Mechanizm kreacji innowacji finansowych 57
z przemysłem, wyjątkowo trafnie opisana terminem „bankokracja”. Łatwość z jaką derywaty przenikały do systemu bankowo-zorientowanego oraz skala zaangażowania się banków w operacje z tymi produktami, każe uznać to zjawisko jako symptom stopniowego zacierania się tradycyjnych różnic pomiędzy systemem o dominacji rynku kapitałowego a systemem bankowo-zorientowanym.
W analizie mechanizmu kreacji innowacji finansowych warto wyodrębnić jeszcze jeden wątek. Istnieje bowiem zjawisko, które można określić jako swoistego rodzaju ruch okrężny „regulacja - innowacja rynkowa”. Można posłużyć się tu następującym schematem:
Dostrzegana przez niektórych ekonomistów „zawrotna gra” re-gulacja-innowacja-nowa regulacja może stanowić przyczynek do szukania innych jeszcze, niż wcześniej omówione, sił determinujących rynek derywatów. Możemy bowiem przypuszczać, że narodziny przynajmniej niektórych innowacji można tłumaczyć jako „manewr obejścia” zbyt niekorzystnych dla przedsiębiorstw i banków regulacji. Podkreślmy w tym miejscu, że dzięki standaryzacji innowacyjnych instrumentów finansowych ich użytkownicy ponoszą z reguły niskie koszty transakcyjne i angażują niewielkie kapitały własne.
Instytucje nadzoru mogą uzasadniać swoje pociągnięcia złożonością informacyjną współczesnego środowiska działania instytucji finansowych i ograniczoną w takich warunkach zdolnością do skutecznej kontroli ich zachowań. Ilość informacji zawartych w cenach, jak również szybkość i intensywność przetwarzania informacji wciąż rosną. Właśnie derywaty mogą odgrywać pozytywną rolę w czynieniu rynków finansowych bardziej „przejrzystymi”. Poprzez sprzyjanie strategiom arbitrażu i wpływ na układ cen na rynkach terminowych, derywaty potrafią połączyć „rozkawałkowane” rynki cząstkowe. Generalnie rzecz biorąc, współczesne rynki finansowe stają się coraz częściej areną gry o informacje. Strony transakcji nie tylko zabiegają o dysponowanie większą masą informacji, lecz przywiązują wagę do jakości i kosztów jej pozyskania.