42494 Zasady Wykładni Prawa L Morawski9

~*m Rozdział IX. Domniemania interpretacyjne ■ ■ *

cyjności ustawy nie powinno następować w sytuacji, gdy możliwe jest nadanie ustawie takiego rozumienia, które doprowadzi ją do zgodności z normami, zasadami i wartościami ustanowionymi przez Konstytucję”^{1 2}. Z drugiej strony TK reprezentuje pogląd, że w przypadku, gdy przepis jest jasny i w tym znaczeniu okazuje się być sprzeczny z Konstytucją nie powinno się stosować techniki wykładni w zgodzie z konstytucją, ale uchylić taki przepis (orzeczenie TK z 24 lutego 1997 r., K 19/96, OTK 1997/l/6)\ Zgodnie z art. 190 ust. 3 Konstytucji, domniemanie konstytucyjności przestaje obowiązywać z chwila ogłoszenia orzeczenia TK w odpowiednim dzienniku promulgacyjnym (postanowienie TK z dnia 10 marca 2009 r., SK 39/07, OTK-A 2009/3/33). Z tą też chwilą następuje natychmiastowa derogacja przepisów wymienionych w sentencji wyroku. Wyjątek od tej zasady ustanawia ust. 3 art. 190 Konstytucji, który przewiduje instytucję odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej wadliwego aktu normatywnego. Jak wyjaśnia TK „Odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej przepisów uznanych za niekonstytucyjne oznacza, że do momentu wskazanego w sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego przepisy te obowiązują, o ile wcześniej nie zostaną uchylone przez ustawodawcę. Ich obowiązywanie jest równoznaczne z koniecznością ich przestrzegania i stosowania przez wszystkich ich adresatów” (wyrok TK z dnia 17 grudnia 2008 r„ P 16/08, OTK-A 2008/10/182, Dz.U.RP 2008/235). W praktyce oznacza to, że „w polskim systemie prawnym samo pozbawienie przepisu domniemania konstytucyjności nie jest wystarczającą przesłanką do odmowy jego zastosowania. Dopiero gdy przepis ten zostanie usunięty z systemu prawnego w następstwie wejścia w życie orzeczenia Trybunału o jego niekonstytucyjności lub w następstwie jego uchylenia bądź zmiany przez prawodawcę, organy państwowe, w tym sądy, będą zwolnione z obowiązku jego stosowania” (wyrok TK z dnia 17 grudnia 2008 r., P 16/08, OTK-A 2008/10/181, Dz.IJ.RP 2008/235; zob. też cyt. w tym orzeczeniu wyroki TK: sygn. SK 1/04; sygn. K 14/03; sygn. P 1/05; sygn. K 30/06; sygn. P 10/07; sygn. SK 49/05; sygn. U 5/06 oraz wyrok z 1 lipca 2008 r., sygn. K 23/07, OTK ZU nr 6/A/2008, poz. 100). Z punktu widzenia prak-

1

   Por. też wyrok z dnia 11 września 2007 r., P 11/2007, OTK-A 2007/8/97; wyrok TK z 8.05.2000, SK 22/99, OTK 2000/4/107; wyrok TK z 10.11.1998, K 39/97, OTK 1998/6/99).

2

   A. Bator, A. Kozak, Wykładnia prawa w zgodzie z Konstytucją, [w:j Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Zakamycze 2005.

179 m*~.