65165 IMG 1403265133

140 KRZYSZTOF DYBCIAK

Dlatego Polacy w jego dziełach muszą -być pokazani jak na-jgorszęj strony, gdyż wyznając nee ■^i^e.znidjg,©, lub moralnego wytłumaczenia. • cierpienia skazanych Hgmająe nadzieją uzyskania zasłużonego zbawienia i są najbardziej Bieb^|ilbczni dla jego te^a^i^Jako hipokryci, tehóizppiże- j stępcy ..są jedynie fałszywymi męczennikami, bezprawnie żądającymi \ sprawiedliwości. Ż kolei W

autor deheroizuje obrazoburczy patos    awanggp: -artysjy<4- .

nych, Antyburżuazyjne poglądy i ikseesy rozkręcały koniunkturę, darczą, anarchizm zaś powodując reakcję społeczną przy czy    ';

umocnienia status quo ²⁷.

Związki ze stylem myślenia prezentowanym przez tego właśnie eseistę widzimy w jeszcze jednym eseju Bolesława Micińskiego, gdzie *p*od- ! stawowym środkiem rozwijania narracji stała się >p>r©%a przezwycjj|eńia aporii. Mowa o Portrecie Kanta, w którym podjął 'sję autor dokonania rzeczy niemożliwych: przekładu pojęć filozoficznych na wyobrażenia, ! a także unieruchomienia czasu, czyli udowodnienia oraz"— .ćo ważniejsze i trudniejsze — przedstawienia kolejnych faz przepływu ęzńsjfjako procesu przyrastania przestrzeni. W późniejszych „próbach” MicińśkfegÓ operowanie paradoksem nie odgrywa już tak 'domosłeiji roli konstrukcyjnej.

Ta zmiana wynikała zarówno z ewolucji światopoglądowej (wykrystalizowanie się samodzielnego stanowiska filozoficznego) oraz nowej sytuacji historycznej w czasie drugiej wojny świ^p^^f^plp^^^^'|btalizmp wymagała pisarstwa bardziej j ednózifadźne^b i zdecydowanej, obrony afir-mowanych wartości ²⁸), jak i z przemian    jakie

nastąpiły w twórczości autora Myśli ó wojnie. Szczególnie eksponowane miejsce w jego poetyce zajęło zagadnienie prz^effitelowaifla sytuacji narracyjnej i form wypowiedzi .piądmiotu.

Formę narracji Podróży do piekieł ^okre^liĆ' możnh ‘jako kontaminację wydarzeń, opisów i dygresji, z przewagą tych/ óśtatnich. Szkielet narracji

²⁷    Przypomnieć w tym miejscu trzeba Kńyzys w literaturze rosyjskiej S. Brzo* I zowskiego (w: Glosy wśród nocy. Studia nad przesileniem romantycznym kultury europejskiej. Lwów 1912), jeden z pierwszych niewątpliwych esejów w polskiej 1 literaturze, w którym autor wszechstronnie uzasadniał podobną tezę o paradoksal- J nej „logice dziejowej” (s. 193) — zgodnie z nią zbuntowana myśl rosyjska służyła I potędze swego państwa.

²⁸ Zob. list do L. Kosteckiego (7 XI 1941): „Komu naturą; dała do ręki tę i wspaniałą broń, jaką jest możność oddziaływania na masy innych jednostek. I mówienia im o prawdach dla nas już jasnych, a które dla nieb są jeszcze zakryto I lub nie dość jasne — nie wolno orężem tym walczyć, dla zabawy =— w obronie I lub na chwałę wiatraków — ani w jakiejkolwiek sprawie, której w głębi naszego 1 sumienia nie uważamy za słuszną i ważną” (57l)_t. O ewolucji- światopoglądowej 1 autora Uwag o polityce tak pisał Błoński (op. bit, s. 13): „Miciński -~ w zgodde I z własną myślą dążąc do oderwania moralnego nakazu od wszelkich osobistych i uwarunkowań, z konieczności ułudnych — przekroczył Rubikon i zakotwiczył w koń- I cu etykę w eschatologii, z Boga czyniąc gwaranta rzeczywistości”.