47687 Top 8 BMP

126 SZYMON SZYMONOWIC

126 SZYMON SZYMONOWIC

ożemyJOde mni^ jecTneg

m najdziesz takich wielu,

od kogo drugiego

Będzie więcej. Tylko' tu przemiępzkiwaj z nami, A wieku darmo nie traw miedzy pustyniami. A teraz tu przenocuj ze mną, już też siada ¹⁵⁰ Słoneczko i na trawy chłodna rosa pada.

SIELANKA PIĘTNASTA CZARY

Zona

Już to trzecia noc, jako doma nie masz mego, , Jakoż się ja domyślać nie mam czego, złego?

Trudno dobrze rozumieć; nie wiem, czym się bawi. Mocny żołądek, który żal takowy zstrawi.

■ I ¹ I    ■■ "■    > II- II i« |» II i II

w. 144 za twoim zachowaniem — przy twoim postępowaniu,

przy twoim dobrym charakterze.    j

w. 145 zapomóc — wspomóc, w. 146 czabanki — wielkie krowy podolskie, w. 147 przemięszkiwaj z nami — mieszkaj nadal z nami (Ss i Ss: przemieszkiwać). w. 149 Si i S2: siada; Ss zsiada — zachodzi.

SIELANKA PIĘTNASTA — CZARY

Pomysł tego utworu zawdzięcza Szymonowie przede wszystkim II idylli Teokryta i jej rzymskiej przeróbce, dokonanej przez Wergiliusza (EJcl. VIII, ww. 64—109). Realizację jego przenosi jednak w środowisko rodzime, polsko-ruskie (por. Wstęp).

w. 1 doma — w domu; mego — męża. U Teokryta czary odprawia dziewczyna opuszczona przez kochanka, w. 3 trudno dobrze rozumieć — trudno to tłumaczyć jako coś dobrego; barwić się czymś — zajmować się czymś, w. 4 Si i Ss: zstrawi; S8: strawi.

⁵ Przynieś, Testyli, przynieś rzeczy zgotowane,

Niech przynamniej ucieszę tym serce stroskane.

Jeśli chciał z domu biegać, nie żenić się była!

Ja' się gryzę i jemu będzie też niemiło.

I ta się nie ucieszy, która mi go psuje.

¹⁰ .Ktb^komu szkodzi, niech się na szkodę gotuje. Świadczę tobą, księżycu, że mię żal przywodzi' j '^:

Do tego: zły postępek złym się oddać godzi. ‘ "

Nie ma do mnie przyczyny. Wziął mię w dobrym

domu,

Wziął mię z dobrą pomocą, nie ma* ze mnie sromu,

¹⁵ Ma ze mnie gospodynią, ma ze mnie i żonę,

Ma i sługę, a przedsię chęci me wzgardzone.

Przysięgo, mści się nad.‘nim! Kto Boga hie widzi#/ Nad sobą, nie dziw, że się przyjacielem brzydzi.

Kto Boga nie zna, kto o sumnienie nie stoi,

²⁰ Niechaj się z piekła kogoś surowszego boi.

Wiem, że to grzech jest wielki, wiem, że wszelkie

czary

w. 5 Testyli — dziewczyna służebna; pomocnica odprawiającej czary ma takie samo imię jak w idylli Teokryta'; u Wergiliusza — Amaryllis. w. 10 Przysłowie, por. Ad. 542.

w. 11 księżycu — u Teokryta Selene, bogini księżyca, w. 12 Wariant przysłoWia: „Złym za złe, dobrym za dobre nagradzać potrzeba” (Ad. 639), por. też: „Złym złego zbywać” (Eysiński centur. 18, Knapski 1340). ww. 13—23 nie mają odpowiednika u Teokryta i Wergiliusza, u których brak moralnego potępienia czarów. Poeta chrześcijański podkreśla, że „czary... grzech wielki”, wskazuje na sponiewieranie przysięgi małżeńskiej, złożonej przed Bogiem.

w. .13 nie ma do mnie przyczyny — nic mi nie może zarzucić, w. 14 z dobrą pomocą — z dobrym posagiem, w. 17 mści się — mścij się.

w.. 18 przyjaciel '•— tu: żona.    . •    ,    . . .w

16

Bibl. Nar. Ser. I, Nr 182 (Sz. Szymonowie: Sielanki)