15575 Skan37

8 Przedmowa do czwartego wydania

zmian i uzupełnień. Najwięcej jest ich w dwóch rozdziałach wprost omawiających proces pisania i redagowania prac magisterskich i licencjackich. Między innymi zwrócono uwagę na pewne techniczne aspekty tych czynności, związane z przygotowaniem tekstu za pomocą komputerowych edytorów tekstu.

Tak jak w poprzednich wydaniach, tak i teraz pewną ilustrację — tyle że już inną — stanowią wybrane prace dyplomowe, a mówiąc dokładniej, te ich fragmenty, które w pisaniu sprawiają zwykle najwięcej kłopotów. Oczywiście pochodzą one z prac najwyżej ocenionych, a przygotowanych na zajęciach seminaryjnych, prowadzonych przez piszącego te słowa w ciągu ostatnich kilku lat.

Andrzej Pułło

Sopot, w styczniu 2006 roku

Rozdział I

SEMINARIUM W SZKOLE WYŻSZEJ

1. Znaczenie i rodzaje seminariów w planie studiów

Seminarium jest najbardziej charakterystyczną formą kształcenia akademickiego. Mimo że wszystkie zajęcia różnią się od szkolnych lekcji, to jednak najbardziej widać te odmienności na przykładzie seminarium. Dzieje się tak przede wszystkim za sprawą celów stawianych tym zajęciom, bogatszym od zwykłego pogłębiania wiedzy i rozwijania zainteresowań studentów. Zalicza się do nich bowiem także kształtowanie umiejętności dostrzegania problemów naukowych, dyskutowania i przedstawiania cudzych oraz własnych poglądów, pisania i redagowania tekstów naukowych. Chodzi zatem nie tylko o poznawanie literatury, ale także metod badawczych i technik pracy naukowej.

Tak bogate i trudne zadania realizowane być muszą w bardzo indywidualnych formach, w nielicznych grupach, na ostatnich latach studiów i w okresie dłuższym niż rok, a niekiedy nawet — niż dwa lata. Wymagają też pełnej dobrowolności w wyborze seminarium, bliższej współpracy z profesorami i wzajemnego zaufania.

Szczególnym i najważniejszym rodzajem seminarium w programach wszystkich kierunków studiów jest takie, na którym przygotowuje się pracę dyplomową (magisterską lub licencjacką). Nazywa się je często seminarium magisterskim lub dyplomowym. Te określenia przydają się zwłaszcza tam, gdzie istnieją jeszcze inne seminaria, pomyślane albo jako wprowadzenie do seminarium dyplomowego, albo tylko jako bardziej samodzielna i zaawansowana forma zajęć ćwiczeniowych.