15015 skanuj0021

|MS Motywowanie podwładnych

W odniesieniu do zachowań organizacyjnych proces ten wyróżnia to, że skutki zachowania są determinowane przez środowisko organizacyjne. Można wyróżnić cztery główne typy skutków modelowanych przez organizację:

•    wzmocnienie pozytywne - określone zachowanie pracownika jest przez organizację nagradzane, a więc wywołuje korzystne dla jednostki konsekwencje; zachęca to do powtarzania danego zachowania w przyszłości;

•    wygaszanie - środowisko organizacyjne blokuje pozytywny dla jednostki skutek jej zachowania; typową sytuacją wygaszania jest ignorowanie negatywnych zachowań drugiego człowieka blokowana jest nagroda, jaką stanowi zainteresowanie innych osób; możemy oczekiwać, że negatywne zachowania po pewnym czasie wygasną;

•    kara - zachowanie wywołuje karę ze strony organizacji; obniża to prawdopodobieństwo powtórzenia tego zachowania w przyszłości;

•    wzmocnienie negatywne (uczenie unikania) - nie dopuszcza się do jednostki bodźca nieprzyjemnego i w ten sposób jednostka uczy się, jak unikać tego bodźca; przykładowo, pracownikowi nie udziela się nagany za punktualne rozpoczynanie pracy po przerwie śniadaniowej, ponieważ pracownik wie, że przeciąganie przerwy spotka się z naganą, zwiększa to prawdopodobieństwo, że będzie nadal rozpoczynał pracę punktualnie.

Modyfikacja wzorów zachowań w organizacji polega Więc ha systematycznym stosowaniu odpowiedniego programu reakcji na zachowania pracownika, mających na celu podtrzymanie zachowań pozytywnych i/lub eliminację zachowań negatywnych. Właściwości różnych schematów modyfikacji zachowań przedstawimy na przykładzie wzmocnień pozytywnych (nagród) (patrz tab. 2).

Tabela 2. Modyfikacja wzorów zachowań na przykładzie wzmocnień pozytywnych

Schemat wzmocnienia zachowań organizacyjnych	Efekty	Wpływ na zachowania zaprzestania wzmocnień	Przykłady
Nagradzanie według stałego interwału (określona ilość czasu musi upłynąć, zanim nagroda ponownie może być zastosowana)	prowadzi do przeciętnych i nieregularnych wyników pracy	szybkie wygaszę nie zachowania	płaca miesięczna
Nagradzanie według stałej liczby nagradzanych zachowań (wzmac-	szybko prowadzi do bardzo wysokichi stabilnych wyników pracy	szybkie wygaszenie zachowania	płaca akordowa

Uczenie się zachowań

niane zachowanie musi się powtórzyć określoną ilość razy, zanim nagroda ponownie może być zastosowana)
Nagradzanie według zmiennego interwału (upływa różny okre,s choć nie krańcowo różny, zanim ponownie nagroda jest stosowana)	prowadzi do umiarkowanie wysokichi stabilnych wyników pracy	powolne wygaszanie zachowania	premia miesięczna, przyznawana w losowo wybranym dniu miesiąca, na podstawie oceny wyników pracy
Nagradzanie według zmiennej liczby nagradzanych zachowań (wzmacniane zachowanie powtarza się zmienną, choć.nie . krańcowo zmienną ilość razy, zanim ponownie nagroda jest ^	prowadzi do bardzo wysokich wyników pracy	powolne wygaszanie zachowania	premia prowizyjna od sprzedaży przyznawana po sprzedaniu różnych (ale nie krańcowo róż-
			nów produktów

Źródło: J.L. Gibso.ti,;J,M_slvańcevrciu J.H. Donnclly Jr., Orgariizątions, Business Pu-blications, Inc.. s. 148.

5. Warunki skuteczności nagród

Głównym celem nagradzania w organizacji jest stabilizacja zatrudnienia i motywowanie pracowników do wydajnej pracy. Nagrody, które organizacja oferuje, można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne oraz indywidualne, grupowe i systemowe.

Nagrody zewnętrzne to takie, które są powiązane z pracą, ale nie wynikają bezpośrednio z wykonywania pracy. Są to, przede wszystkim: wynagrodzenie, status, prestiż i awanse. Nagrody wewnętrzne wiążą się z wykonywaną pracą są to poczucie realizacji i zawodowego spełnienia, poczucie przydatności, samodzielności, rozwoju itp.

Nagrody, którymi dysponuje organizacja, mogą mieć charakter indywidualny (korzyści, jakie osiąga pracownik proporcjonalnie do ilości i jakości swej pracy), grupowy (korzyści, jakie osiąga cala grupa pracująca nad określonym zadaniem) i systemowy (korzyści, jakie czerpią wszyscy pracownicy z tytułu przynależności do organizacji lub pracy w określonym zawodzie, np. ulgowe bilety kolejowe, bezpłatne obiady, tanie wczasy zakładowe itp.).