img09001

puściliśmy nigdzie, bo wiemy z doświadczenia, jak dalece bezmyślna dowolność w pierwszych lekcyach pisania wpływa szkodliwie na charakter pisma i, co gorsza na fizyczne siły dziecka.

Stopień !. (ubl. i,2,s) zaczyna się od przy .g o t o w a w-

czycli ćwiczeń do pisania, a zatem od krósek, krzyżyków, kółek i tym podobnych figur praktycznych. Zadaniem tego Stopnia jest: o s w o i,ć i umysł i rękę dziecka z istotą i techniką pisania.

N o t u. — Stopień I wchodzi prawie caty do I-cj Części Elementarza.

Stopień ii. (tabl. 4) wchodzi już ściśle w zakres kaligrafii.

Od niego poczyna się właściwa nauka pisania. Sąto wprawdzie tylko kreski i kółka, lecz jeden rzut oka na ich różne odcienie i położenia pokazuje wyraźnie, żo tu tkwi źródło dobrych początków. Stopień ten nie przedstawia dla dziecka nic tak dalece trudnego i zawiłego; trzeba zatem' przerobić go gruntownie, bo owoce tuj pracy okażą się nieoceni.onem dobrodziejstwem w przerabianiu" dalszych Stopni. — Stopień ten zawiera 10 różnych i charakterystycznych wierszy, a zatem należy fuu się i tyleż oddzielnych i e k c y j!

Nota. — Stopień II póczyna się jednocześnie z II-gą Częścią Elementarza.

Stopień 111. (tabl. 5) obejmuje składowe cząstki liter pisanych. Jestto jeden z najważniejszych Stopniałe i najtrudniejszy cli. Należy więc zabawić przy nim stosunkowo dłużej aniżeli przy drugich.

Stopień IV. (tabl. c) obejmuje alfabet mały i wielki.

Not a.—Zwracamy uwagę nauczyciela aby każdą literę przedstawił uczniowi d w o j a Ic o: raz tak, jak powstała zo swych cząstek składowych, a potem dopićro w postaci wlaściwćj. Oprócz technicznych korzyści mu ton sposób podawania liter tę jeszcze pedagogiczną maksymę na celu, ,,że jeźli chcemy, aby nam dziecko napisało kształtnie i bez mozołu daną literę, wytłumaczmy mu wpierw na rysunku, jak powstała ta littira, i gdzio jdj początek środek i koniec. Po takióui szczególowem wytłumaczeniu pisze dziecko daleko prędzćj i ckęUiićj, bo wie, co pisze i juk ma pisać.

Zbytecznem byłoby przypominać szczegółowo że pisanie j e-d n ć j litery powinno zapełnić całą lekcyą, a w niektórych razach nawet i kilka lokcyj, przyczćm nie należy zapominać nigdy o powtarzaniu poprzednich lokcyj. Tym sposobem nio pójdzie nauka za prędko, i nic się po drodze nie uroni z togo, co się zdobyło.

* *

*

Do ważniejszych wskazówek naszych, którychby przy nauce pisania juk najtroskliwiej przestrzegać wypadało, należą następujące dwie kwestye: 3} Czy naukę pisania rozpocząć od pisania na tablicy łupkowej, czy toż od razu w seksternie? i 2) je-źii damy pierwszeństwo tablicy łupkowej, kiedyż przejść do pisania w seksternie? Zastanówmy się pokrótce nad obydwoma punktami, bo wszelka w tym względzie niepewność wywołuje ciężkie nieporządki w nauce pisania a dziecku przysparza mitręg i udręczeń bez liku.

A. Pisanie na tablicy łupkowej.

Nauka pisania zacząć się powinąa'o d ć w ic z en na tablicy łupkowej! A to z powodów następujących: początki są tu bowiem:

a) . Łatwiejsze. Już sam rysik (łupek) ma w pierwszych' początkach nieocenione przymioty. Dziecko może się z nim obchodzić bez ceremonii i wszelkiej obawy, może go obrócić to tym to owym końcem: zawsze on tam posłuszny będzie. — Toż samo można jiowiedzieć o tablicy łupkowej. *) Jestto, że tak powiem, jeden z najcierpliwszych sprzętów szkolnych. Dziecko ma tu wszelką swobodę pisania — może pisać, poprawiać, przerabiać i ścierać znowu wszystko dowoli, bo tablica znosi to bez uszczerbku dla siebie. Tablica nie ma zresztą owego (jak dla dzieci) tak niedogodnego ,,u góry—u dołu”—dziecko może ją chwycić jak się podoba, a do celu dojdzie zawsze bez mozołu. Zresztą sama powierzchowność tablicy nie wymaga tylu ostrożności, co papier.

b) . Praktyczniejsze. Pisząc zrazu piórem, musiałoby dziecko zostawić nietkniętem to, co napisało. A cóżto nieraz za po-

*) W miejsce tablicy łupkowej, używają teraz „papierowej powleczonej czarną masą", ma bowiem te zalety że jest lżejsza i nie ulega stłuczeniu. Pisze się zaś rysikiem „alabastrowym", jako miększy od szyfru nie skrzypi W pisaniu: Zrosztą praktyka najlepiej wykaże, co jest lepszo!

rii. m - :

■I