58 1. ELEMENTY TEORII FUNKCJI ZMIENNEJ ZESPOLONEJ
58 1. ELEMENTY TEORII FUNKCJI ZMIENNEJ ZESPOLONEJ
(9.9)
2. Punkt z0 jest biegunem k-krotnym funkcji /(z), jeżeli część główna szeregu Laurenta tej funkcji ma postać
Cl __ | d — 2 -jj
z-z0+(z-z0)2 + '"+(z-z0)k’
gdzie «_k ^ 0, tzn. część główna ma skończoną ilość współczynników różnych od zera.
3. Punkt z0 jest punktem istotnie osobliwym funkcji /(z), jeżeli część główna szeregu Laurenta tej funkcji zawiera nieskończenie wiele wyrazów różnych od zera.
Klasyfikację punktów osobliwych odosobnionych funkcji /(z) można również przeprowadzić bez rozwijania jej na szereg Laurenta, słuszne są bowiem trzy następujące twierdzenia :
Twierdzenie 1. Jeżeli lim/(z) = g, gdzie g jest liczbą skończoną, to punkt z0 jest punktem
z-fza
pozornie osobliwym funkcji /(z).
Twierdzenie 2. Jeżeli lim/(z) = oo, to punkt z0 jest biegunem funkcji /(z).
Z~+ZQ
Definicja 5. Mówimy, że punkt z0 jest zerem k-krotnym funkcji /(z), jeżeli daje się ona przedstawić w postaci f(z) = (z — z0)kę(z), gdzie <p(z0) # 0.
Twierdzenie 3. Jeżeli funkcja /(z) nie dąży do żadnej granicy (skończonej ani nieskończonej), gdy z-+z0, to punkt z0 jest punktem istotnie osobliwym funkcji f(z).
Zauważmy jeszcze, że jeżeli z0 jest biegunem k-krotnym funkcji /(z), to dla funkcji l//(z) jest on zerem k-krotnym i odwrotnie, jeżeli z0 jest zerem k-krotnym funkcji (z), to dla funkcji 1 jg{z) jest on biegunem k-krotnym.
Aby otrzymać rozwinięcie funkcji /(z) holomorficznej w otoczeniu pierścieniowym punktu oo (czyli dla J?<|z|<oo) w szereg Laurenta, podstawiamy z = l/£ i rozwijamy w szereg Laurenta funkcję <p(Q = /(1/Q w otoczeniu pierścieniowym punktu £ = 0 (czyli dla 0<|£|<1//?), następnie wracamy do zmiennej z, otrzymując żądane rozwinięcie. Z twierdzenia Laurenta wynika, że rozwinięcie w szereg Laurenta funkcji /(z) w otoczeniu punktu oo, czyli dla /?<|z|<oo, ma postać
00 00
n = 0 n-1
oo
W zależności od tego, czy szereg £ a„z", zwany częścią główną rozwinięcia (9.8)
n= 1
w otoczeniu pierścieniowym P<|z[<oo, jest równy zeru, czy ma skończoną ilość wyrazów różnych od zera, czy też ma nieskończenie wiele wyrazów różnych od zera, punkt z = oo nazywamy odpowiednio punktem pozornie osobliwym, biegunem lub punktem istotnie osobliwym funkcji /(z). I tak funkcja /(z) mająca w oo punkt pozornie osobliwy daje się w pewnym otoczeniu pierścieniowym tego punktu przedstawić jednym szeregiem postaci
ći _ 1 Cl _ 2
/(z) = «0"l----1--2" ■*"•••
Z z
Przyjmując lim /(z) = a0 =
Z-+CO
ności. Jeżeli w szczególności
I
(9.10) /(z)
i punkt oo nazywamy zerem jed k-krotny, to jej rozwinięcie w
(9.11) /(zO
1
Część główna rozwinięcia (9.1
cja /(z) ma w oo punkt istotnie i
00
przy czym część główna
n= 1
Zadania przykładowe
Zadanie 9.1. Znaleźć obsz
gdzie
. f2-" dla n^O,
a) a,,-{l dla n<0,
f— dla n^O,
b) an = hr
U” dla n< 0. Rozwiązanie, a) Część rem (9.3) mamy
O)
Część główna jest szeregiem (2)
Z uwagi na wzory (1) i (2) < (3)
Aby znaleźć sumę /(z) dam
/,(z) =