14396 Struktura klasowo warstwowa#

oj ukazuje, ze ń i czynności ivmi. któro są

vedlug 1’iotr.i i regularnych •mnie wpływa

układem ról.

ywisioić spoin twierdzi, że /i pac: sjtole-ujc się nosii >i: społecznej W tym oplamię. pomimo no określoną.

i^; i naul spo sposób st oso bardziej kon temu spolccz-i. religijnych, a powiedzieć, wartości ora:

:lad sir Uay-analitycznym, i społecznym, •we znaczenie iowałyby. nic

zawsze przez ikich clcmen-

wielkiej sieci

idzi lub grup

Socjologiczne"

Trzeci stanowią społeczności lokalne W skład tępo układu wchodzą, jednostki, grapy i organizacje gromadzące się według określonego jKirządku, w przestrzeni geograficznej:

kolejny stanowią instytucje, które złozoin są z grup i organizacji Celem te struktury jest rozwiązywanie |K»dstawowych problemów ludzkiei egzystencji i spo tecznei organizstcit:

Na piąty czynnik składają się kategorie, służące wyróżnieniu cech ludzi Te z kolei stają się podstawą do ich zróżnicowanego traktowania:

Szósty element stanowią struktury stnityflkacyjnc W tych to układacl po szczególne kategorie łudzi uzyskują nierównomierny dostęp do wartościowych zaso-bów dóbr wytworzonych przez społeczeństwo:

Siódmy tworzą systemy społeczne Swoim zasięgiem obcimui;; one zarówno określoną przestrzeń i terytorium, jak też wykraczają poza jedno terytorium.

Na najszerszy, ósmy element składują się struktury między społeczne, które i. cza ze sobą różne społeczeństwa¹''

Najczęściej jednał: w socjologii wyodrębnia sic trzy typy struktur społecznyclt tj.: makro-, mezo-1 mikrostruktury.

Makrostruktury U* duże struktury społeczne dysponujące strukturami bardziej rozbudowanymi niz mikrostruktury. Jan Szczepański uważa iż numrostruktura /es: (...) budową bardzo zlozoną i jest czymś więcej niz sumą struktur grup małych"'. I.)o nich zalicza się. przede wszystkim zbiorowości i struktury ponadłokalnc. ponadregionalne i ponad etniczne. Ponadto w skład makrostroktur wchodzą różne grupy wyspecjalizowane oraz celowo powstałe instytucje sjiołeczne nu- będące częścią mikrostruktur. W takim ujęciu makrostnikturą cytowany autor nazywa przyporządkowana tych wielkich elementów składowych, tzn klas. warstw, kategorii zawodowych, wielkich społeczności terytorialnych lub jeszczt innych'¹' Do tej kategorii zalicza się takie zbiorowości, jak: naród, klasy, warstwy, zbiorowości terytorialne, wyznaniowe etmezne. Zbiorowości te uprawomocniają wybranych członków struktury dc. wykonywania. w jej imienin, różnych funkcji i zadań oraz kontrolowania zachowań icouo-stek i zbiorowości.

Podstawową własnością dużych struktur społecznych jest posiadanie statusu sa-moistności lub ciążenie do jego osiągnięcia. Działają one na podstawie dobrze określonych kompetencji, zadań i uprawnień Należy jednak podkieślic. że każda struktura powiązana jest funkcjonalnie i organizacyjnie, a w pewnym stopniu zalc/.na od wyspecjalizowanych strukui: wyższego rzędu lub struktur równorzędnych. Przykładem takin: ntogą być mniejszości narodowe funkcjonujące w jakimś państwie. Mogą onr posiadać dobrze funkcjonujące i efektywne struktur, samorządowe, lecz są one zależne od instytucji państwa, na którego terytorium stę znajdują.

Warto także zwrócić uwagę na fakt. ze stosunki społeczne w- makrostruktlireeh są uzależnione od istniejących w niej instytucji oraz zachodzących tam więzi. Koniecznym jest uwzględnienie całego zespołu powiązań i korelacji pomiędzy istniejącymi mikrostrukturami, mikrostrukturami i instytucjami społecznym: oraz między dużymi grupami i organizacjami.

^M J. H TURMEk. Socjologia, cyt wyd.. s. 67 “ J. SZCZFJ*ANSKI, Elementarne cvi wyd.. s. 283 ^w Tamże, s. 277.