15885 Zasady Wykładni Prawa L Morawski$6

- B ■

Zasady wykładni prawa ■ * »

(wyrok SN z 2 kwietnia 1996 r., V KKN 4/96, Prok. i Pr. 1996/10/14). Jeśli karalne jest produkowanie materiałów pornograficznych w celu ich rozpowszechniania (art. 202 § 3 k.k.), to dokonanie tego w jakimkolwiek innym celu nie narusza tego przepisu^:W. Skoro art. 688 k.c. przewiduje możliwość wypowiedzenia umowy najmu lokalu zawartej na czas nieoznaczony, to a contrańo przyjąć należy, że jest niedopuszczalne wypowiedzenia umowy o najem lokalu, która została zawarta na czas oznaczony (uchwała SN z 15 lutego 1996 r„ III CZP 5/96, OSNC 1996/5/69). Na wnioskowanie a contrańo powołuje się również NSA w następującym fragmencie swojego uzasadnienia: „Zgodnie z treścią art. 9 k.p.a. organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy te czuwają nad tym, żeby strony uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek w toku postępowania (por. wyrok NSA z dnia 16 maja 2002 r., sygn. akt V SA 2633/2001). [...] Jednakże, rozumując a contrańo, organy administracji publicznej nie mają takiego obowiązku (a więc art. 9 k.p.a. nie ma zastosowania), jeżeli nie toczy się żadne postępowanie administracyjne” (wyrok NSA z dnia 3 marca 2006 r., I OSK 991/05, LEK nr 198362).

Jak powiedzieliśmy w uwagach dotyczących analogii wnioskowania z analogii i a contrańo wykluczają się. Wnioskowanie z przeciwieństwa jest zasadniczo dopuszczalne w tych przypadkach, w których regulacja ma charakter zamknięty i wyczerpujący, tak że można założyć, że dany przepis reguluje wszystkie sytuacje, z którymi normodawca chciał powiązać dany skutek prawny (por. uchwała SN z 7 września 1995 r., I PZP 23/95, OSNAP 1996/5/73). Argument a contrańo jest zasadniczą metodą wnioskowania w prawie karnym i podatkowym, jednakże nawet tam analogię na korzyść oskarżonego i podatnika uważa się za dopuszczalną. Argument a contrańo należy też stosować do przepisów wyjątkowych oraz lex spedalis, a także przepisów ograniczających prawa i wolności obywatelskie (wyrok TK z 26 listopada 2003 r., SK 22/02, OTK-A 2003/9/97). Powszechnie również uważa się, że gdy w kontekście danego przepisu występują zwroty typu „wyłącznie”, .jedynie”, „tylko”, to należy zastoso-³⁶ P. Gensikowski, op. cit.

■ ■ 246 ■ * a