Image0037 (2)

140 Szkoła - segregacje - nierówności

ABC Oznaczenie oddziału w gimnazjum B

Wykres 2.6. Rozkłady wyników sprawdzianu w oddzialacłi klasowych gimnazjum B. Wykresy

skrzynkowe

Wykresy skrzynkowe pokazują, że w tej placówce zastosowana zasada podziału uczniów doprowadziła do utworzenia dwóch oddziałów elitarnych i jednego, skupiającego uczniów o wyraźnie niższych wynikach. W klasie C mamy jedną wartość odstającą, to uczeń o numerze 49. Ciekawe, wedle jakiej zasady znalazł się w tym oddziale.

Interesujące jest, że w obu analizowanych gimnazjach klasy skupiające uczniów o najniższych wynikach na sprawdzianie są najmniej liczne. Nic jest to regułą, jednak w wielu szkołach o wysokim poziomic segregacji wcwnątrzszkolncj tak się dzieje. Czy jest to przejaw troski o stworzenie tym uczniom lepszych warunków nauki? To ciekawy problem badawczy, brak jednak danych, by go jxxljąć.

Przejdźmy do zbadania uwarunkowań poziomu segregacji wcwnątrzszkolnych zc względu na uprzednie osiągnięcia szkolne. Rozpatrzymy cztery czynniki: lokalizację gimnazjum, średni poziom osiągnięć, ich zróżnicowanie na progu gimnazjum oraz wielkość placówki.

Dwie kolejne tabele pokazują związek lokalizacji gimnazjum z poziomem segregacji wcwnątrzszkolnych. Wyróżniono A poziomy urbanizacji: wieś, małe miasto - do 20 tys. mieszkańców, średnie miasto - od 20 do 100 tys. mieszkańców oraz duże miasto - ponad 100 tys. mieszkańców. I)anc procentowe ważone zc względu na liczbę uczniów informują, jaka część uczniów uczęszcza do gimnazjów o danym poziomie segregacji.

Tabela 2.10. Lokalizacja gimnazjum a poziom segregacji. Rozkłady procentowe dla danych z 2002    2005 (dane ważone)

■—"	Wieś	Malc miasto	Średnie miasto	Duże miasto
rtiinnazjn jednooddzialowc	7.8	1.2	1.6	3,3
Wskaźnik segregacji do 5%	52.1	28,1	21,1	21,9
Wskaźnik segregacji 5-10%	18,2	25,1	23,1	19,4
Wskaźnik segregacji 10-20%	12.6	23,3	28,0	25,3
Wskaźnik segregacji 20-30%	4.5	12,3	13,3	16,0
Wskaźnik segregacji ponad 30%	4.7	10,1	13,0	14,1
Liczba uczniów	102118	96701	107042	117116

Tabela 2.11. Lokalizacja gimnazjum a jwziom segregacji. Rozkłady procentowe dla danych z 2003 o 2006 (dane ważone)

	Wieś	Małe miasto	Średnie miasto	Duże miasto
Gimnazja jednooddzialowe	8,6	1.3	2,0	3,4
Wskaźnik segregacji do 5%	52,6	31,4	23,0	23,4
Wskaźnik segregacji 5-10%	19,3	25,9	23,9	18,9
Wskaźnik segregacji 10-20%'	11,0	20,5	23,0	22,3
Wskaźnik segregacji 20-30%	3,9	8.6	13,5	15,2
Wskaźnik segregacji ponad 30%	4.7	12,3	14,5	16,9
Liczba uczniów	164906	97700	103188	11484G

Poziom segregacji jest silnie powiązany z lokalizacją gimnazjum. Około 60% gimnazjalistów na wsi uczęszcza do placówek o bardzo niskim poziomic segregacji lub jed-nooddziałowych. W segmencie gimnazjów zlokalizowanych w dużych miastach odsetek len wynosi 2G-27%. Tylko niespełna 5% gimnazjalistów uczęszcza do wiejskich placówek o bardzo wysokim poziomic segregacji wewnątrzszkolnej. W dużych miastach odsetek ten wynosił w roku 2005 14%, a rok później już 15%.

Otrzymane wyniki pozwalają sformułować twierdzenie, że poziom segregacji wewnątrzszkolnej zc względu na uprzednie osiągnięcia szkolne jest pozytywnie skorelowany z poziomem urbanizacji - im wyższy poziom urbanizacji, tym wyższy poziom segregacji. Siła tej koincydencji nakazuje prowadzenie wszystkich analiz statystycznych l^)rzy kontroli jłoziomu urbanizacji, czyli czynnika lokalizacji gimnazjum.

Przejdźmy do analizy pozostałych uwarunkowań segregacji wcwnątrzszkolnych. każdego gimnazjum obliczono trzy wskaźniki. Pierwszy, to średnia wyników na sprawdzianie. Mówi ona o tym, jaki byl przeciętny poziom uczniów na progu gimna-²Jum. Drugi, to odchylenie standardowe wyników na sprawdzianie. Ten parametr mówi ^na,n. jak bardzo była zróżnicowana grupa uczniów zc względu na uprzednie osiągnię-^c,a. Trzeci, to liczba uczniów, którzy przystąpili w danym roku do egzaminu gimnazja!* ^nt*go. Liczba ta jest traktowana jako miara wielkości szkoły.