29927 sanktuariasłowiań020

nu. Legiony rzymskie wprawdzie w tymże roku odniosły zwycięstwo nad Hunami w Galii, ale już w rok później Attyli udało się splądrować Italię.

Konsekwencje tych wypadków były jednak, jak już wspomnieliśmy, o wiele większe. Samo państwo Hunów uległo rozbiciu już wkrótce, bo po śmierci Attyli, i w 454 roku doszło do tego między innymi na skutek buntu wchodzących w jego skład plemion germańskich. Germanie zresztą przez wiele najbliższych lat kształtowali losy tej części Europy. Przez bezbronną linię Renu ruszyli teraz na zachód, opanowali dzisiejszą Francję, Półwysep Pirenejski, Italię, gdzie na miejscu dawnego imperium utworzyli państwo Longobardów odsyłając insygnia cesarskie do Bizancjum. Osiedlili się nawet w północnej Afryce, skąd ich odłam, Wandalowie, dokonał wyprawy na Italię i spustoszył Rzym do tego stopnia, że od tego czasu słowo wandalizm ma jednoznaczne negatywne znaczenie. Tylko dwudziestowieczni wandale spod znaku Hitlera potrafili im dorównać.

Cały świat antyczny w wydaniu zachodnim runął w gruzy, a na jego miejsce powstawały państwa efemerydy, pojawiające się i ginące niemal niepostrzeżenie. Zwykle czasy te określamy jako okres wędrówek ludów.

Co w tym czasie dzieje się na naszych ziemiach? Na południu przez jakiś czas panowali Hunowie pozostawiając ślady w postaci swoich bogatych mogił. Na północy było, jak się wydaje, spokojnie. Wielkie przemieszczanie ludności w Europie spowodowało jednak i na naszych ziemiach kolosalne zmiany. Pustkę w w środku Europy po odpływających plemionach germańskich wypełnił osadnik słowiański Najbardziej przedsiębiorczy element opuścił dotychczasowe miejsca zamieszkania, szczególnie na glebach gorszych, i ruszył v/ wędrówką. Znaczna część wędrowców przekroczyła linię Odry i zaludniła obszary między Odrą a Łabą, a nawet dotarła poza zachodnie brzegi Łaby. Pojawiło się tutaj wicie plemion.. Na wybrzeżu Bałtyku osiedlili się Wagrowie, Połabianie, Obodrzyce, Chyżanie, Cze-respianie, Dołężanie, Redarowie. Na wyspie Rugii Ra-nowie. Za Łabą osiedlili się Drzewianie, Lipianie, Ni-życy, Koledzice, Nieletycy, Chuduicy. Między Odrą a Łabą poza wybrzeżem morskim napotykamy plemiona Warnów, Glinian, Morzycan, Doszan, Brzcżan, Rzeezan, Wkrzan, dalej na południe Morzyczan, Stodoran, Spre-wian, Łużyczan, Milczan, Głomaczy, Denczan. W obrębie kotliny czeskiej Lemuzów, Sedliczan, Łuczan, Czechów, Zliczan, Dulębów, a bardziej na wschód Morawian. Niemal równocześnie inne plemiona przekroczyły linię Karpat obejmując swym osadnictwem niemal cały Półwysep Bałkański. Po nich pozostały dzisiejsze narody Jugosławii i naród bułgarski. Osadnictwo to sięgnęło zresztą po obszary Grecji właściwej. Tam jednak nigdy nie stało się masowe.

Przypomnijmy niektóre fakty z dziejów Bliskiego Wschodu. Nad Cieśniną Dardanelską powstał drugi po Rzymie wielki ośrodek imperium — Bizancjum. Przesiąknięty w większym stopniu kulturą grecką, a i nie pozbawiony oddziaływania wielkich kultur Mezopotamii i Egiptu, wykształci! się na innym podłożu i nabrał innego charakteru. Tu Grecy mieli wpływy absolutne, tu powstała druga stolica, aby po rozbiciu dawnego imperium na dwa cesarstwa stać się stolicą cesarstwa wschodniego. Nie podzieliło ono losu imperium zachodniego. Rządzone sprawnie i posługujące się umiejętną polityką potrafiącą szczuć jednego wroga przeciw drugiemu przetrwało jeszcze około 1000 lat i uległo w walce z kolejnym ludem azjatyckim — Turkami. W okresie wędrówek ludów znalazło się ono na uboczu głównych szlaków migracyjnych. Prawdą jest,

43