Lata 85-92 - realizacja wspólnego rynku
Przyczyny:
▪ raport A. Baalta - scharakteryzowany stan gospodarki z punktu widzenia integracji, zaobserwowane niekorzystne zmiany w latach 60 i 70
→ spadek tempa wydajności pracy
→ zmiana struktury handlu zagranicznego - malały udziały dóbr wysokoprzetworzonych w eksporcie
→ kraje EWG były uzależnione od importu surowców
→ podlegały perturbacjom na rynku walutowym
→ brak zdolności rządów do korygowania gospodarek
→ sztywność płac - działalność związków zawodowych
→ niskie zyski i nakłady inwestycyjne w firmach
→ zidentyfikowano bariery utrudniające proces integracji
▪ fizyczne - kontrole paszportowe, sanitarne
▪ fiskalne - zróżnicowanie stawek podatkowych
▪ techniczne - zróżnicowanie norm i standardów technicznych, duże różnice w systemach prawnych
Odpowiedzią na raport miało być przyspieszenie tempa tworzenia wspólnego rynku oraz zasad jego funkcjonowania
Marzec 1985 roku - parlament europejski dyskutował nad utworzeniem „Europy bez granic” - J.Delors
Czerwie 1985 _ Komisja opublikowała tzw. „ Biała Księgę”, zawierała wykaz zmian, które musza być zrealizowane w ramach projektu „Europa bez granic”
Czerwiec1985- księgę zaakceptowano przez Rade Ministrów, trzeba było stworzyć nowe źródło prawa pierwotnego - JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI - luty 1986r. zaczął obowiązywać od 1 lipca 1987r.
Jednolity Akt Europejski składał się z dwóch części:
▪ autonomiczna - niezależna od Traktatów rzymskich
→odnosił się bezpośrednio do tworzenia rynku europejskiego od 13-19
modyfikacja Traktatów Rzymskich
→ artykuł 20 - ujednolicenie wspólnej polityki monetarnej
→ unifikacja polityki fiskalnej
→ realizacja polityki socjalnej na szczeblu wspólnotowym
→ redukcja dysproporcji rozwojowych pomiędzy krajami członkowskimi a innymi regionami
Postanowienia były z rozszerzeniem południowym, przyjęcie słabych gospodarek
▪ intensyfikacja działań w sprawie integracji
▪ dotyczył tez ochrony środowiska
W latach 70 i 80 w IE występowało zjawisko Euro-sklerozy, co powodowało powiększenie luki konkurencyjnej w Europie, dotyczyło też ochrony środowiska.
Najważniejsze zmiany jakie wprowadził Jednolity Akt Europejski:
▪ zainicjował działania w nowych obszarach polityki
▪ na jego podstawie stała się możliwa harmonizacja systemów prawnych krajów członkowskich
▪ wzajemne szanowanie norm i standardów pomiędzy krajami członkowskimi
▪ zmiany w procesach decyzyjnych - wcześniej potrzebna była zgoda wszystkich krajów na zmiany, teraz wprowadzono większość kwalifikowana na podstawie kryterium ludnościowego, w pewnych sprawach można było podejmować decyzje bez jednomyślnej zgody wszystkich
▪ rozszerzył zakres kompetencji Parlamentu Europejskiego - wprowadzono drugie czytanie, realny wpływ rozszerzenia kompetencji.
Pod koniec lat 80 (1989) została przeprowadzona reforma funduszy strukturalnych - Europejski Fundusz Społeczny, Rolny. Środki w tych funduszach zostały przesunięte, aby służyły tym najmniej rozwiniętym - Grecji, Portugalii, Hiszpanii. Region najbiedniejszy - stosunek PKB per capita do ogólnego PKB jest mniejszy niż 75%.
Lipiec 1988- Komitet Delorsa miał przygotować projekt wprowadzania w życie UGiW
Kwiecień 1989- przedstawienie raportu
W ramach tego raportu przewidywano równoczesną integracje walutową i gospodarcza. UGiW będzie wprowadzana etapowo. 3 etapy:
1) → zakończenie realizacje Jednolitego Rynku Europejskiego
→ koordynacja polityki krajów członkowskich zwłaszcza pieniężnej
→ podpisanie kolejnego źródła prawa pierwotnego - przeniesienie uprawnień ze szczebla narodowego na szczebel wspólnotowy w polityce pieniężnej
→ dalsza konwergencja gospodarki
→ dalsza koordynacja polityki
→przygotowanie zasad funkcjonowania UGiW
→ wprowadzenie wspólnej waluty
Integracja walutowa miała związek z integracja rynkową. Koordynacja polityki kursowej nie była łatwa, aby ja wspierać trzeba było ograniczać swobodę kapitału to zaś było sprzeczne ze wspólnym rynkiem. Można było upłynnić kursy lub usztywnić je, ale trzeba by było wprowadzić wspólną politykę pieniężna, aby uniknąć spekulacji. A najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie UW.
1 etap lipiec 1990 - swoboda przepływu kapitału. Konferencja Międzyrządowa 1991- został uzgodniony nowy traktat podpisany 7 lutego 1992 r. w Maastricht a wszedł w Zycie 1 stycznia 1993r. Traktat zakładał powstanie UE - ważne wydarzenie. Traktat składał się z kilku traktatów jednego całkiem nowego u UE;)
UNIA EUROPEJSKA
Decyzje miały być podejmowane na
Zasadzie współpracy międzyrządowej.
Rada UE miała mieć większe kompetencje
( zawarte w traktatach UE).
Filar 1
▪ sprawy, które były w traktatach o EWG, EWWiS i Euroatomie
▪ miał charakter gospodarczy
▪ postanowienia dotyczące wspólnot europejskich
▪ sprawy podległe specyficznej procedurze tak jak było w poprzednich traktatach
▪ znalazły się w nim obszary, gdzie kompetencje były w całości na szczeblu wspólnotowym
( traktat o wspólnocie europejskiej, traktat EWWiS i o Euratomie
Zasady
▪ funkcjonowanie polityki rolnej strukturalnej handlowej
Postanowienia Unii Walutowej
▪ polityka transportowa, społeczna, ochrona środowiska, ochrona praw konsumenta, ochrona zdrowia, kultura i edukacja
Filar 2
▪ wspólnotowe prowadzenie polityki obronnej
▪ wspólne akcje utrzymanie pokoju, obrony praw człowieka i demokracji
▪ zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego
▪ stworzono formalne podstawy dla prowadzenia polityki zagranicznej
Filar 3
▪ współpraca w dziedzinie polityki wewnętrznej
▪wspólne działanie w zakresie wymiaru sprawiedliwości
Początkowo obejmowały: -
▪ politykę azylowa
▪ walka z narkomanią,
▪ zwalczanie przestępczości zorganizowanej
▪ walka z rasizmem, terroryzmem
▪ współpraca sadowa w sprawach cywilnych i karnych
▪ współpraca policji krajów członkowskich
Później część rzeczy zostało przeniesione z traktatu III do I - polityka azylowa, migracyjna, została uwspólnotowiona na podstawie traktatu z Amsterdamu.
NAJISTOTNIJESZY BYŁ FILAR 1!!!!
Traktat o wspólnocie Europejskiej:
▪ stworzenie podstaw formalnych UGiW, zostały one zaarte w art. 4 i w tytule 7 części, 3 odnoszące się do polityki gospodarczej i pieniężnej. Ważne uzupełnienie stanowiły protokoły, zawierały status EBC i ESBC - protokół 3.
▪ wyszczególnienie w traktatach ekonomicznych ( art. 121 + specjalny protokół uszczegółowiał, 3 kryteria pieniężne) i prawnych kryteriów uczestnictwa w UGiW
▪ otworzył kolejny etap tworzenia UGiW - Europejski Instytut Walutowy - miał przygotować do działania ESBC.
1 stycznia 1995 r. - Austria, Finlandia, Szwecja < kraje wysokorozwinięte > przystąpiły do UE - północne rozszerzenie.
Marzec 1996r. - konferencja międzyrządowa, dostosowanie instytucji do rozszerzenia UE. Opracowano projekt traktatu, który został przyjęty przez Radę Europejską w Amsterdamie 1997r.
2 października 1997r. został podpisany a wszedł w życie 1 maja 1998r. Traktat Amsterdamski zmienił Traktat o UE:
→nowa numeracja postanowień
→ zakres zmian dość skromny
→ zmiany instytucjonalne odsunięto na dalszy okres
→ zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego
→ Rada UE - bez zmian
→ zmiany w odniesieniu do komisji Trybunału Sprawiedliwości
→ wprowadzono nowe instrumenty współpracy z Filary II
▪ ustanowionego wysokiego przedstawiciele do zmian polityki bezpieczeństwa
→ uwspólnotowiono politykę azylową, imigracyjną
→ wprowadził postanowienia Ściślejszej Współpracy
▪ pogłębienie współpracy w krajach, które są bardziej przygotowane
→ formalnie podpisany Pakt Stabilności i Wzrostu
Grudzień 1996r. - miał wprowadzić specjalna procedurę dotycząca restrykcji, gdy kraje nie spełniłyby kryterium długu publicznego
2000r - Konferencja Międzyrządowa - przyjęcie traktatu w Nicei - 26 luty 2001r. a wszedł w Zycie 1 lutego 2003 r. Traktat lizboński- 99% traktatu konstytucyjnego
→ nadaje osobowość
→Powołuje prezydenta UE
→ minister spraw zagranicznych
Filar 3
Filar 2
Filar 1
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa.
Polityka wewnętrzna i współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości.