Image0038 (2)

142 Szkoła - segregacje - nierówności

Dla danych z panelu 2002-2005 oraz 2003-2006 przeprowadzono analizy regre. sji dla całej populacji gimnazjów i z podziałem na podgrupy wyróżnione ze wzglądy na lokalizację placówki. W tym wypadku dane nie były ważone ze względu na liczbę uczniów w szkole. Analizę ograniczono jedynie do populacji gimnazjów z co najmniej dwoma oddziałami na poziomic klasy III (zdający egzamin gimnazjalny). Wyniki zawie-ra jwniższa tabela.

Tabela 2.12. Uwarunkowania poziomu segregacji. Wyniki analizy regresji dla całej populacji i dla poszczególnych lokalizacji gimnazjum. Dane 2002 o 2005

Analizowana populacja	Predyktor	Współczynnik beta	Poziom istotności	Skorygowane R*
Cala populacja	Średnia sprawdzianu	0,055	p < 0,01	0,156
	Odch. stand, sprawdzianu	0,073	p < 0,005
	Liczba uczniów	0,388	p < 0,005
Wieś	średnia sprawdzianu	0,049	p < 0,05	0,051
	Odch. stand, sprawdzianu	0,009	p < 0,01
	Liczba uczniów	0,219	p < 0,005
Małe miasto	Średnia sprawdzianu	0,021	nst	0,106
	Odch. stand, sprawdzianu	0,112	p < 0,05
	Liczba uczniów	0,310	p < 0,005
Średnie miasto	Średnia sprawdzianu	-0,035	nst	0,115
	Odch. stand, sprawdzianu	0,146	p < 0,01
	Liczba uczniów	0,268	p < 0,005
Duże miasto	Średnia sprawdzianu	0,151	p < 0,005	0,177
	Odch. stand, sprawdzianu	0,327	p < 0,005
	Liczba uczniów	0,303	p < 0,005

Zestaw trzech predyktorów wyjaśnia tym większy procent wariancji wskaźnika segregacji wcwnątrzszkolnej, im wyższy jest poziom urbanizacji. W wypadku gimnazjów zlokalizowanych na wsi tylko około 5% zmienności poziomu segregacji można wyjaśnić naszym zestawem predyktorów, w dużych miastach blisko 18%. Niezależnie od lokalizacji, znaczącym determinantem poziomu segregacji jest wielkość gimnazjum -im większa szkoła, tym bardziej prawdopodobny wysoki poziom segregacji. Natomiast znaczenie zróżnicowania grupy uczniów' ze względu na uprzednie osiągnięcia szkolne dla poziomu segregacji zależy od lokalizacji - im wyższy poziom urbanizacji, tym więk* sze znaczenie tego czynnika. W dużych miastach to najważniejszy czynnik.

Poziom uczniów na progu gimnazjum to najmniej znaczący czynnik, jego działaj nic możemy być pewni. Dla dwóch lokalizacji brak istotnych statystycznie zależność^ Czy powyższy obraz zależności znajduje potwierdzenie dla danych z lat 2003 2006? S]K)jrzmy na kolejną tabelę.

Rozdział 2. Poziom segregacji społecznych w polskiej oświacie

Tabelo 2.13. Uwarunkowania poziomu segregacji. Wyniki analizy regresji dla całej populacji i dla poszczególnych lokalizacji gimnazjum. Dane 2003-2000

AnalUowima populacja	Predyktor	Ws|»ólczynnik beta	Poziom istotności	Skorygowane K*
—	Średnia sprawdzianu	-0,049	p < 0,01
Cala populacja	Odch. stand, sprawdzianu	-0,003	nst	0,142
	Liczba uczniów	0,386	p < ty05
—	Średnia sprawdzianu	-0,023	nst
Wieś	Odch. stand, sprawdzianu	0,021	nst	0,050
	Liczba uczniów	0,228	p < 0,005
^-	Średnia sprawdzianu	0,025	nst
Małe miasto	Odch. stand, sprawdzianu	0,198	p < 0,005	0,152
	Liczba uczniów	0,333	p < 0,005
	Średnia sprawdzianu	-0,206	p < 0,005
Średnic miasto	Odch. stand, sprawdzianu	0,081	p < 0,05	0,135
	Liczba uczniów	0,283	p < 0,005
	Średnia sprawdzianu	0,010	nst
Duże miasto	Odch. stand, sprawdzianu	0,216	p< 0,005	0,132
	Liczba uczniów	0,273	p< 0.005

143

Wzorzec zależności jest podobny. Możemy być pewni związku poziomu segregacji wewnątrzszkolnych z wielkością gimnazjum oraz - w miastach - ze zróżnicowaniem uczniów na progu gimnazjum ze względu na wyniki na sprawdzianie. Dziwić może spadek wartości R*. W wypadku danych wyczerpujących, tak duża różnica w wartości tej statystyki jest trudna do wyjaśnienia.

Podsumowując analizę uwarunkowań ix>ziomu segregacji wewnątrzszkolnych ze względu na uprzednie osiągnięcia, można sformułować następujące twierdzenia:

1.    Duże nasilenie segregacji wewnątrz szkolnej jest znacznie bardziej prawdojK)-dobne w szkołach miejskich, a szczególnie wielkomiejskich.

2.    Strategie scgregacyjnc zdają się być od|>o\viedzią gimnazjów na dużą liczbę uczniów oraz ich ponadprzeciętne zróżnicowanie ze względu na uprzednie osiągnięcia szkolne.

Wyniki te są zgodne z rezultatami analiz uwarunkowań poziomu segregacji wewnątrzszkolnych ze względu na SRS rodziny pochodzenia ucznia (Murawska 2002, ^04). Przy interpretacji tych twierdzeń musimy oczywiście pamiętać o tym, że zarówno wysoki poziom segregacji wewnątrzszkolnej ze względu na wynik sprawdzianu, M i ShS rodziny ucznia, nic musi oznaczać, że czynniki te txplicHc były brane pod przy podziale uczniów na oddziały klasowe.

Wyniki przedstawione w tym rozdziale przede wszystkim przygotowują grunt jkxI Uczowe dla tej książki dociekania dotyczące związku między segregacjami spolccz-Diu w oświacie a nierównościami edukacyjnymi. Równocześnie pozwalają jednak