94 6. Obliczenia gwintów
Moment bezwładności przekroju dla gwintu symetrycznego zgodnie z rys. 6.4 jest równy
Po dwukrotnym scałkowaniu równania (6.4) i uwzględnieniu warunków brzegowych (dla x=c 5gi(c) = 0 i 5Bt(c) = 0) otrzymamy równanie linii ugięcia
f (c - *) (l-tgJar+ +(l + tg2ar)a2 ~ 7)} • (6-7)
Największa sztywność złącza gwintowego występuje na średniej średnicy roboczej. Dla średnic gwintu mniejszych od ds maleje ugięcie gwintu śruby Sel(x), ale jednocześnie rośnie szybciej ugięcie gwintu nakrętki de2(x). Podobnie dla średnic gwintu większych od ds maleje ugięcie gwintu nakrętki, a jednocześnie szybciej rośnie ugięcie gwintu śruby. Dlatego też miarą sumarycznego przemieszczenia jest najmniejsze ugięcie występujące na średniej średnicy roboczej. Wielkość tego ugięcia można określić podstawiając x=b w równaniu (6.7). Otrzymamy wtedy
gdzie
jest bezwymiarowym współczynnikiem zależnym od zarysu gwintu.
6.1.3. Odkształcenia gwintu wywołane siłami poprzecznymi
Odkształcenia wywołane działaniem sił poprzecznych wyznaczyć można z równania (patrz rys. 6.4)
X
(6.9)
gdzie:
h_
2
Ł
2
jest współczynnikiem kształtu zależnym od rozkładu naprężeń w płaszczyźnie przekroju (dla przekroju prostokątnego k — 1,2),
S~ (^' “ y") — momentem statycznym części pola przekroju powyżej rozpatrywanego punktu względem osi obojętnej, A — bh — polem prze-
* » 3
kroju, I — —— — momentem bezwładności przekroju, b — szerokością .i A
przekroju, h — wysokością przekroju, G = 2(1—v) — modułem sprężystości poprzecznej, v — współczynnikiem Poissona.
Po scałkowaniu równania (6.9) i uwzględnieniu warunków brzegowych (dla x—c ć)a(c) = 0) otrzymamy równanie linii ugięcia:
»,,W = (c-«-ato fj.(6.10)
Przyjmując x=b, wyznaczamy ugięcie na średniej średnicy roboczej
dn(z) = (6-H)
gdzie cyti (c_~k“aln~-) jest współczynnikiem bezwymiarowym.
Wartości bezwymiarowych współczynników i con dla gwintu me-
1 9
trycznego, dla którego (tablica 2.1) ar — 30°, a1 = —H, b, = — H, Ci =
= -|h, a2 = —-H, b2 = ^H, c2 = -|h, H = -|p przy założeniu n = =v2—0,3, są równe cogi^CtOSS, wg2—0,096, cotł = 0,546, wt2~0>662.
Z przytoczonych obliczeń wynika, że odkształcenia wywołane siłami poprzecznymi są znacznie większe od odkształceń wywołanych zginaniem.
6.1.4. Przemieszczenia wynikające ze ściskania śruby
i rozciągania nakrętki
Poprzeczne odkształcenia śruby iii i nakrętki u2 (rys. 6.5) wyznaczyć można korzystając z teorii rur grubościennych. Jeśli założymy, że naciski osiowe p(z) na długości jednego zwoju gwintu są niezmienne oraz że każdy zwój odkształca się niezależnie od innych zwojów, to możemy wy-