img049

len właśnie występ. Są to czyste fartuchy i białe czepki pracowników kuchni, ciekawe pomoce dydaktyczne, kolorowe liczmany, które chowane są na co dzień, z powodu:

•    łatwości ich zniszczenia się w czasie użytkowania;

•    trzymania ich wyłącznie do niespodziewanych, o dużej wadze występów;

•    braku rozumienia konieczności ich stosowania.

Praca w przedszkolu związana jest z częstymi kontrolami prowadzonymi przez różne instytucje (kuratorium, w ładze gminy, komitet rodzicielski). Sprzyja to dbałości pracowników przedszkola zarówno o gotowość do prow adzenia odpow icdnich występów; jak i o przygotowanie właściwych dekoracji.

6.3.2. Kulisy jako miejsce faktów nieujawnianych

Istnienie sceny i możliwości nieustannego kontrolowania występu przez w idownię decy duje o pojawieniu się strefy faktów' nieujawnianych — kulis. Wykonawcy bardzo często świadomie kształtują przestrzeń lak, by uzyskać tereny niedostępne lub ograniczone dla percepcji widowni.

Kulisy są miejscem pełniącym różnorodne zadanie wobec aktorów, przedstawienia oraz sceny:

•    tutaj mogą być wymyślane, fabrykowane i dopasowywane te części przedstawienia, które umożliwiają bądź znacznie ułatwiają budowanie wrażeń, założonych przez aktorów (układanie konspektów i planów' zajęć, wykonywanie dekoracji sali);

•    tu przechowywane są rekwizyty i fragmenty dekoracji (czyste, nowe fartuchy pracowników technicznych, atrakcyjne, drogie zabawki, ciekawe pomoce dydaktyczne, ładne sztućce) do przedstawień o szczególnym znaczeniu, o wyjątkowej randze (np. wizytacja zwierzchników, zebranie, kontrola);

•    tutaj można podjąć działania niezgodne z ogólnie obowiązującą ideologią (tutaj można ostro krzyczeć na dzieci, bić je i karać, można narzekać na przełożonych, wyrażać swoje szczere opinie o pracy itp.);

•    stanow ią miejsce odpoczynku w czasie lub bezpośrednio po przedstawieniu, miejsce dające swoiste poczucie wolności — braku kontroli prowadzonej przez widownię;

•    stanowią miejsce, w którym można uzgadniać cele prowadzonych występów i pouczać o sposobie prowadzenia gry.

Kulisy są więc miejscem, w którym przeczy się mniej lub bardziej wrażeniom wywoływanym przez aktorów; którzy tutaj mogą wychodzić ze swojej roli. Kulisy kryją lub właśnie u jawniają istotne tajemnice przedstawienia. Konsekwencją tego. jest fakt. że aktorzy bronią dostępu do kulis osobom nic biorącym udziału w danym przedstawieniu, a nawet ukrywają przed nimi ich istnienie. Zaobserwowałam u wielu różnych pracowników przedszkola szczególne starania, prowadzące do przekształcania przestrzeni w celu wyodrębniania kulis, które mają za zadanie dać pracownikom wytchnienie i możliwość bycia we własnej skórze. Kulisy stanow ią również swoistą przestrzeń edukacyjną, pracownicy planują tutaj swoje występy, określają ich treść i rodzaj w rażeń, które chcą wywołać, pouczają się nawzajem

0    sposobie prowadzenia przedstawienia, informują czego na scenie pod żadnym pozorem nic wolno ujawniać.

Miejsca pełniące na stałe rolę kulis nic są otoczone tak wysoką troską i dbałością o estetykę, porządek i czy stość jak pozostałe pomieszczenia. Są rzadziej malowane, posiadają stare meble, ukrywają stare sprzęty. Do takich miejsc mogą należeć pomieszczenia techniczne, gospodarcze, wydzielone części sal. szafy. Duża dbałość pracowników jest wykazywana w budowaniu barier ograniczających percepcję wzrokową i słuchową dla przestrzeni wyznaczonej na kulisy.

Jest bardzo niepożądane, by ktokolwiek z widowni widział lub słyszał to, co dzieje się za kulisami Pomieszczenia i szafy zamykane są na klucz, rozmowy prowadzone ciszej (jeżeli nic jest zapewniona pełna intymność), a teren bywa obserwowany i chroniony przed nadejściem osób niepowołanych.

W niektórych przedszkolach nieobecność dyrektora w placówce spraw iała, iż raptem kończyło się przedstaw icnie. Polegało to głównie na wprowadzeniu innego stylu zachowania, mówienia, zmianie dotychczasowych czynności. Nauczy ciele zmieniali formę swojej pracy, posiłki były mniej różnorodne i mniej obfite, pracownicy mogli swobodnie ponarzekać, kpić z wprowadzony ch zasad czy przepisów. Całe przedszkole stawało się miejscem kulis, pojawiała się natomiast rola „strażnika”, którego zadaniem było uprzedzenie i ostrzeżenie pracowników o nadejściu dyrektora Wówczas przedszkole stawało się ponownie sceną szczególnego przedstawienia

Kulisy często stanowią miejsce ukrywające osobę najlepiej przygotowaną do prow adzenia przedstaw ienia, której zadaniem jest udzielanie aktorom w skazówek

1    wsparcia. Osoba taka ma za zadanie śledzić cały tok przedstawienia i czuwać nad jego słabymi punktami i nieprzewidzianymi sy tuacjami. Kulisy takie zadanie pełnią zazwyczaj w czasie wizy tacji i hospitacji zajęć dokonywanej przez wizytatorów, oceniających pracę dy daktyczno-wychowawczą prowadzoną przez nauczycieli przedszkola.

141