73297 str 075

A-A

S-S

11.7. Sztywność osi i wału

W wielu konstrukcjach ze względu na prawidłową ich pracę wał lub oś ma dopuszczalne odkształcenie mniejsze od odkształcenia sprężystego. Wówczas konieczne jest sprawdzenie sztywności wału (osi), którego wymiary ustalono na podstawie warunków wytrzymałościowych. Rozróżnia się sztywność giętną i skrętną w warunkach statycznych i dynamicznych. Miarą sztywności giętnej są wartości strzałki ugięcia / oraz kąta ugięcia 0, a sztywności skrętnej kąt <p (patrz wzór (11.6)). Kąt ten jest miernikiem sztywności skrętnej zarówno w warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Sztywności giętne w warunkach statycznych dla kilku przypadków obciążenia podano w tablicy 11.9.

Sztywność dynamiczną wału określa się jako właściwość jego odkształcenia w warunkach ruchu. Odkształcenia te w pewnych warunkach mogą osiągnąć wartości przekraczające dopuszczalne lub nawet tak duże, że mogą być powodem zniszczenia wału. Problem ten przedstawia się na przykładzie wału pionowego (pionowe położenie wału upraszcza analizę, gdyż nie uwzględnia się siły ciężkości), obciążonego jedną masą i wirującego ze stałą prędkością o. Układ ten jest przedstawiony na rys. 11.6a.

75