37407 sr9

GwUt4aici

jx»«POliia

mrozkami. Z wielkich, miękkich liści łopianu można sobie zrobić niezgorszy kapelusz Robinsona.

Do tylu różnych pożytecznych celów może służyć ta znana wszystkim, rosnąca kolo domu ro-śłinal

Barometr roślinny, czyli trawka kryształowa

Przy pieleniu grządek warzywnych każdy na pewno zauważy maleńką roślinkę o drobnych, owalnych Usteczkach, zawsze w dotyku wilgotną, nawet przy suchej pogodzie.

Roślina ta ma nieprzyjemną nazwę mokrtyca, ale naukowa jej nazwa jest dość poetyczna: Stel-laria media; „Stella" — gwiazda. ..media" — śred-dnia. to jest gwiazdnica średnia, z rodziny goździkowcu ych. Istotnie, drobniutkie rozdwojone białe jej płatki mają kształt delikatnej gwiazdeczki. Według tych kwiatków przepowiada się pogodę: jeżeli do dziewiątej rano korona rośliny nie podniesie się i nie rozwinie, to w ciągu dnia będzie padał deszcz.

Barometrem tym można się posługiwać przez całe lato. bo gwiazdnica kwitnie od kwietnia do późnej jesieni.

Gwiazdnica jest rośliną-efemerydą: rośnie tylko trzy — cztery tygodnie, ale jej nasiona spadając na ziemię szybko kiełkują i wyrastają z nich nowe rośliny. Oprócz tego i gałązki jej, dotykając ziemi, wypuszczają korzonki.

Gwiazdnica nawet rozerwana na kawałki żyje nadal. Każdy .kawałek daje korzonki, z których wyrasta cała roślina. Po deszczu roślina robi się „kryształowa". Łodygi jej są pokryte włoskami.

które zatrzymują wodę, woda błyszczy w słońcu i cała 'roślina wydaje się jakby zrobiona ze szkła. Wchłania ona wodę nie tylko korzeniami, .ale i z powietrza włoskami łodyg.

Ta oryginalna — pod względem biologicznym — roślina jest dobrym pokarmem dla indyków, kurcząt i ptaków pokojoWych, toteż zwą ją niekiedy „sałatą ptasią". Gwiazdnica przyczynia się też do zwiększania mleczności krów.

Gwiazdnlcę można jadać na surowo jako sałatę i gotować z niej barszcz lub przecier.

Warto obserwować to ziele w ciągu lata.

Roślina o liściach „zasypiających"

W starych lasach iglastych pod wielkimi drzewami rośnie szczawik zajęczy. Ta mała roślinka ma 10 cm wysokości i trójdzielne liście na cienkich łodyżkach. Liście mają subtelny wykrój, jakby się składały z trzech jasnozielonych serduszek. W maju roślinka zakwita; kwiaty są spore, różowa we, o pięciu płatkach. Owoc-torebka jest wypełniony nasionkami. Gdy nasiona dojrzeją, torebka pęka, a nasiona zostają wyrzucone daleko. Jeżeli nasiona szczawiku zajęczego położymy na arkuszu papieru i z lekka na nie dmuchniemy, to podskoczą i znikną.

Nasionko szczawiku zajęczego jest otoczone błon-ką, która pod wpływem wilgotnego powietrza nabrzmiewa. wygina się i pęka. Wtedy nasionko zostaje odrzucone na odległość około 2 m.

Listki tej rośliny często zmieniają położenie. Na noc opuszczają się. przyciskając się dolną stro-

79