75313 kronikiga043

LXXXVI BIRI IOGRAFIA

Istnieje też od niedawna przekład rosyjski pt.: Gall-Anonim, Chronika i dejanija kwa za iii pravitclcj polskich pióra I. M. Popovcj, Moskwa 1961 (z krótkim wstępem i komentarzem opartym na polskiej literaturze przedmiotu) oraz przekład niemiecki j. Bujnocha pt.: Polem Anfange. Gallus- A tumy mus, Chromk und Taurt der Herzoge und Fursten mm Polesi, Verlag Styria, Graz—Wien—Koln 1978 (Slarische Geschichtsschreiber, hrsg. von (...) G. Stockl, Band X), również ze wstępem i komentarzem. W przygotowaniu jest przekład japoński piorą p. Masaru Araki, docenta nauk politycznych uniwersytetu w Okayama.

Z komentarzy uwzględnić należy: K. Maleczyńskiego przy wydaniu (komentarz w języku łacińskim) oraz R. Gródeckiego (przy przekładzie), a nadto obszerny rozbiór księgi 1 przez T. Grudzińskiego, Ze studiów nad kromką Galla, Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu XVII,z. 3—4 (1952),s. 69—113; XX, z. 1—4(1955), s. 29—100; XXIII, z. 1—5(1958), s. 7—58.

Monogralie o kronice: R. Gródecki, we wstępie do przekładu; M. P I c z i a, Kronika Galla na tle historiografii XII te., Kraków 1947 (Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficzncgo PAU, seria II, t. XLVI, nr 3); por. szkic tegoż autora pt. Gall Anonim w zbiorze: Pisarze staropolscy, sylwetki, pod red. St. Grzeszczuka, t. I, Warszawa 1991, s. 54—93; K. Ma leczy riski, we wstępie do wydania.

Szata literacka: K. P o I h c i m, Die lateinische Reimprosa, Berlin 1925, s. 56—87; M. Plezia, Artyzm kroniki Galla-anonima (w:) Literatura — Komparatystyka — Folklor (księga pamiątkowa poświęcona J. Krzyżanowskiemu), Warszawa 1968, s. 23—39; tenże, Nowe studia nad Gallem-anorńmem (w dziele zbiorowym:) Menie et Htteris — o kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Poznań 1984, s. 111—120; Liman, Kilka uwag o topice w „Kronice Polskic)^,, Galla-Anonima, „Syinbolae Phil.-Posn.” I, 1973, s. 147—164; tenże, Porównania w strukturze narracyjnej „Kroniki Polskiej” Galla Anonima, „Eos” 66, 1978, s. 485—499; tenże, Struktura mów przed bitwą w „Kronice Polskiej” Galla Anoruma, „Symbolae Phil.-Posn.” 6, 1983, s. 189—209; T. Janson, Prose Rhytm in Medicoal Latin from the 9th to the I3th Cenimy, Stockholm 1975, s. 72—74.

Nowsze opracowania podręcznikowe: 1*. D a v i d, Les sources de 1’histoire de Pologne a l'epoque des Piaslt, Paris 1934, s. 35—55; J.Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie, Wrocław 1964, s. 26— 42; T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995, s. 106—139.

Literaturę o Kromce rejestrują: L. Finkę I, K. Malcczyński, Bibliografia historii polskiej, t. I (wyd. 2), Lwów 1937, poz. 9482 -9506; Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, Piśmienmctwo Staropolskie, t. II, Warszawa 1964, s. 174—178 (zestawienie bardzo obfite, ale dziś już niekompletne, a mało krytyczne).

Tlo epoki: obszerniejsze podręczniki średniowiecznych dziejów Polski, wśród których wybitne miejsce zajmuje wciąż jeszcze R. Gródecki, Dzieje Polski do r. 1194 (w:| R. Gródecki, S. Zach o r o w's ki, J. Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. I, Kraków' 1926; K. Malcczyński, Bolesław III Krzywousty, Wrocław 1975. W tło gospodarczo-społeczne znakomicie wprowadzają początkowe rozdziały klasycznej monografii S. Smolki, Mieszko Stary i jego wiek. Warszawa 1881 (przedruk z uzupełnieniami bibliograficznymi. Warszawa 1954).

Literatura łacińska XII w.: M. Manitius, Geschichte der lateini-schen Literatur des Mittelalters, t. III, Munchcn 1931; J. dc G h c 11 i n c k, L’etsor de la litterature latine XIF s. (2 wyd.), Bruxclles— Brugcs—Paris 1955. Do analizy formy literackiej Kromki bardzo pomocny być może L. A r b u s o w, Flores rhetorici. F.ine Ausioahl rheto-rischer Figuren und Gemeinplatze ais Hilfsmittel fur Obungen an rnittel alterlichcn Texten (2 wyd. oprać. II. Peter), Góttingcn 1963.