39764 P1020507

TYPY PHMINIZMÓW

430

Mopą też pomóc w wyzwoleniu się od zdeformowanej, wykoślawiającej ich samych męskości.

Qry zmiana fest rozsądna?

Nie ma wątpliwości, iż wobec perspektywy uratowania ludzkości żadne koszty się nic liczą. A zatem utrudnienia w reorganizacji życia społecznego, nawet cierpienia części tradycyjnie myślących kobiet, pozbawianych wygodnych dla nich pozycji i stylu życia, tym bardziej zaś niedogodności i ograniczenia mężczyzn nic są warte nawet rozważania. Dawniej może tak. Dziś po prostu nie ma już innej możliwości.

Co i jak robić? Z kim i przeciw komu?

W warstwie programowej trzeba poprzestać na ogólnych jedynie znakach orientacyjnych. Przecież istocie kobiecości obce jest precyzyjne planowanie i krępowanie inicjatywy. Przyszłość będzie się dookreślać w trakcie jej budowania. Wiadomo jedynie, iż chodzi o świat wolny od wszelkiego ucisku i wyzysku, nic tylko płciowego, ale wszelkich innych jego postaci. Także świat symbiotycznic współżyjący ze środowiskiem, z przyrodą. Świat pozbawiony hierarchii, świat swobody twórczej. Świat przede wszystkim kobiet. Mężczyzn jedynie pod warunkiem, że się dostosują (o ile dotrwają).

siakie stosować metody .postępowania? Dziś możliwe jest przede wszystkim ściecze świata mężczyzn, opuszczenie Egiptu niewoli, budowanie nowego .społeczeństwa w zalążkowej postaci, wśród samych kobiet. Podstawowego znaczenia nabiera obecnie przeprowadzenie rewolucji kulturalnej. Kobiety muszą wyzwolić się z kultury falliczncj, z języka męż-czyznj f^wmzacJTl Techniki męskiej Muszą odkłamać kobiecość, czyli, prawdziwe człowieczeństwo, które ostało się obecnie już tylko w kobietach, odzyskać je, rozkrzewić, ocalić. Patriarchat zwalczać wszędzie tam, gdzie to możliwe, także jego własną bronią, ale bez uciekania się do przemocy. Bierny opór czyni cuda. Ratować kobiety, ratować życie — ludzi i całej przyrody.

Mężczyzn nie należy dopuszczać do wnętrza ruchu. Można natomiast korzystać z ich pomocy i współpracy na zewnątrz, gdy pojawiają się wśród nich sojusznicy. Niewykluczone jest przecież pojawienie się także innej męskości, któż to wie.

Szczególną domeną działania są wyższe uczelnie z ich ośrodkami studiów koplecych, a także całe szkolnictwo, w którym należy prowadzić odpowiednie kursy. W środowiskach akademickich, naukowych, musi dalej krzewić się i rozwijać kobieca krytyka nauki i kobieca nauka. Doniosłe jest tworzenie wiedzy wyrastającej z żywego doświadczenia kobiet. W procesie poznawczym zniknąć musi przeciwieństwo podmiotu-przed miotu, przedmiot sam przecież jest podmiotem. W środowiskach artystycznych powinna

umacniać się swobodna, odkłamana kobieca twórczość. To stanowi clcntff rewolucji kulturalnej, a co zn tym idzie podstawę do organizowania przyszłegr lepszego świata.

Jakie są szanse na sukces) Tego nikt nic wic. Trzeba próbować, by ni zmarnować ostatnich szans Jeśli jest już za późno,to nic w każdym razie toni zmieni. Na pewno działania feministek nie spowodują katastrofy, mog najwyżej przed nią uchronić. Jeśli zaś katastrofa jest nieunikniona, to przynaj mniej, zanim nastąpi, uda się choć części kobiet pomóc w lepszym, szczęśliw szym ułożeniu sobie życia.

Dokumentacja

Teoria i fakty (obraz świata)

W feminizmie kulturowym teoria wyraźnie wyprzedza relacjonowanie fak. tów, tak iż rozdzielenie opisu świata od jego zinterpretowanego obrazi nie jest możliwe. Łączymy zatem oba działy w jeden ciąg, wychodząc m cytatów o najbardziej ogólnym odniesieniu, dotyczących — poza ideą patriar chatu jako panującego systemu społecznego — przede wszystkim idei kobiecości, spełniającej tu rolę centralną, i przechodząc następnie do kwesti bardziej szczegółowych. W odróżnieniu od wcześniej prezentowanych orientacji wśród zwolenniczek poglądu o wyższości kultury kobiecej natrafiam} na wielkie zróżnicowanie, a nawet przeciwstawność poglądów często w kwestiach zasadniczych. Łączy je nacisk na rolę kobiecości w misji przeobrażenia świata poprzez ginizację najpierw kultury duchowej, a potem całe; rzeczywistości społecznej, którą zresztą autorki wyraźnie mniej się zajmują. Ponieważ do standardowej literatury należą w tym wypadku późniejsze publikacje Mary Dały, zaleca się przejrzenie prezentacji dwóch wcześniej wydanych podstawowych książek tej autorki, zamieszczonych w części historycznej, choć pewnych niewielkich powtórzeń nie udało się tutaj uniknąć.⁴*³ Warto także zapoznać się ze streszczeniami książek Dinnerstein i Chodorow⁴⁸³.

Patriarchat/scksizm

Patriarchat według Mary Dały to system globalny. „Planetarny system kast płciowych składa się z hierarchicznie uporządkowanych grup, do których przynależność wyznaczana jest przez urodzenie, a których członkowie amin nierówny dostęp do dóbr, usług, prestiżu, warunków wpływających na poczucie zadowolenia cielesnego i duchowego”. Ten system M. Dały okre-

^m Zob. >tr. 193—zo 1 i 201—20J.

Zob. str. 184—188 i 188—193.