F1ZY0L0GIA NARZĄDU WZKOKU 495
cyjnej umieją okuliści wyrównywać za pomocą odpowiednio dobranych szkieł wypukłych. Skleroza soczewki rozwija się w oczach krótkowzrocznych i dalekowzrocznych tak samo, jak w oczach miarowych. Optyczny jednak wynik tej sklerozy, t. j. presbyopia, ulega w zależności od wad refrakcyi bardzo znacznym zmianom. Łatwo zrozumieć, że przy Hp trudność wyraźnego widzenia z bliska pojawi się nieraz o cały szereg lat wcześniej, niż przy emmetropii. Myopia zaś opóźnia wystąpienie objawów presbyopii, względnie wyklucza je zupełnie. Jeśli stopień myopii jest taki, że p. remotmi znajduje się w odległości mniejszej niż 30 cm, oko nie uzbrojone szkłem, widzi przez całe życie drobne przedmioty z bliska, bez wszelkiej pomocy akomodacyi. Wszystkim oczom jednak wspólne jest to zasadnicze znamię presbyopii, że w wieku ściółkowym tracą zdolność do dynamicznych zmian refrakcyi i tylko za pomocą środków sztucznych, t. j. za pomocą odpowiednich szkieł, możemy zmieniać siłę ich refrakcyi statycznej i umożliwiać im wyraźne widzenie raz na mniejszą, to znowu większą odległość.
Ruchy źrenic.
Wielkość źrenicy nie jest stałą, lecz zmienia się ustawicznie pod wpływem rozmaitych czynników. Ruchy źrenicy odbywają się w ten sposób, że pasek tęczówki, który ją otacza, bądź to zwęża się. bądź rozszerza i zależnie od tego otwór źreniczny powiększa się lub pomniejsza, zachowując przytem zawsze kształt w przybliżeniu okrągły. Ruchy źrenicy są nieświadome i niezależne od woli, a przychodzą do skutku albo na drodze odruchowej, pod wpływem rozmaitych bodźców, albo z przyczyn działających miejscowo na tęczówkę. *
I tak zwężenie źrenicy (rmosis) występuje:
1. Pod wypływem naświetlenia t. j. gdy światło wpadnie do oka pogrążonego poprzednio w ciemności lub przynajmniej, gdy ilość wpadającego do źrenicy światła nagle się powiększy. Przy na-głem, magnezyowem oświetleniu oka źrenica zaczyna się zwężać po upływie 0,4—0,5 sekundy i dopiero po czterech sekundach dochodzi do szczytu zwężenia, a potem zwolna nieco się rozszerza (Garten). Najsilniejsze zwężenie wywołują promienie padające wzdłuż osi na plamkę żółtą siatkówki. Vervoot wykazał, że stopień zwężenia zależy nie od natężenia, lecz od ilości światła pada-jącego, tak, że zwężenie będzie to samo, czy je wywoła przedmiot