94282901 djvu

K1ZYOLOGIA NARZĄDU WZKOKU 509

Zjawiska elektryczne w oku.

Oprócz zmian, jakim ulega czerwień wzrokowa i oprócz wyżej opisanych ruchów komórek barwikowych dają się w oku wykazać przedmiotowo prądy elektryczne. Już w roku 1849 Du Bois Reymond wykrył prąd spoczynkowy w siatkówce przy pomocy czułego galwauometru! -Prąd ten daje się wykazać u żaby w wy-jętem oku, a nawet w siatkówce jeszcze przez kilka godzin po jej wyosobnieniu. Według Holmgrena na wyciętem oku żaby powierzchnia rogówki jest elektrododatnią, a przekrój nerwu wzroko-wego jest elektroujemnym. Oprócz tego prądu spoczynkowego wykazano te2 zmiany czynnościowe, mianowicie przy naświetleniu siatkówki wahanie dodatnie dochodzące po kilku sekundach do szczytu, poczem przy dalszem działaniu światła opadające stopniowo do tej siły, jaką miał poprzednio prąd spoczynkowy. Przy zaciemnieniu siatkówki daje się zazwyczaj również wykazać małe wahanie dodatnie, które jednak trwa bardzo krótko. Nie u wszystkich jednak zwierząt zjawiska elektryczne przebiegają w ten sposób, jak u żaby. U ssawców Holmgren wykazał przy naświetlaniu wahanie ujemne, a przy zaciemnianiu oka dodatnie. Wobec trudności technicznych, jakie przedstawiają tego rodzaju badania, należy otrzymywane wyniki przyjmować z wielką ostrożnością.

Nie ulega wątpliwości, że zjawiska elektryczne w oku stoją przedewszystkiem w związku ze zmianami chemiczuemi, jakie powstają w siatkówce pod wpływem światła. Dowodu, że prądy powstają jedynie w warstwie wrażliwej siatkówki, dostarczył A. Beck, wykazując istnienie tych prądów w oczach głowonogów, mianowicie u Eledone moschata, której siatkówka składa się tylko z jednej warstwy pręcików i czopków.

W ostatnich czasach Fróhlich, badając zapomocą czułego galwauometru prądy elektryczne w oku głowonoga, wykazał bardzo znaczne różnice natężenia prądu, zależne od barwy światła, względnie uzyskiwał jednakie wychylenia galwanometru dopiero przy bardzo rożnem natężeniu światła poszczególnych barw. I tak pierwsze, najsłabsze poruszenie igły galwanometru występowało przy bardzo słabem natężeniu światła błękitnego, natomiast taki sam ślad prądu pojawiał się dopiero przy 20 razy silniejszem natężeniu czerwonych promieni widma. Aby uzyskać prąd o sile 0,2 millivolt, musiano użyć czerwonego światła widmowego o natężeniu 204 razy silniejszem, niż natężenie światła błękitnego. Aby otrzymać prąd 0,4 mil-