DSC03026

DSC03026



200 VI. Organy rozmnażania Coniferopsida

ścianę komórkową z materiałów zawartych w wytworzonych wcześniej pęcherzykach cytcplazmatycznych. Wyosobnione komórki stają się macierzystymi komórkami mikrospor, a wspomniana warstwa merystematyczna pod ścianą mikrosporangium różnicuje się w tapetum (Vasil, Aldrjch 1970). Pewne takie same procesy, a zwłaszcza skurczone protoplasty w komórkach na początku mikrosporogenezy, w mikrosporangiach sosny (Pinus sifaeslris), były również opisywane (Wiłlemse 1971).

Tapetum pochodzi albo z zewnętrznej warstwy merystemu spo-rogennego, albo z wewnętrznej warstwy ściany mikrosporangium. Jedno- lub czasem dwuwarstwowa tkanka tapetum zawsze otacza komórki sporogenne, a później mejotyczne. Tapetum ginie w okresie budowania się sporodermy na mikrosporach. Histogeneza tapetum nie jest wszędzie jednakowa, ani zawsze wiarygodnie opisana. Różnicuje się ono najczęściej z zewnętrznych komórek tkanki sporogennej, albo raczej z tej samej tkanki co tkanka sporogenna. To rozróżnienie jest dosyć subtelne i trudne do skontrolowania, ponieważ początki różnicowania nie są wyraźne. U niektórych gatunków jednak tapetum pochodzi z wewnętrznej warstwy komórek ściany mikrosporangium i tkanki łącznika.

Od dawna przypisywano warstwie tapetum rolę w odżywianiu komórek sporogennych i mikrospor oraz w budowaniu egzyny. Wszystkie bowiem materiały transportowane do tych komórek muszą przechodzić przez tapetum. Przechodzące cząsteczki mogą być po drodze przebudowane lub łączone w nowe związki, wiadomo bowiem, że komórki tapetum są miejscem syntezy białek, tłuszczów i kwasów nukleinowych oraz prawdopodobnie wielu innych związków. Nie ma dokładnych, bezpośrednich dowodów fizjologicznej działalności tapetum roślin nagozalążkowych. W tapetum okrytozalążkowych wykazano metodami autoradiograficznymi i cytochemicznymi syntezę wymienionych trzech typów związków, ale wnioski o transporcie i odżywczej roli tapetum są oparte tylko na wynikach badań cytochemicznych, a nie na analizie chemicznej czystych frakcji komórek z określonych stadiów rozwoju. Nie można zastosować szerzej chemicznych metod oznaczania ilościowego i jakościowego, dopóki brak łatwych metod izolowania dostatecznie dużych ilości komórek tapetum w czystych frakcjach.

Komórki tapetum połączone w fizjologiczną całość badają membranę peritapetalną i izolują komorę mikrosporangium. Tapetum różnicuje się równocześnie z komórkami tkanki sporogennej, a następnie rozwija sic i jest bardzo czynne, kiedy komórki sporogenne są w okresie roejozy. W czasie rozwoju mikrospor zawartość komórek tapetum stopniowo się dezorganizuje, rozpada i wchodzi do komory pylnika. Określone fazy rozwoju i rozpadu tapetum odpowiadają pewnym stadiom mikrosporoge-

nezy, co wydaje się naturalne, ponieważ rozwój mikrospor jest w jakiś sposób warunkowany przez tapetum (Dickinson, Bell 1976 a, b).

W okresie przedmejotycznym komórki tapetalne i sporogenne Pinus banksiana mają podobnie zbudowaną cytoplazmę. Różnice uwidoczniają się dobrze z początkiem I mejótycznej profazy. Komórki tapetum rosną, zwiększa się także ilość cytoplazmy podstawowej, organelli i rybosomów oraz zjawia się dużo kropli tłuszczu. Przy ścianie, na granicy z mejocytami rozwijają się liczne, równolegle ułożone cysteiny endoplazmatycznego retikulum. Komórki z cytoplazmą wypełnioną polirybosomami i organellami sprawiają wrażenie bardzo czynnych fizjologicznie. Wszystkie są wtedy połączone szerokimi pasmami cytoplazmy średnicy około 1 pm; przez pasma te łatwo powinny przechodzić nie tylko związki wielkocząsteczkowe, ale także mitochondria i inne organelle. Dlatego metabolizm i wszystkie zmiany budowy wewnętrznej mogą być prawie jednocześnie pobudzane lub hamowane w całym tapetum. prawdopodobnie za pomocą regulacji chemicznej. W rezultacie wszystkie komórki działają jak jedna zespolona całość.

Widocznym wynikiem przemiany materii w komórkach jest tworzenie białek i kropli lipidowych oraz pojawianie się w cytoplazmie małych wa-kuoli. Jednocześnie ściany komórkowe pęcznieją i, jak się zdaje, przyjmują konsystencję śluzowatą łub galaretowatą. Do dokładnie zlokalizowanych obszarów w tych ścianach wnikają krepie lipidowe i osadzają się w strefie blaszki środkowej na granicy z komórkami ściany mikrosporangium. Odłożona tam ciągła warstewka lipidowa otacza w końcu całą tkankę tapetum, ta zewnętrzna błonka czy warstewka jest nazywana membraną peritapetalną (grec. pert— wokół; łac. tapetom — dywan). Dodatkowo komórki tapetum zostają częściowo rozdzielone takimi samymi mcm Iwanami połączonymi z membraną peritapetalną. Membrany te sięgają mniej więcej 1/3 szerokości ścian poprzecznych między komórkami tapetum, toteż każda komórka tkwi jakby w kieliszkowatej osadce zbudowanej z substancji tłuszczowych. Cały ten system membran musi zasadniczo zmniejszać przepływ materiałów pomiędzy komorą a somatycznymi komórkami nukrosporangium i jest prawdopodobnie barierą izolacyjną.

Membranę peritapetalną rnrtrna porównać do szczelnego woreczka wypełnionego płynem, w którym rozwijają się mikrospory, a komórki tapetum po wypełnieniu swej początkowej roli degenerują i rozpuszczają się śmispr nowych materiałów do odżywczego płynu. Degeneracja tapetum nie jest jednak procesem bezładnym, przeciwnie — odbywa się, jak się zdaje, w tóa-łym porządku i towarzyszy jej synteza nowych związków* m. as. prekursorów sporopoleniny.

Proorbikule i orłukule wytworzone w tapetom acsesoóaą prawdopodobnie w odkładania > po ropo leniu y na egzynae. Prckursory spo-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC03028 204 VI. Organy rozmnażania Coniferopsida trzeby komórek linii gen era tywn ej. Przystosowan
DSC03041 230 VI. Organy rozmnażania Coniferopsida darni, niitochondriami i innymi organellami oraz m
DSC03040 m VI. Organy rozmnażania Cońiferopsida samorzutnie. Tylko w części gatunków Taxodiaceae i T
DSC03027 202 VI. Organy rozmnażania Comfempsida ropoleniny pojawiają się, jak sądzimy, najpierw w li
DSC03029 206 VI. Organy rozmnażania ContftropsltU Rys. 68. Rozwój sporangiów iglastych (Comftrae), z
DSC03032 212 VI. Organy, rozmnażania Confcrofistda W cytoplazmie koło nowej plazmolemmy zjawiają się
DSC03036 #0 VI. Organy rozmnażania Comfaropsida Męskie gamety — komórki plemnikowe, czasem nierówne,
DSC03025 VI. Organy rozmnażania W teratologicznej szyszce łuska nasienna może być pędem, a wspierają
CYTOPLAZMA- PODSTAWOWE BŁONY CYTOPLAZMATYCZNE. Wypełnia wnętrze komórki. Oddziela ścianę komórkową
24łJ^Ł. ■S Podaj organy roślinne, w których występują komórki przedstawione na rysunku. Zadanie
24 >  ■S Podaj organy roślinne, w których występują komórki przedstawione na rysunku. Zadani
DSC03006 wegetatywnie■ Charakterystyka genetycznaroślin I rozmnażanych wegetatywnie Potomstwo roślin
DSC04388 Formy pośrednie Rickettsia, Chtamydia - drobnoustroje wawnąlrriunMjrinww ścianę komórkową (
DSC00702 Po przejściu jonu przez ścianę komórkową i błonę plazmatyczną komórek epidermy korzenia roz
CHARAKTERYSTYKA SKŁADNIKÓW ŚCIANY KOMÓRKOWEJ Część martwa stanowiąca ścianę komórki roślinnej
189 (2) ROVERWykaz modeliModel Rover 111 1.1 SOHC Rover 111 1.4 SOHC Rover 200 Vi DOHC 16V Rover 214
lit biol kom ĆWICZENIE VI (UL 1.5) Temat: Cykl życiowy komórki - Interfazo i mitoza. Replikacja DNA
DSC03018 36 I. Wiadomości wstępne Tworzenie się ścian komórkowych — alweolizacja gametofitu. W fazie

więcej podobnych podstron