120 5. Równowagi Jonowe w rozclortesonych roztworach wodnych
Przykład 1
Obliczyć skład równowagowy i wartość pH roztworu kwasu solnego (HC!) o stężeniu:
a) c-\,01<r*mol/dmJ
b) c-l,01(T7mol/dm3 Kw- 1,0-HT14
(i.i)
(U)
MODEL STECHIOMETRYCZNY
W roztworze zachodzą dwie niezależne reakcje chemiczne:
HCl+H2O -*C1"+ HaO*
Kwas solny jest elektrolitem mocnym. Równowaga reakcji (1.1) jest całkowicie przesunięta w kierunku produktów. Reakcja autoprotolizy wody (1.2) osiąga stan równowagi.
Składniki roztworu: jony HjO\ Cl", OH" I cząsteczki niezdysocjowanej H2O
MODEL MATEMATYCZNY
Wielkościami szukanymi są stężenia równowagowe jonów HaO\ Cl" i OIT. m Przyjmuje się, że stężenie wody jest wielkością stałą i wynosi cHj0 53 9 55,34 mol/dm3. Aby rozwiązać zadanie, należy ułożyć co najmniej trzy * niezależne równania wiążące niewiadome cH>0+, oa_ i coir. IB
Opis równowagi. W układzie ustala się równowaga reakcji (1.2). Stąd zgodnie zrównaniem (9):
Kw “cHjOł ’coh- "P* ‘
Bilans materiałowy. Kwas HCl ulega dysocjacji w 100%. W roztworze nie .^J|; występują cząsteczki HCl. Stężenie jonów Cl" Jest równe formalnemuW (analitycznemu) stężeniu kwasu solnego c, którego wartość podano w treści zadania:- 0=0^. (1.4) ^
Bilans ładunków. Zgodnie z równaniem (1):
J. Podstawią) ąc (1.6) 1 (1.4) do równania (1.5), otrzymuje się równanie z jedną I niewiadomą cHj0,:
(1.7)
Kw
HjO*
St^i po przekształceniu otrzymuje się równanie kwadratowe:
(1.8)
(1.9)
C*0*-CH ^C-KW =0>
którego pierwiastek wynosi:
CH,Oł
c+^c2 +4-Kw
Drugi pierwiastek równania (1.9) nie ma sensu fizycznego (cHj|0, < 0).
Znając wartość cH^0, oblicza się z równania (1.6) stężenie jonów wodorotlenkowych, a z równania (1.4) stężenie chiórków. Wartość pH oblicza się F zgodnie z równaniem^ 12);______________________________
0 *10) -
Rozwiązanie
^ • Z równania (1.3) wylicza się stężenie jonów wodorotlenkowych:
Ki
c____=-
-w
OH'
(16)
'HjOł
. c+Jc2+4-Kw pH - -logcHj0. - - log---*
Obliczenia
Po podstawieniu danyoh liczbowych otrzymuje się:
HjO
_1.04.0-3+A/(l,0-Uęł)a + 4-.10-14 _l0 |Q^ mol
dm-
mm 'M
MO
-14
_ji mol
OH’