49302 skanowanie0003t

1.1. Szybkość reakcji

1. Kinetyka, termodynamika i równowaga chemiczna

1.1. Szybkość reakcji

Kinetyka chemiczna bada szybkość oraz mechanizmy reakcji.

HtZaąjomość szybkości danej reakcji oraz czynników wpływających na tę BHbość ma istotne znaczenie praktyczne - dzięki tej wiedzy potrafimy ■ncować czas przebiegu reakcji, umiemy przyspieszyć reakcję wolną ■b spowolnić nazbyt szybką, mogącą prowadzić do wybuchu. Zagadnie-związanymi z szybkością reakcji zajmuje się kinetyka chemiczna, ■haka ta wyjaśnia również mechanizmy reakcji, czyli bada, w jaki sposób bpfteczki substratów ulegają przemianie w cząsteczki produktów. Kine-Bbi chemiczna opisuje za pomocą równań matematycznych procesy zachodzące w mieszaninie reakcyjnej. Postać równania opisującego szyb-■Bć reakcji wyznacza się doświadczalnie, dzięki czemu można dokładnie incwidzieć zależność szybkości reakcji od różnych czynników, takich jak ■■peratura czy stężenie substratów.

'11.1, Reakcje szybkie i wolne

Błtezczególne reakcje chemiczne, przeprowadzane w określonych wa-■pkach, cechują się różną szybkością. Przykładem reakcji przebiegają-€*cfa bardzo szybko mogą być reakcje prowadzące do wytrącenia trudno Hppuszczalnych związków - osad pojawia się natychmiast po zmiesza-Kp roztworów substratów. Do najszybszych reakcji zachodzących w roz-Bsorach wodnych należy neutralizacja przebiegająca między kwasami ■zasadami. Przebieg innych reakcji jest natomiast wolniejszy, można ■rmch śledzić stopniowe gromadzenie się produktu. W ten sposób za-Bbodzą reakq'e większości związków organicznych, na przykład reakcja icstiyfikacji, w której zapach estru staje się wyczuwalny dopiero po kilku [■■nutach od rozpoczęcia reakcji. Natomiast do bardzo wolnych reakcji ■■leżą między innymi takie procesy utleniania, jak rdzewienie wyrobów żelaznych lub tworzenie patyny na miedzi, które w warunkach normal-Msch trwają kilka, kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat.

Oświadczenie

plbrównanie szybkości różnych reakcji

| Przygotuj 0,1-molowe wodne roztwory następujących soli: tiosiarczanu sodu Na₂S20₃, azotanu(V) ołowiu(II) Pb(N0₃)₂ i jodku potasu KI oraz 0,1-molowy kwas solny. Następnie w jednej probówce zmieszaj 1 cm³ kwasu solnego z 1 cm³ roztworu Na₂S₂0₃ oraz jednocześnie w drugiej probówce 1 cm³ roztworu Pb(N0₃)₂ z 1 cm³ roztworu KI. Obserwuj przebieg reakcji i porównaj ich szybkość.