82249 p164 Chądzyński Region i jego rozwój 07

łtcgion i tego rozwój w warunkach globalizacji

skim działem produkcji i pracuje dla bardzo wielu gałęzi sąsiednich - te pomocnicze gałęzie mogą zatrudniać stale maszyny najbardziej wyspecjalizowane i tutaj może opłacić się koszt maszyny, choćby pierwotna jej cena była bardzo wysoka i choćby maszyna ta bardzo szybko się deprecjowała”⁴⁹⁴.

Skupienie na pewnym terytorium dużej liczby przedsiębiorstw pozwala w końcu na obieg informacji, na powstanie i dyfuzję nowych idei generujących inne nowe idee. Jeżeli całkowita liczba przedsiębiorstw zaangażowanych w przemysł główny jest mała, to jest niewiele osób zajmujących się wnoszeniem poprawek do procesu produkcji, aby wymyślać nowe maszyny i nowe metody. Ale gdy całkowita liczba osób zainteresowanych tą samą tematyką jest bardzo duża, to zauważa się, że wiele spośród nich, ze względu na swoją inteligencję i charakter, zajmuje się tworzeniem nowych idei. Każda nowa idea jest poszukiwana i poprawiana przez wiele umysłów; każde nowe doświadczenie, przypadkowe czy też zamierzone dostarcza pokarmu dla rozmyślań i nowych sugestii, nie tylko kilku osobom, ale wielu. W ten sposób w przemyśle zlokalizowanym, nowe idee są szybko propagowane i każda nowa idea może okazać się przydatna w praktycznych ulepszeniach"⁴⁹⁵. Współzawodnictwo w każdym doświadczeniu sprzyja powstawaniu ducha innowacji.

Istniejąca w ramach dystryktu przemysłowego specjalizacja „(...) przyczynia się też do powstania lokalnej tożsamości kulturowej i klimatu dla biznesu rozumianych jako dobro wspólne, wspierających i stymulujących rozwój wewnętrznej działalności gospodarczej okręgu"⁴⁹⁶. Dla lapidarnego scharakteryzowania takiej sytuacji A. Marshall wprowadził nowe pojecie do słownika terminologii ekonomicznej, a mianowicie pojecie „atmosfery przemysłowej”, która ułatwia nabywanie specyficznych umiejętności przez rozpowszechnianie innowacji w ramach częstej wymiany informacji między lokalnymi aktorami⁴⁹⁷. Należy podkreślić, że .atmosfera przemysłowa" jest czymś nieuchwytnym, trudnym do zmierzenia i oceny, jednak jej istnienie na danym terytorium, w obrębie danego dystryktu, jest fundamentalnym elementem jego prawidłowego funkcjonowania i rozwoju. O jego wadze niech świadczy fakt, że dla A. Marshalla .atmosfera przemysłowa" stała się jednym z czynników produkcji, na równi z ziemią, kapitałem i pracą⁴⁹⁸.

⁴⁹⁴    A. Marshall, Principles of..., s. 261-262.

⁴⁹⁵    A. Hsaini, Le dłpassement..., s. 217.

⁴⁹⁶    P. Maskell. The economic.... s. 36.

⁴⁹⁷    J. Zeitlin, Industńal districts and local economic regeneration: Overview and comment, [in:J F. Pyke, W. Sen-genberger (ed.), Industńal districts and local economic regeneration, International Institute for Labour Stu-dies. Geneva 1992, s. 280.

⁴⁹⁸    J. Grzeszczak, Bieguny wzrostu a formy przestrzeni spolaryzowanej, PAN Prace Geograficzne nr 173, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 1999, s. 37.