kocha go teraz, to będzie kochać i spotykać się z nim (chociaż (nieoficjalnie) również po ślubie z córką bankiera”.
3. Najszerszy zakres możliwości prezentuje student S. L. Oto one: a) Paweł Gajewski ożeni się ze studentką; b) ożeni się z córką Karsta; c) ożeni się z córką Karsta, a będzie współżył ize studentką; d) ożeni się z córką Karsta doprowadzając po pewnym czasie do jej śmierci, a następnie ożeni się po raz drugi ze studentką'; e) po uniezależnieniu się pod względem materialnym Paweł doprowadzi do rozwodu z córką bankiera i ożeni się ze studentką; f) zorganizuje napad na bank i zapewni tym samym sobie i studentce dobrobyt materialny; g) przeprowadzi udane reformy w swojej firmie i ustrzeże się przed bankructwem; h) zostanie kawalerem i zbankrutuje. Najpewniejsza według niego jest czwarta możliwość, którą motywuje następująco: „To pierwsze małżeństwo pozwoli mu uzyskać sporą ■ część majątku teścia, a następnie po zlikwidowaniu niepotrzebnej mu już żony,-w myśl powiedzenia stara miłość nie rdzewieje, ożeni się ze studentką i będą żyli szczęśliwie. W tym okresie ludzie największą uwagę zwracali na majątek i według niego byli klasyfikowani. To zadecyduje o takich, a nie innych kombinacjach Pawła Gajewskiego”.
Przedstawiono jeszcze wiele innych, interesujących rozwiązań, nie sposób jednak wszystkich przytoczyć. W toku dyskusji, jaka wywiązała się nad nimi, generalnie zaakceptowano rozwiązanie zakładające, że Paweł Gajewski, jako typowy reprezentant burżuazji przemysłowej, będzie dążył przede 'wszystkim do małżeństwa z córką bankiera. Różnice zdań dotyczyły jedynie dalszego postępowania naszego bohatera: jedni uważali, że dożyje on starości w cierpieniu i zgryzotach, drudzy, że górę weźmie mimo wszystko uczucie i doprowadzi 114 do nowego związku małżeńskiego z ukochaną osobą. Oczywiście nie w tym rzecz, kto miał rację, gdyż' życie nie jest zadaniem matematycznym, które przy założonych warunkach początkowych może przyjmować tylko określone rozwiązanie. Chodzi o to, aby zagadnienie było rozpatrzone wielostronnie, aby dyskusja umożliwiła rozszerzenie wiedzy i pozwoliła na przyswojenie sobie doświadczeń wielu ludzi. Chodzi również o to, by aktywizować studentów w czasie pracy nad rozwiązaniem danej sytuacji zadaniowej poprzez stawianie ich w warunkach poszukujących, logicznej argumentacji, uzasadnienia, a następnie skutecznej obrony podejmowanych decyzji.
Kontynuując zajęcia nauczyciel akademicki przedstawił drugą część opisu sytuacyjnego: „Paweł Gajewski żeni się z córką bankiera przypuszczając, że ta wkrótce umrze. Firma prosperuje coraz lepiej, a właściciel po kryjomu spotyka się ze studentką, która podziela jego przypuszczenia. Nie chce jednak żyć w oczekiwaniu na śmierć aktualnej żony Pawła. Oboje marzą o wspólnej przyszłości”.
Gdy wszyscy studenci zapoznali się z przedstawionym opisem, prowadzący zajęcia postawił kolejne zadanie do rozwiązania, które brzmiało:
Zadanie 2. Jak należy postąpić na miejscu Pawła i studentki? Wypisz wszystkie możliwe sposoby. Który z nich uważasz za najhardziej realny i dlaczego? Wykonaj to zadanie w ciągu ośmiu minut.
Po pisemnym rozwiązaniu tego zadania ponownie nastąpiła dyskusja nad wynikami. Przytoczmy kilka stanowisk:
1. Student P. K. dostrzega .następujące możliwości postępowania Pawła Gajewskiego i studentki: a) przyspieszą śmierć żony Pawła Gajewskiego (wypadek, otrucie itp.); b) biernie będą oczekiwać na śmierć żony Pawła Gajewskiego; c) zaczną oficjalnie ze sobą współżyć nie bacząc na opinię publiczną. Za najbardziej
a*
115
i