20925 str187

li- Bajfciewścz-Grdbowdu. Z. Mikulski. Ilyitroiagia ogólna. Wanuiwa 2005 ISBN 83-0M 4579X.«hy \VN PWN 21X15

opad na parowanie z powierzchnię    powierzchni

jeziora    jeziora

dopływ podziemny

odpływ

podziemny

□

Rys. 158. Schemat obiegu wody wjezio-rze

$

Cl

C

7T

C

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader

lotatnik ” to C:\Document.r" ^1031.0.5.7.7”’^ strl86~Paint " f Itelix iLibraryTT^’ Ę Hydrologia og...

Uwzględniając składowe podziemnej wymiany wody, równanie bilansu wodnego jeziora można przedstawić w postaci

(P,-e,) ₊ (1h,,-h„) + az_f„, =ar,

gdzie: P,. /T, A/?, - jak wyżej, £//_(/ - suma dopływu rzecznego i powierzchniowego (z bezpośredniej zlewni) do jeziora, //_M - odpływ rzeczny z jeziora, AZ_podi, - wypadkowa zasilania podziemnego jeziora. Gdy AZ_pod/ > 0, jezioro jest zasilane wodami podziemnymi: gdy AZp,^., < 0. jezioro zasila wody podziemne.

W przypadku jezior bezodpływowych powyższe równanie upraszcza się do postaci

{P_f - E) + 'ZHj + AZ_|)lxJ/ = AR.

Rozwiązanie równania bilansu wodnego zbiornika umożliwia określenie ilości wody biorącej udział w obiegu i oszacowanie tempa wymiany wody w jeziorze. Ta ostatnia charakterystyka - intensywność wymiany wody w zbiorniku - określa nie tylko ustrój hydrologiczny jeziora (Pasławski, 1975; Lange, 1986; Choiński, I995), ale, wraz z intensywnością mieszania wód. decyduje o obiegu materii w jeziorze i jest czynnikiem wpływającym na stan trolli i jakość wód jeziornych. Toteż miara tempa wymiany wody w jeziorze jest jednym z parametrów uwzględnianych w różnych systemach oceny trolli i jakości wód (m.in. Vollenweider, 1976). Intensywność wymiany wody wyraża tzw. wskaźnik hydraulicznego obciążenia jeziora, rozumiany jako stosunek ilości wody wypływającej z jeziora do pojemności zbiornika. Wskaźnik ten w hydrologii jest nazywany współczynnikiem intensywności wymiany poziomej (Mikulski. 1967). Stosuje się także inne miary wymiany wody w zbiorniku. Są nimi: współczynnik intensywności wymiany pionowej (iloraz parowania z powierzchni jeziora i jego pojemności) oraz współczynnik intensywności wymiany całkowitej (stosunek odpływu z jeziora i parowania z powierzchni jeziora do pojemności zbiornika).

Intensywność wymiany wody w jeziorze zależy głównie od położenia jeziora w dorzeczu i stopnia jego powiązania z siecią drenażu powierzchniowego oraz od wielkości zbiornika, tj. jego powierzchni i pojemności.

I87

CO

co

co

o

©

©

&

(J