72099 sr3

z przyjemnością. Łodyga przypominała w smaku młode ogórki i pewnie była dość pożywna. Nic więc dziwnego, że niedźwiedzie są tak łase na tę leśną jarzynę*'.

Barszcz rośnie również na północy tworząc gęste zarośla pośród wilgotnych krzewów, na krawędzi lasów, na wilgotnych łąkach, wzdłuż dróg. Jest to potężna roślina, toteż botanicy dali jej nazwę łłcracleum od imienia Heraklesa, czyli Herkulesa, mitycznego bohatera starożytnej Grecji.

Barszcz ma kwiaty zielonkawe, łodygę włochatą, graniastą, wysokości 1.5—2 m, i pierzaste, szorstkie liście, złożone z trzech do siedmiu jajowatych listków. Ogonki liści u nasady są objęte pochwą

0    kształcie napęcznialego woreczka. Kwitnie w czerwcu lub lipcu. Wtedy młode liście zbiera się na sałatę, a z łodyg i starszych liści robi się kapuśniak

1    przecier.

Wywar z barszczu przypomina rosół z kury, delikatne zaś liście podobne są w smaku do marchwi. Korzenie barszczu mogą zastąpić rośliny okopowe, bo są słodkie i zawierają sporo cukru.

W lasach, wśród krzewów, w ogrodach, parkach, na kupach śmieci rośnie inna roślina baldaszko-wata — podagrycznik właściwy — Aegopodium podagraria. Podagrycznik dosięga 60—100 cm, kwitnie w czerwcu—lipcu, kwiatki jego są białe, drobne, łodyga gruba, rurkowata, liście duże: górne 3-list-kowe, dolne podwójnie 3-Iistkowe. Liście mają otwory, przez które wydzielają się kropelki wody. Podagrycznik rozrasta się na ziemiach uprawnych i jest chwastem trudnym do usunięcia, gdyż ma rozgałęzione kłącze.

Zapach podagrycznika jest przyjemny i dawniej

handlarze jarzyn przekładali nim jarzyny, aby im nadać specyficzny aromat.

Ogonki liści, młode Uście i pędy mogą zastąpić kapustę; zakwasza się je jako kiszonkę na zapas.

Zapach świeżych ogórków

Znany wesołek, legendarny bohater ludu holenderskiego Tyli Ulenspegel siedział w gospodzie i nic nie zamawiał. Nagle właściciel gospody podszedł do niego i zażądał zapłaty za to, że wdychał zapach pieczeni. Ulenspegel nie stracił pewności siebie i zapłacił mu dźwiękiem podrzuconej w górę monety. Bądź co bądź smakowite zapachy mają wielkie znaczenie w żywieniu: potęgują apetyt i ułatwiają przyswajanie pokarmów.

Jak przyjemnie pachną na wiosnę pierwsze inspektowe ogóreczki! W lecie, gdy ogórków jest już dużo. zapach ten nie jest taki delikatny. Obecnie ogórki rozpowszechnione są wszędzie, ale ich ojczyzna to dalekie Indie. W dawnych czasach, gdy ogórki były rzadkością, sułtan turecki Mahomet II, okrutnik i żarłok, kazał raz otworzyć brzuchy siedmiu dworzanom, by się dowiedzieć, który z nich zjadł jeden z ogórków* przysłanych mu w darze.

W wędrówce po lasach i polach wiosną i w początku lata, gdy jeszcze ogórków nie ma, przyjemnie jest poczuć ich zapach i smak.

Wiosną na polach i pustkowiach spotyka się roślinę z soczystą, wiechowatą, rozgałęzioną łodygą, pokrytą wystającymi szorstkimi włoskami. Liście jej są jajowate, naprzemianlcgłe; dolne mają ogonki,

17