47684 Image0006 (2)

78 l Szkoła - segregacje - nierówności

mic nierówności. W ramach badania CES 1EA 1999 zadano czternastolatkom pytanie o równość szans na dobre wykształcenie ze względu na pochodzenie ucznia. Proszono respondentów o ustosunkowanie się do dwóch stwierdzeń:

•    Dzieci z biednych rodzin mają mniejsze szanse niż inne dzieci na osiągnięcie w naszym kraju dobrego wykształcenia

•    Dzieci wiejskie mają mniejsze szanse niż inne dzieci na osiągnięcie w naszym kraju dobrego wykształcenia

Ustosunkowywano się do nich na skali od zdecydowanie się nic zgadzam po zdecydowanie się zgadzam, skalę uzupełniała pozycja nie wiem.

Dla każdego z 28 badanych krajów obliczono odsetek odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam. Wyniki przedstawiają wykresy 1.10 oraz 1.11.

Korelacja między oszacowaniami spostrzeganej nierówności dla dwóch analizowanych aspektów nierówności jest 1 ja rdzo wysoka i wynosi r - 0,87, p < 0,005. Zanim przejdziemy do interpretacji wyników, przyjrzyjmy się korelacji oszacowań subiektywnych i obiektywnych nierówności edukacyjnych.

Tobola 1.3. Spostrzeżmy poziom nierówności szans n wskaźniki nierówności edukacyjnych ze względu na SES. Współczynniki korelacji lYarsona

Spostrzegany poziom nierówności szans edukacyjnych:	Poziom nierówności edukacyjnych SES
Dzieci r biednych rodzin	0,31
Dzieci z rodzin wiejskich	0,17

Jak widzimy, brak jest znaczącej korelacji między obiektywnym a subiektywnym jKJziomem nierówności. Choć korelacja jest dodatnia, to nie osiąga poziomu statystycznej istotności. Spojrzenie na rankingi pokazuje, że lider rankingu obiektywnego - Chile - jest na drugiej ]>ozycji. Ale Węgry, bezsprzeczny europejski rekordzista w zakresie nierówności, w ocenach subiektywnych lokuje się relatywnie nisko, blisko takich krajów jak Szwecja czy USA. Oczywiście trudno byłoby oczekiwać, że wysoce .abstrakcyjny parametr, jakim jest korelacja SES i osiągnięć szkolnych, będzie „widoczny" i znaczący dla czternastolatków. Tym bardziej, że pytamy o biedę i miejsce zamieszkania, a nie wykształcenie rodziców, kluczowy element naszych wskaźników SES. Widać, że w wypadku spostrzegania nierówności edukacyjnych muszą działać złożone mechanizmy percepcji zjawisk społecznych, z jednej strony zakorzenione w zjawiskach oświatowych, ale z drugiej - w ogólnym klimacie debaty społecznej i wpływie dominujących ideologii. Uprzedzając analizy z rozdziału poświęconego segregacjom sjjolecz-nym w oświacie, spójrzmy na wyniki wskazujące, że subiektywna ocena zdecydowanie silniej koreluje z jx>ziomem segregacji społecznych w oświacie.

Rozdział 1. Poziom nierówności edukacyjnych w |>olskiej oświacie

79

l\>lska Bułgaria Rumunia Chile Kolumbia Grecja Litwa Rosja Belgia fr. Węgr)'

Portugalia

Łotwa

Australia

Estonia

Szeweja

Czechy

Włochy

Cypr

Niemcy

Szwajcaria

Słowenia

Norwegia

USA

Słowacja

Anglia

Finlandia

Hongkong

Dania

] 22 22

3 21

3 20

□ 19 3 19 3 19

24

17

IG

16

=315 □ 15 14

13

□ 12 3 12 12

12

□ 11 3 11

I 10 10

0    5    10    K

Procent idtcydowamt tak

Wykres 1.10. Spostrzegany poziom nierówności szans edukacyjnych dzieci t biednych rodzin. Procent

CES IEA 1999

Odpowiedzi idtcydowanit tak