Koszty logistyki przedsiębiorstw
Ponieważ wiele przedsiębiorstw operuje tradycyjnym rachunkiem kosztów, w łańcuchu dostaw bardziej przydatny jest poniższy podział kosztów obsługi klienta w przeciwieństwie do podziału wyżej prezentowanego. Obejmuje on:
(1) koszty przepływu fizycznego,
(2) koszty magazynowania,
(3) koszty utrzymania zapasów,
(4) koszty wyczerpania zapasów,
(5) pozostałe koszty niesprawności systemu logistycznego,
(6) koszty administracyjne [21].
Do (I) kosztów przepływu fizycznego w całym łańcuchu dostaw zalicza się:
— koszty amortyzacji majątku trwałego zaangażowanego w działaniach logistycznych;
— koszty pracy;
— koszty zużycia: materiałów podstawowych, pomocniczych, opakowań, materiałów gospodarczych, biurowych, reklamowych, obcej energii elektrycznej i cieplnej, wody, klimatyzacji, sprężonego powietrza;
— inne koszty przepływu, podatki i ubezpieczenia od nieruchomości, podatki i ubezpieczenia od środków transportu, opłaty za korzystanie ze środowiska i zanieczyszczanie w związku z działalnością, opłaty notarialne, sądowe na rzecz administracji państwowej, samorządowej (karnet TIR, zezwolenia na przewozy międzynarodowe), koszty podróży służbowych i ryczałtów, ubezpieczenia pracowników;
— koszty zewnętrznych usług transportowych.
(2) Koszty magazynowania w łańcuchu dostaw dzieli się ze względu na podstawowe czynności wykonywane w magazynach: składowanie i manipulowanie zapasami. Koszty składowania zapasów to:
• koszty kompletacji,
• koszty metod składowania,
| koszty konsolidacji,
5 koszty konserwacji, znakowania.
Natomiast koszty manipulacji, związane z przepływem w magazynie, to:
| koszty przyjęcia dostawy do magazynu,
• koszty przygotowania do wysyłki,
• koszty wydania,
| koszty transportu wewnętrznego do i z miejsc składowania.
(3) Koszty utrzymania zapasów, jako następną grupę, opisano już wcześniej. Przy tym należy zwrócić uwagę, aby dwukrotnie lub trzykrotnie nie liczyć niektórych kosztów dystrybucji fizycznej.
(4) Koszty wyczerpania zapasów są bardzo ważne w rachunku kosztów obsługi klienta. Dotyczą one kosztów poniesionych w związku z zamówieniami nie zrealizowanymi i opóźnionymi. Przyczyną nie zrealizowanych i zrealizowanych ze zwłoką zamówień są zazwyczaj braki w tych zapasach. Do kosztów wyczerpania zapasów zalicza się dwie grupy kosztów;
• koszty utraconej sprzedaży,
• koszty realizacji zamówień opóźnionych.
Chcąc uniknąć kosztów wyczerpania zapasów i zapobiec kosztownej luce w zaspokajaniu potrzeb masowego rynku, przedsiębiorstwa utrzymują zapas bezpieczeństwa.
(5) Pozostałe koszty niesprawności systemu logistycznego i pomyłek w obsłudze określa się jako straty nadzwyczajne. Zalicza się do nich kary umowne z tytułu niedotrzymania warunków dostawy (terminy dostaw i płatności) oraz koszty pomyłek w obsłudze (biurowych, proceduralnych, magazynowych i innych) powstałych przy odbiorze.
(6) Koszty administracyjne stanowią ostatnią grupę kosztów obsługi (według opisywanej klasyfikacji), które mają zazwyczaj najmniejszy udział w kosztach logistyki. Do nich zalicza się:
• koszty obsługi zamówień klientów,
• koszty procesów informacyjnych.
Koszty informatyki powstają wskutek nasilania procesów informatyzacji i są nazywane kosztami procesów informacyjnych. Można je wyodrębnić jako samodzielną grupę kosztów, kalkulowaną niezależnie od kosztów administracyjnych. Składają się na nie:
• koszty amortyzacji sprzętu informatycznego, telekomunikacyjnego, oprogramowania;
| koszty zużycia materiałów oraz energii;
| koszty pracy wraz z narzutami;
i koszty usług obcych i inne; opłaty za dzierżawę, leasing sprzętu komputerowego.
Wyższy poziom obsługi klienta zwykle pociąga za sobą wyższe koszty wyposażenia informatycznego i oprogramowania.