14915 img463 (6)

54 Sacrum i profanum

strzeni jest zarazem decyzją religijną. Skoro tylko człowiek przejmie odpowiedzialność za „stwarzanie” świata, w którym chce mieszkać, dokonuje on nie tylko dzieła „kosmizacji” chaosu, lecz także uświęca swój mały kosmos — czyni to w ten sposób, że upodabnia go do świata bogów. Człowiek religijny zdjęty jest głęboką tęsknotą za „boskim światem”, za domem podobnym do „domu bogów”, którym później stały się świątynie i miejsca święte. W tej tęsknocie religijnej wyraża się pragnienie życia w Kosmosie, który jest czysty i święty, jakim był na początku, gdy wyszedł z rąk Stwórcy.

Przeżycie świętego czasu powinno umożliwić człowiekowi religijnemu odnajdywanie Kosmosu w okresowym powrocie do takiego stanu, w jakim znajdował się on in principio — w mitycznej chwili Stworzenia.

Rozdział II Święty Czas i Mity

Trwanie świeckie i czas święty

Podobnie jak przestrzeń, tak i czas nie jest dla człowieka religijnego homogeniczny i stały. Z jednej strony pojawiają się interwały czasu świętego (w znacznej mierze polegające na obchodzeniu świąt okresowych), z drugiej zaś pojawia się czas świecki, zwyczajne trwanie w czasie, w którym rozgrywają się wydarzenia nie mające znaczenia religijnego. Pomiędzy tymi dwoma rodzajami czasu istnieje rzecz jasna zerwanie ciągłości, człowiek religijny potrafi jednak za pomocą rytuałów „przechodzić” ze zwykłego trwania w czasie do czasu świętego.

Natychmiast rzuca się w oczy istotna różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami czasu: czas święty jest podług swej natury odwracalny; tak naprawdę jest to praczas mityczny, który zostaje ponownie uobecniony. Każde święto religijne, wszelki czas liturgiczny oznacza ponowne uobecnienie wydarzenia sakralnego pochodzącego z przeszłości mitycznej, z czasu „u początku”. Religijne uczestniczenie w święcie polega między innymi na wyjściu ze „zwykłego” trwania w czasie i na ponownym odnalezieniu się w czasie mitycznym, powtórnie uobecnianym w danym święcie. Czas święty jest tym samym powtarzalny