str197

li- Bajfciewścz-Grdbowdu. Z. Mikulski. Ilyitroiagia ogólna. Wanuiwa 2005 ISBN 83-0M 4579X.«hy \VN PWN 21X15

lotatnik ” ITcADoTumen^" ^ 1032. O.S.T.T”’^ str!96~Paint " f Itelix iLibrary^’ Ę Hydrologia og...

W warunkach naturalnych najważniejszym czynnikiem wpływającym na skład florystyczny zbiorowisk rzecznych jest prędkość przepływu wody. Ze względu na to kryterium gatunki roślin wodnych cieków dzieli się na trzy grupy:

-    gatunki reobiontyczne (roślinność podwodna) występują w ciekach o prędkości przepływu 0,7-1.2 m/s;

-    gatunki rcofilne (roślinność podwodna i szuwarowa przy brzegach) występują w ciekach o prędkości przepływu wody 0.2-0.7 m/s:

gatunki rcokscniczne (głównie roślinność szuwarowa i o liściach pływających) występują w wodach o bardzo małej prędkości przepływu (Gutry-Korycka, Werner--Więckowska, 1996).

Ruch wody i rozkład głębokości w korycie sprawiają, że roślinność wodna jest rozmieszczona w rzekach liniowo, tworząc strefy równoległe do linii brzegowej. Przy brzegach, gdzie prędkość wody jest najmniejsza, występuje roślinność szuwarowa wynurzona, w miejscach zaś, gdzie prędkość wody przekracza 0,5 m/s, występuje roślinność zanurzona i o liściach pływających, natomiast w nurcie, gdzie prędkość wody dochodzi do I m/s, rozwijają się zbiorowiska roślinności zanurzonej dennej.

W procesie zarastania rzek roślinność denna i o liściach pływających pojawia się od razu w całym korycie, natomiast roślinność wynurzona wkracza od brzegów w kierunku nurtu rzecznego. Najbardziej ekspansywna jest roślinność zanurzona, która z reguły pokrywa 2/3 szerokości koryta; najmniej ekspansywna jest roślinność wynurzona, która zazwyczaj występuje tylko wzdłuż brzegów.

W jeziorach roślinność wodna znajduje dogodne warunki rozwoju w strefie przybrzeżnej (litoralnej), głównie w osłoniętych zatokach i przy brzegach, które nie są narażone na działanie fal i kry, tj. po nawietrznej stronic akwenu. Strefa ta otacza zwykle jezioro półkolem, gdzie tworzą się charakterystyczne skupienia roślinności (rys. 168). Na przejściu z lądu do wody występuje roślinność błotna lub bagienna (rys. 169); mogą to być podmokłe łąki lub zarośla olszowe. Następną strefę roślin tworzą szuwary i oczerety (rys. 170). Są to

Rys. 168. Układ roślinności w strefie przybrzeżnej jeziora eutroficznego (wg Stańczykowskiej, 1975)

I97

□

i

Cl

C

7T

C

CO

co

co

o

©

©

&

(J

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader