str169

li- Bajfciewścz-Grdbowdu. Z. Mikulski. Ilyitroiagia ogólna. Wanuiwa 2005 ISBN 83-0M 4579X.«hy \VN PWN 21X15

lotatnik ” to C:\Document.r" # 1029. O.S.T.7T^,H0 _Strl68~Paint " f Itelix iLibraryTT^’ Ę Hydrologia og...

I    faza: okres bez opadu. Brak zasilania zlewni opadami atmosferycznymi, ewapotran-spiracja szaty roślinnej (T) oraz parowanie z powierzchni gleby i wód powierzchniowych (£) powodują wyczerpanie retencji powierzchniowej i sprawiają, że górne warstwy gleby tracą wilgotność. Cieki i zbiorniki wodne są zasilane wyłącznie przez wody gruntowe. Zwierciadło tych wód obniża się w wyniku podsiąku kapilarnego i odpływu podziemnego (Q_y.) do cieku (rys. 14()a). Zasoby wód gruntowych maleją; niektóre cieki przestają prowadzić wodę, mniejsze wysychają.

II    faza: początek opadu. Rozpoczyna się opad. Parowanie terenowe ustaje. Woda opadowa (P) trafia na powierzchnię terenu. Część jej jest zatrzymana w procesie intcrccpcji przez szatę roślinną (/AT), część uzupełnia retencję wód płynących (R_k) i zbiorników wodnych (R_p), część dociera do powierzchni gruntu. Po zwilżeniu górnych warstw gleby i odnowieniu wilgotności strefy aeracji (uzupełnieniu wilgoci glebowej do stanu wilgotności odpowiadającej polowej pojemności wodnej) rozpoczyna się proces infiltracji wody opadowej w głąb do poziomu wodonośnego. Jeśli natężenie deszczu jest mniejsze od współczynnika przepuszczalności utworów budujących strefę aeracji, cała woda wsiąka (INF). Jeśli natomiast intensywność deszczu jest większa od współczynnika przepuszczalności gruntów w zlewni, woda opadowa uzupełnia retencję powierzchniową i formuje odpływ powierzchniowy (Q_p). Cały czas trwa odpływ wód gruntowych do powierzchniowej sieci hydrograficznej (Q_K) (rys. I40b).

III    faza: maksimum opadu. Po pewnym czasie trwania opadu interecepcja szaty roślin osiąga maksimum, co oznacza, że szata roślinna nie zatrzymuje już wody opadowej i całość jej dociera do powierzchni gruntu. Powierzchniowe warstwy gruntu są już nasycone i wsiąka w nie tyle wody opadowej, na ile pozwoli przepuszczalność gruntów. Infiltrująca woda opadowa (INF) zasila wody gruntowe przyczyniając się do podniesienia ich zwierciadła. Znowu wszystkie cieki prowadzą wodę. Cały czas trwa odpływ wód gruntowych do powierzchniowej sieci hydrograficznej ((>,.). Ta część wody opadowej, która nie może wsiąknąć spływa do cieków (Q). W rzece oba rodzaje odpływu - powierzchniowy i podziemny - osiągają maksimum, formując przepływ kulminacyjny. Może nastąpić inwersja odpływu gruntowego: lokalnie wody gruntowe mogą być zasilane wodami z rzeki (rys. 140c).

IV    faza: po zakończeniu opadu. Opad kończy się. Odpływ powierzchniowy ustaje niemal natychmiast. Cdeba i podglebie są nasycone. Wzmaga się proces parowania terenowego: ewapotranspiracji (T), parowania z powierzchni wód. parowania z gleby (E). Rzeki są zasilane wyłącznie przez wody gruntowe (Q_g). Stany wody w rzece opadają, przepływ zmniejsza się (rys. 140d).

□

i

Cl

C

7T

C

CO

co

co

o

©

©

&

(J

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader