Komisja Europejska:
W skład wchodzi po 1 obywatelu z każdego państwa
Od 2014r Komisja z 2/3 ma się składać z członków z państw zmieniających się na zasadzie rotacji
Działa pod politycznym przywództwem jej przewodniczącego
Kadencja 5 lat
Jest instytucja o charakterze ponadnarodowym
Komisarze posiadają status funkcjonariuszy międzynarodowych
Powoływanie: wybór przewodniczącego-> decyzje podejmuje Rada Szefów Państw i Rządów na zgromadzeniu plenarnym Parlament wyraża zgodę i zatwierdza skład komisji
Skrócenie kadencji może nastąpić w przypadku:
Uchwalenia votum nieufności przez parlament-> odwołuje się cały skład komisji
Śmierć komisarza
Dobrowolna rezygnacja
Obligatoryjna rezygnacja
Struktura komisji pokrywa się z działaniami wspólnot europejskich
Komisja składa się z Dyrekcji Generalnych a one z Oddziałów
Komisja jest kolegialna-> decyzje podejmowane są decyzjami wspólnymi a nie poszczególnych komisarzy. Komisja występuje jako całość, ponosi odpowiedzialność za działalność swoich komisarzy przed Parlamentem-> Komisja musi składać sprawozdania przed Parlamentem
Obrady Komisji są tajne, decyzje podejmowane większością głosów
Sposoby podejmowania decyzji:
Zgromadzenie plenarne-> cotygodniowe spotkanie
Tryb obiegowy-> dyrekcja nie zgłasza sprzeciwu Sekretariat Generalny przesyła komisarzom projekt uchwały wyznaczając termin na zgłaszanie uwag. Upływ tego terminu bez zgłoszenia uwag skutkuje przyjecie tego aktu w jego pierwotnym brzmieniu.
Procedura delegowana-> upoważnieniu kilku komisarzy do przygotowywania aktu prawnego w imieniu Komisji i pod jej kontrolą
Procedura komitetowa-> Rada UE deleguje uprawnienia prawodawcze do Komisji
Komisja musi współpracować z innymi instytucjami
Parlament Europejski:
Funkcje:
Kompetencje w zakresie stanowienia prawa:-> zmieniają się w dużej mierze pod wpływem rozwoju wspólnot europejskich, zakres działania rozszerzył się
Funkcje opiniodawcze-> Parlament wyraża opinie odnośnie stosowanych aktów prawnych, może to robić na prośbę innych instytucji ale też jest zmuszony gdy taka konieczność wynika z prawa wspólnotowego-> tryb obligatoryjny, procedura współpracy, zgody działania itp.
Prawo inicjowania inicjatywy prawodawczej
Prawo do wydania własnych aktów prawnych:
Rezolucje
Dyrektywy
Deklaracje
Opinie i zalecenia
Kompetencje kreacyjne-> ustalanie stanu personalnego v pozostałych instytucji wspólnotowych np. zatwierdzanie kandydatury przewodniczącego Komisji i jej składu, może również uchwalić votum nieufności
Kompetencje kontrolne
Sprawuje kontrole polityczną nad działalnością Komisji
Bada coroczne sprawozdania Komisji i kieruje do niej zapytania, ma też prawo kierowania zapytań do Rady UE
Składane są sprawozdania przez Rady Europejskie z każdego posiedzenia oraz sprowadzania roczne z procesu zaawansowania integracji europejskiej
EBC też składa sprawozdania z działalności polityki pieniężnej
Powołanie Komisji Śledczej jeżeli jest taka potrzeba
Rozpatrywanie petycji indywidualnych i zbiorowych
Mianowanie rzeczników praw obywatelskich
Pozostałe kompetencje-> parlament stojąc na straży przestrzegania prawa może rozpocząć postępowanie przed ETS np. skargi na bezczynność pozostałych instytucji wspólnotowych
Parlament musi wyrazić zgodę na stowarzyszenie państw lub organizacji międzynarodowych z UE czy też wstąpienie innych państw do UE
Funkcja symboliczna-> Parlament stał się miejscem wygłaszania orędzi przez osobistości z całego świata
Proces powstania parlamentu Europejskiego:
Najpierw parlament nazywał się zgromadzeniem
1957-> konwencja o Niektórych instytucjach wspólnych utworzyła zgromadzenia wspólne dla EWG, EWWiS, EWEA
1958-> zmiana nazwy na Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne-> ograniczenie kompetencji, była w ocenie Wysokiej Władzy i Rady Ministrów. Posiadała nieliczne funkcje kontrolne i doradcze.
1962-> zmiana nazwy na Parlament Europejski-> na mocy traktatów budżetowych wpływa na strukturę wydatków
1979-> zapadła decyzja o przeprowadzaniu powszechnych i bezpośrednich wyborów do Parlamentu. Instytucja stała się demokratyczna
Wprowadzenie Jednolitego Aktu Europejskiego-> procedura współpracy i rozszerzył przedmiotowy zakres konsultacji obligatoryjnej. W zakresie stosunków zewnętrznych pojawił się wymów zgody Parlamentu na ratyfikacje umów akcesyjnych.
1992-> Traktat o UE-> parlament uzyskał kolejne uprawnienia-> procedura współdecydowania, zakres tej procedury został rozszerzony w traktacie Amsterdamskim. Parlament zostaje włączony do procedury powoływania Komisji
Skład Parlamentu:
Organ jednoizbowy-> obecnie składa się z 736 posłów. Traktat Lizboński zwiększył ta liczbę . Skład posłów w zależności od państw waha się: najwięcej Niemcy-> 99, najmniej Malta-> 5, Polska-> 50 Po wejściu traktatu Lizbońskiego będą pewne ograniczenia: najwięcej będzie można mieć 96 a najmniej 6 posłów
Posłowie-> obywatele państw członkowskich ich liczba niezależna od populacji danego kraju
Kadencja posła 5 lat-> nie mogą oni pozostawać w czynnej służbie w innych instytucjach wspólnotowych, mają przywileje i immunitety np. swoboda przemieszczania
Posła nie można pociągać do odpowiedzialności karnej za działalność związane z funkcjami pełnionymi w parlamencie
Poza granicami kraju ojczystego posłowie nie podlegają zatrzymaniu w trakcie sesji plenarnej
Mają te same uprawnienia co posłowie z krajów ojczystych
Reprezentują interesy swoich wyborców i nie są związani żadnymi wytycznymi ze strony swojego rządu
Zasiadają według klucza partyjnego, tworzą określone frakcje-> można należeć do tylko jednej lub pozostać poza
Główne ugrupowania: każda z grup musi mieć członków z minimum 7 państw członkowskich i liczyć co najmniej 25 członków
Europejska Partia Ludowa-> PO, PSL
Grupa Postępowego Sojuszu socjalistów i demokratów-> SLD
Unia na rzecz Europy Narodów-> PIS
Zieloni
Zjednoczona Lewica Demokratyczna
Wolność i demokracja
Struktura-> na czele stoi prezydium-> przewodniczący , 14 wice przewodniczących, 5 kwestorów jako ciało doradcze
Funkcje przewodniczącego:
Kieruje pracami Parlamentu
Otwiera sesje plenarne
Przewodniczy ważniejszym debatom i głosowaniom
Składa podpis przy zatwierdzaniu budżetu wspólnot
Sprawuje funkcje reprezentacyjne i administracyjne
Przewodniczy obradom
Prezydium:
Sprawy organizacyjne i finansowe
Odpowiada za współprace Parlamentu z innymi instytucjami UE
Decyduje o składzie Komisji Parlamentarnych i o ich kompetencjach
Decyzje parlamenty są przygotowywane przez Komisje Parlamentarne, które zajmują się poszczególnymi sprawami. Sekretariat stoi na czele z Sekretariatem Generalnym-> siedziba w Luksemburgu. Siedziba Parlamentu-> STRASBURG tam odbywają się obrady. W Brukseli odbywają się posiedzenia dodatkowe.
Wybory do Parlamentu:
Jedyna instytucja która jest w pełni demokratycznie wybierana
Parlamentarzyści wybierani spośród obywateli państw członkowskich zgodnie z przepisami prawa krajowego, a prawo wyborcze przysługuje obywatelom UE którzy mogą korzystać z biernego i czynnego prawa w miejscu swojego zamieszkania a nie tylko pochodzenia.
Parlament obraduje w trybie sesyjnym-> sesja 1 rok
Posiedzenie plenarne trwa tydzień i odbywa się raz w miesiącu. W wyjątkowych sytuacjach obradują w trybie nadzwyczajnym. Posiedzenia plenarne są jawne.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości(ETS):
Jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego i 8 rzeczników generalnych-> wybierani spośród osób niezależnych i zgodnie z wymogami prawa krajowego-> powoływani przez Rządy państw członkowskich na 6 letnią kadencje ale wymiana polowy składu następuje co 3 lata
Sędziowie i rzecznicy SA uważani za funkcjonariuszy wspólnotowych, nie mogą sprawować funkcji politycznych i gospodarczych , muszą zamieszkać w Luksemburgu na czas swojej kadencji
Zadania sędziego:
Orzekanie w sposób zapewniający poszanowanie prawa w interpretacji i stosowaniu prawa wspólnotowego
Zadania rzecznika:
Przygotowanie w sposób całkowicie bezstronny opinii prawnej analizującej cały stan faktyczny i prawny danej sprawy i taka opina jest faktyczna propozycja rozstrzygnięcia sprawy przez Trybunał
Wydaje opinie we własnym imieniu a sędziowie nie są tą opinią związani
Obrady ETS odbywają się w trybie ciągłym, jurysdykcja może mieć charakter sporny i niesporny:
SPORNE
Przeciwko państwom członkowskich z powodu niewywiązywaniu się zobowiązań traktatowych
O stwierdzeniu nieważności aktu prawnego wspólnotowego
Rozpatrywanie skarg na zaniechanie prawa prawotwórczego innych instytucji wspólnotowych
Skargi odszkodowawcze
Spory pracownicze
na podstawie klauzuli arbitrażowej
niesporne:
orzekanie w sprawie wydawania orzeczeń wstępnych
opinie w sprawie zgodności przewidywanej umowy międzynarodowej z przepisami traktatowymi
Wykład X 1 kwietnia 2010
Nie maja charakteru wiążącego