Wymienione wyżej podstawowe założenia i zadania pedagogiki kreatywności będą rozwijane i analizowane w następnych częściach tego roz-1.3. Podstawowe założenia teoretyczne dotyczące stymulowania kreatywności dzieci w okresie wczesnego dzieciństwa
D. K. Simonton (2000) podkreśla, że twórczość dzieci jest ich ważnym czynnikiem rozwoju, czynnikiem warunkującym w dużym stopniu funkcjonowanie w dalszym, dorosłym życiu w sytuacjach społecznych, zawodowych i osobistych. Stąd wydaje się, że już od najwcześniejszych lat życia twórcza aktywność dziecka powinna być poddana szczególnej pielęgnacji i stymulacji.
Twórczość, co podkreślano już w części I, jako pojęcie szerokie, wie-
iii
pojmowania. W niniejszej części pracy rozumienie twórczości wynika z przyjęcia koncepcji wypracowanej w ramach psychologii humanistycznej i poznawczej. Nawiązuje się tu do kilku źródeł teoretycznych: m.in. psychologicznej teorii twórczości Torrance’a (1982) oraz Wallacha i gana (1965); psychologicznych modeli zdolności i uzdolnień, a w strukturalno-integracyjnych koncepcji zdolności Renzulliego (1986) i pka (1996), a na gruncie działań edukacyjnych - inwestycyjnej teorii twórczości Steinberga (2000).
Zjawisko twórczości odnośnie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnym wieku szkolnym można rozpatrywać na dwóch poziomach analizy (patrz: rys. 7 - model I i tys. 8 - model II) uwzględniających odmienną perspektywę czasową oraz różne etapy rozwoju człowieka, których twórczość dotyczy.
Pierwszy z rozpatrywanych poziomów twórczości (rys. 7) odnosi się do najmłodszych dzieci i dotyczy twórczości spontanicznej, w znacznej mierze nieświadomej, niezamierzonej, nie zawsze nastawionej na uzyskiwanie określonych wyników (wytworów). Model ten może być bardzo przydatny nauczycielowi przedszkola lub klas początkowych, ponieważ umożliwia wyjaśnienie zjawiska twórczości na podstawie obserwacji pojedynczych działań (zachowań) dziecka, wykonywanych w stosunkowo krótkim czasie (od kilku minut do kilku godzin). Twórczość analizowana na tym poziomie odnosi się do procesu twórczego, pozwalającego wytworzyć jakieś dzieło w toku rozwiązywania pojedynczego zadania o charak-