17326 str 4 105 (2)

104 DYJALOG O ZMARTWYCHWSTANIU PAŃSKIM

Pódź jeno sam, cześniku!” — Tu jak psa za uszy Wywlókszy mnie, szkaradnym oszczepem zagłuszy.

A potem, gdy w tak srogim zamykał łańcuchu,

Rzekł: „Za chwilę też sobie [pojsiedzisz, zły duchu!”

¹⁷⁵ A mnie się już tak ciężkie uprzykrzyło brzemię.

Ej, mój kochany panie, proszę, wyręczże mię!

Wszak wiecie, o co takie dziś cierpię karanie,

Żem we wszytkim uczynił wasze rozkazanie.

LUCYPER

Jakoż cię ja mam ręczyć, i mnieć by on chciał męczyć. ¹⁸⁰ Ale wiem, co uczynię i wet oddam wetem.

Pozna Bóg, że ja jeszcze jego się dekretem Nie cale kontentuję, że mię wypchnął z nieba.

Jeszcze mnie tak dalece poturać nie trzeba!

Jeszcze tego dokażę, że śmierć Jego Syna ¹⁸⁵ Dziesięć zbawi — stu będzie do piekła drabina! Zasmakuję pijaństwo, zmierżę mężom żony,

Zniecę swary, niezgody, plotki i gomony,

Pychę i ambicyją, łakomstwa, zazdrości,

Gusła, czary i wszytkie grzechów obrzydłości,

¹⁹⁰ Wszytkich pożądliwości wszetecznych ponęty,

Opaczne Chrystusowej nauki wykręty.

Rozsieję herezyje, namieszam kąkoli W pszenicę i wszelakie miejsce dam swywoli,

Obrzydzę im biskupy, obrzydzę kościoły;

¹⁹⁵ Karczmy, wiechy, zantuzy — te im dam za szkoły.

w. 171 sam — tu; cześnik — urzędnik dworski stołowy (tu ironicznie od częstowania Ewy jabłkiem).

w. 179 Wiersz 14-zgłoskowy. w. 183 poturać — poniewierać.

w. 187 Zniecę — tak w wyd. KB; rkps: Znieci; gomon — kłopot, hałas, rwetes.

Wszytko, co było grzechem, w zwycząj im obrócę. Cnotę i politykę na nice wyszpecę.

Krótko: Stary i Nowy, obadwa zakony W bajki ludziom przetworzę albo zabobony.

²⁰⁰ Powabny świat i krewkie instrumentem ciało,

Które zawsze z natury do złego się miało,

Tymi, tymi skoro myśl i serce zaślepię,

Najbrzydszy grzech w człowieka śmiertelnego wlepię. Zasmakuję rozkoszy, obrzydzę pokutę,

^20S A na miejsce pokory taką wszczepię butę,

Że cnota wstydem będzie, rzadki kto o niebie Pomyśli, nikt [nic] widzieć nie będzie do siebie.

Dla powierzchownej formy nabożeństwa będą,

Które usta bez serca pacierzem odbędą.

^2,0 Wstać z grzechów nie pomyślą, lecz Bogu w nadgrodę Posty, dróżki, suchoty i święconą wodę Przyniosą, przez jałmużny drudzy i obrazy,

Świece, pompy, muzyki zgładzą swoje zmazy.

Ślepi, że chociażby kto wszystko, co miał, wydał,

^21S Choćby nie tylko pościł, ale się nie wstydał

Na każdy dzień biczować, choćby wszytkie cnoty I dobre miał uczynki — daremne pozłoty,

Daremne umartwienia i jego prezenty,

Jeźli choć jednym grzechem śmiertelnym ujęty!

²²⁰ Chociaż to wszystko dobre, chociaż miłe Bogu

Z czystych rąk i, jakom rzekł, bez grzechu nałogu — Ofiara dla zasługi, ale nie za złości.

w. 197 wyszpecę — rkps: wyspeczę; wyd. KB: wyszpocę; wyszpecić — zupełnie zeszpecić, wykrzywić, wypaczyć.

w. 198 Stary [...] zakony — Stary i Nowy Testament, Pismo Święte. w. 199 przetworzę — lak w wyd. KB; rkps: przetworne. w. 207 nikt [...] do siebie — nikt nie będzie do siebie brał, odnosił przestróg, nakazów.