MOSTY

Def. proteza ozebnowa, stala, wieloczlonowa

Sklad:

* przeslo

* elementy retencyjne na filarach zebowych

(elementy laczace: korony calkowite, czesciowe, wklady koronowe, wypustki metalowe)

Podzial ze wzgledu na umocowanie:

* stale

* ruchome - na koronach teleskopowych

* polruchome: korona calkowita+przeslo+wypustka podpierajaca na wkladach koronowych

Podzial:

* jednobrzezne - dowieszane na jednej stronie luki, na 1 lub 2 filarach

* dwubrzezne - dwa filary po obu stronach luki

* wielofilarowe=wieloczlonowe

Podzial ze wzgledu na material:

* jednolite (metalowe, porcelanowe)

* zlozone (metal + tworzywo kosmetyczne: akryl, kompozyt, ceramika)

Podzial ze wzgledu na ksztalt przesla:

1. przeplywowe=kladkowe=higieniczne

duza odleglosc miedzy wyrostkiem a przeslem, dopuszczalne w odcinku bocznym zuchwy

2. sercowate

3. siodelkowate

obejmuje wyrostek - niekorzystne ze wzgledu na uciskanie brodawki, stad modyfikacja

4. nakladka lub nakladka zmodyfikowana

najczesciej stosowana (kosmetyczna, higieniczna - latwa do oczyszczania)

Styk: z blona sluzowa powinien kontaktowac sie tylko metal, ew wyglazurowana porcelana; najgorzej gdy styka sie granica akryl-metal - tam zawsze szczelina z bakteriami, drozdzakami, kamieniem, powstaja stany zapalne

Wskazania:

* braki miedzyzebowe, przy ktorych w j. ust mamy odpowiednia ilosc zebow filarowych spelniajacych okreslone warunki (dalej)

* do szynowania zz w periodontopatiach

* do przebudowy warunkow okluzyjnych

* estetyka, fonetyka, f. zucia

* odtworzenie luki - uzupelnienie braku i zapobiegniecie zmianom wstecznym:

- wedrowka i wychylanie sie zz otaczajacych luke, pojawiaja sie szczeliny miedzyzebowe

- objaw Godona - wyzynanie sie bierne zebow w kierunku luki

* wskazania szczegolne: zawodowe (spiewak0, inwalictwo, ch ukl. nerwowego np padaczka (wymagana szczegolna dbalosc o konstrukcje, wymagana duza wytrzymalosc mechaniczna)

Przeciwwskazania:

* zz beczulkowate - zbyt duze filary

* zla higiena

* mlody wiek pacjenta (mozliwosc zranienia miazgi podczas szlifowania, pacjent jeszcze rosnie)

* duzy zanik wyrostka zebodolowego (duze zeby w przesle beda wygladaly nieestetycznie)

* rozchwianie III stopnia

* nieodpowiednie rozmieszczenie zz filarowych - zbyt duze odleglosci

* pacjent nie wyraza zgody

* gdy jeden z filarow moglby zostac niepodparty np zly stan okluzyjny - brak zz przeciwstawnych

* gdy wiemy, ze tkanki nie wytrzymaja takiej konstrukcji

Ocena zz filarowych:

1. czy moga przeniesc dodatkowe obciazenia po dostawieniu zeba?

a/ zasada Ante: przeslo mostu powinno byc oparte na takich zz, ktorych ozebna ma powierzchnie wieksza lub rowna powierzchni odtwarzanych zz

b/ w odcinku przednim mozemy dowiesic max 4 zz, w bocznym - max 3, gdyz tu dzialaja wieksze sily

2. projektujac most uwzgleniamy wytrzymalosc biomechaniczna (jw) i wytrzymalosc konstrukcji (pacjent odruchowo obniza sily zucia na przesle)

Zeby filarowe:

* mocne: g: 3,6,7,8 III

d: 3,6,7,8 III

* slabe: g: 1,4,5,8 II

d: 4,5

* b. slabe: g: 2,8 I

d: 1,2

Wymagania dla filarow:

* zywa miazga, ew przeleczone endodontycznie i wzmocnione wkladem k-k

* dobre umocowanie w zebodole

* pomyslne rozlozenie filarow i ich rownoleglosc

* duze, dlugie, rozbudowane korzenie tak umiejscowione w zebodolach, aby os ................. i byla zbiezna z silami okluzyjnymi

* dobre uksztaltowanie anatomiczne: korzen:korona w stosunku 3:2, min 1:1; niezbyt baniaste - niemozliwe oszlifowanie

* im korzen bardzej okragly tym gorzej, splaszczony jest stabilniejszy

* najlepsze zz wielokorzeniowe, w tym te z rozbieznymi korzeniami

* powierzchnia korzenia zeba powinna byc > lub + powierzchni zeba uzupelnianego (wlasciwosci kompensacyjne ozebnej)

* niekiedy wykorzystuje sie zz niepelnowartosciowe, ale wtedy sprawdzamy warunki okluzyjne w calej j. ustnej

Filar niepelnowartosciowy wykorzystujemy, gdy:

1. pacjent uzywal protezy czesciowej, poniewaz wykorzystuje jedynie 30% sil zucia

2. mamy mozliwosc zmniejszenia obciazenia, czyli:

* dolaczenia wiekszej ilosci filarow (1+1-przeslo-1+1) tzw. dzialanie szynujace

* spadku aktywnosci przesla poprzez zwezenie przesla nie mniejsze jednak niz szczyty guzkow (porownujemy z zz strony przeciwnej)

* splaszczeniu guzkow - odciazenie z okluzji

3. projektujemy przeslo w linii prostej pomiedzy filarami (niemozliwe w przypadku dowieszania kla)

4. zmniejszamy rozleglosc przesla - nie moze sie uginac, zasada: ugiecie jest wprost proporcjonalne do szesciany jego dlugosci, stad im dluzsze tym grubsze; w przypadku zz wielofilarowych niektore beda wciskane, inne wywazane i moze dojsc do odcementowania korony, powstanie mikroszczelina, ktora moze spowodowac prochnice wtorna i utrate zeba. Aby temu zapobiec robimy mosty skladane, ktore umozliwiaja minimalna ruchomosc poszczegolnych fragmentow mostu (element zasuwowy z matryca, cementowany na raty)

Rownoleglosc:

Brak rownoleglosci zz filarowych jest problemem przy planowaniu mostow np w przypadku wczesnej utraty 6 lub 7 pozostale zz chyla sie w kierunku luki. Postepowanie:

* mozna pochylone zz zeszlifowac tak, aby tor byl prawidlowy

* w przypadku duzych zmian zastosowac aparaty ortodontyczne

* mozna na jednym z filarow wykonac korone czesciowa

* lub teleskopowa

* lub wykonac most ruchomy; jeden z zasuwa, drugi z rowkiem wprowadzajacym, zasuwa powinna byc rownolegla do toru wprowadzenia na drugim filarze, ma to szczegolne zastosowanie, gdy filarem jest kiel - uzupelnienie nie moze byc sztywne (matryca+patryca)

* ew zdewitalizwac i wykonac wklad k-k

Najlepszym rozwiazaniem jest leczenie ortodontyczne, pozostale powoduja niekorzystny rozklad sil na ozebna

Mosty jednobrzezne:

rzadko stosowane ze wzgledu na niekorzystny rozklad sil, ponadto przeslo wtapia sie w dziaslo, powstaja odlezyny, zz ulegaja rozchwianiu, kieszonki patologiczne.

* gdy musimy dowiesic 4 (szkoda szlifowac masywnej 3, zbyt duzy ubytek tkanek), gdy 4 zbyt slaba to szynujemy ja z 5, rzadko, gdyz 4g uczestniczy w prowadzeniu bocznym

* gdy brak 2g: szlifyjemy 3g - dlugi, silny korzen, a 2g jest malo aktywna w artykulacji (1g trudno jest dobrac w kolorze, bo jest b. przezierna)

* gdy brak 2g, ale obie 1g sa bardzo zniszczone - dwa filary na 1/1 (duze, mocne, korzystny rozklad sil)

Nalezy sprawdzic jak pacjent gryzie. Gdy zab dowieszony bedzie pracowal to filar sie zrotuje.

Dowieszki dowieszamy do przodu, w wyjatkowych sytuacjach do tylu, ale wtedy trzeba blokowac filary.

Zab powinien byc odciazony ze zwarcia i wylaczony z ruchow ekscentrycznych

Szlifowanie:

Jak pod korony (w zaleznosci od jej rodzaju), ale filary musza byc rownolegle.

Ocena rownoleglosci:

1. na modelu gipsowym

a/ jednoocznie z odleglosci ok 30-40 cm, czy nie ma podcieni na scianach osiowych

b/ przy uzyciu paralerometru

2. w j. ust w przypadku zz przednich, potem model

Labolatorium: na podstawie wycisku dwuwarstwowego calego luku i keska (pobieramy przed oszlifowaniem, aby nie zmieniac fizjiologicznej okluzji)

1. wzorzec z wosku odlewniczego

2. zatapiamy w masie ogniotrwalej

3. zamieniamy na metal

W celu unikniecia deformacji (duzy model):

* wykonujemy kanaly odlewowe przy kazdym punkcie

* kanaly laczymy belka o srednicy 2,5 cm (laczy kanaly odlewnicze, usztywnia, pozwala na lepsze wchlanianie metalu do negatywu tzn matal najpierw naplywa do belki, rozprasza sie, wnika do kanalow i kurczac sie pociaga jeszcze plynny metal z belki)

* mozna dolaczyc belke poprzeczna

Metoda na modelu powielanym z masy ogniotrwalej

polecana przy wiekszych konstrukcjach

w celu unikniecia deformacji modelu woskowego przy zdejmowaniu z modelu gipsowego model roboczy powiela sie z masy ogniotrwalej: koronowe czesci zz filarowych pokrywa sie folia aluminiowa 0,07-0,1 mm, modeluje sie woskowy model (wosk granatowy) tak aby nadac kikutom ksztalt anatomiczny pomniejszony o grubosc przyszlej korony (o 0,3 mm), tak przygotowany model moczymy w wodzie i dublujemy z masy agarowej, w miejsce negatywu wlewamy mase odniotrwala juz z nadmodelowanymi elementami, wykonujemy model woskowy, zalewamy masa ogniotrwala i wykonujemy w niej lej i kanaly odlewnicze.Dzieki temu otrzymujemy korone cienkoscienna, o rownomiernej grubosci, ponadto nie musimy zdejmowac konstrukcji

Metoda przez dolutowanie przesla

najpierw wykonujemy korony na zz filarowe, pobieramy wycisk mostu okreznego razem z koronami, dolutowujemy przeslo

---