcą a radzącym się⁷⁷.

~N. Sakson, Metodyka pracy doradcy a metodyka doradztwa rolniczego na przykładzie prograrr.oy^ania liniowego, [w:] Metodyka pracy doradczej. Materiały WL'P, Lublin 1989, s. 60-63.

Rozdział pierwszy. Teoretyczne założenia planowania kariery

Ten układ coraz częściej zaczyna być już niewystarczający. Wydajny byl w zasadzie do chwili, gdy pojawiły się media, a obecnie także w technologii informacyjnej. Gwałtowny skok technologiczny spowodował, że informacja zaczęła docierać do odbiorcy nie tylko w sposób „liniowy", jak to przedstawił H. D. Lasswcll.

Pojawiły się nowe źródła informacji, nowi nadawcy'. Potencjalny użytkownik informacji może ją uzyskiwać w sposób dowolny z różnych źródeł, a co najważniejsze. pojawiła się również możliwość szybkiej jej weryfikacji. Innym problemem, który tutaj się zarysowuje, jest już nie tylko sprawne posługiwanie się sprzętem multimedialnym, ale także umiejętnościami informacyjnymi. Pojawiają się więc coraz nowsze źródła informacji, nowi nadawcy. Potencjalny odbiorca informacji może ją uzyskać w sposób dowolny z różnych źródeł.

Źródła informacji

Pod pojęciem źródło informacji można rozumieć miejsce, w którym powstaje lub znajduje się informacja przeznaczona do rozpowszechniania, albo dokument, w którym zawarta jest informacja. Za źródło informacji uważa się zarówno dokumenty, jak również zespół warunków, w których mogą być uzyskane przydatne wiadomości z dziedziny nauki, techniki i ekonomiki. Opierając się na powyższych danych, można dokonać podziału źródeł informacji na źródła dokumentalne i niedoku mentalne (schemat 6)⁷⁶.

Przedstawiona klasyfikacja źródeł informacji ma charakter ogólny, zaś szczegółowe jej omówienie czytelnik znajdzie w pracy W. Piroga, J. Thierry, A. Górskiego⁷⁹i innych. Może też być wykorzystana do celów edukacyjnych, zwłaszcza że przez informację edukacyjną rozumie sic informację naukową w zakresie edukacji. Nas bardziej interesują źródła, którym przypisuje się działanie regulujące zachowanie człowieka lub jego modyfikację.

Zbiory źródeł na potrzeby edukacji {dokumenty edukacyjne) obejmują bardzo różnorodne materiały informacyjne, poczynając od książek, podręczników szkolnych, programów nauczania, rękopisów, filmów, nagrań dźwiękowych, a kończąc na danych statystycznych, zbiorach przepisów' prawmych i administracji.

Ważnym źródłem informacji są programy nauczania poszczególnych przedmiotów, które traktowane są jako podstawowe dokumenty określające cele i treści kształcenia oraz sposoby dochodzenia do pożądanych wyników. Stanowi ono też podstawę doboru treści podręcznikowych⁸'¹. Zatem podręcznik zawiera informacje ^{2 1}

J. Thierry, Tecbr.pJcgta i organizatja informacji naukowej. Warszawa 1980; A. Górski. Podstawowe pro-bierny informacji. Warszawa 1974.

“W'. Okoń. Slcwnlk pedagogiczny..., s. 166.

W. Piróg, Zagadnienia informacji i dokumentacji naukowej, Warszawa 1977. $. 22.