82853 Zatrunienie pracownicze i niepracownicze (27)

]]]sfJD6CKI UN1CU0RSyT0T TRZ0CI0GO (JDI0KU

Przykład: Zuzanna Staranna pracuje w salonie fryzjerskim Szal i Szyk. Z właścicielką salonu łączy ją umowa zlecenia, na podstawie której Zuzanna jest zobowiązana do pracy przez b dni w tygodniu w godzinach pomiędzy 8 a 18. Taki zapis w umowie jest dozwolony, zleceniobiorca wykonuje czynności wynikające z umowy h’ określonych granicach czasowych, nie pozostaje jednak w dyspozycji pracodawcy. Właścicielka salonu nie kontroluje, ile czasu Zuzanna poświęca na pracę, nie wydaje jej poleceń co do sposobu wykonywania pracy, nie zleca jej też żadnych prac, które wykraczałyby poza treść umowy, którą zawarły. Zuzanna nie musi podpisywać listy obecności, przestrzegać czasu pracy itd.

Zleceniobiorca powinien osobiście wykonywać swoje czynności. Dopuszcza się jednak możliwość, aby powierzył on wykonanie niektórych lub wszystkich czynności osobie trzeciej.

Ważne! Jeżeli umowa zlecenia zawiera postanowienie o zastępstwie, przesądza to o cywilnoprawnym charakterze umowy. Niemożliwe jest wówczas dowodzenie, że łączący strony stosunek prawny w istocie stanowi umowę o pracę.

Przykład: Julianna Porządna zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową Kwiatek w Krakowie umowę zlecenia na wykonywanie czynności porządkowych w obrębie Osiedla Radosnego. W umowie strony zawarły zapis, że dopuszczają możliwość dbania o porządek na osiedlu przez męża Julianny - Mariana, za pisemną zgodą zleceniodawcy. Po kilku miesiącach pracy Julianna doszła do wniosku, że w rzeczywistości powinna być zatrudniona na podstawie umowy o pracę, a nie zlecenia, i zgłosiła pracodawcy żądanie objęcia jej umową o pracę. Władze Spółdzielni Mieszkaniowej słusznie odmówiły jednak nawiązania z wnioskodawczynią stosunku pracy. O cywilnoprawnym charakterze łączącego strony zobowiązania świadczył bowiem fakt. Że Juliannę Porządną w jej obowiązkach mógł zastąpić mąż, co w stosunku pracy nie byłoby możliwe.

Jeżeli zlecenie jest odpłatne, zleceniodawca ma obowiązek zapłaty wynagrodzenia, co z reguły następuje po wykonaniu zlecenia. Osoby, które stale wykonują zlecenia, mogą ustalić jeden określony, bardziej korzystny dla nich termin wypłaty wynagrodzenia. Zapis ten powinien znaleźć się w umowie zlecenia. Zlecenie może mieć charakter nieodpłatny, musi to jednak wynikać z umowy.

Rozwiązanie umowy zlecenia może nastąpić przez jej wypowiedzenie, którego można dokonać w każdym czasie. Wypowiedzenie nie wymaga uzasadnienia, może nastąpić ze skutkiem natychmiastowym, strony samodzielnie ustalają długość okresów wypowiedzenia. Żadna z nich nie może zrzec się prawa do wypowiedzenia umowy.

Ważne! Przy umowie zlecenia nie stosuje się ochronnych przepisów prawa pracy dotyczących m.in. urlopów wypoczynkowych, czasu pracy, minimalnego wynagrodzenia za pracę, czy ochrony przed wypowiedzeniem. Kwestie te mogą jednak zostać uregulowane w umowie z woli jej stron.

I I ] SFfDSCKI UNICUeRSyteT TRZflCieGO CDI0KU

Ró/iilce i podobieństwa pomiędzy umową o dzieło, zlecenia oraz umową o pracę

(ECHA	UMOWA O DZIEŁO	UMOWA ZLECENIA	UMOWA O PRACĘ
Sposób wykonywania pracy	Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do osiągnięcia konkretnego rezultatu; sposób wykonania dzieła zależy od uznania przyjmującego zamówienie	Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do starannego wykonywania powtarzających się, określonych czynności.	Pracownik jest zobowiązany do wykonywania pracy, a nie do osiągnięcia rezultatu.
< harakter stosunku prawnego	Jednorazowy, w celu wykonania określonego dzieła.	Może mieć zarówno charakter trwały, jak i jednorazowy.	Ciągły, trwały.
H chuje miedzy stronami umowy	Przyjmujący zamówienie ma swobodę co do miejsca, sposobu i czasu wykonania dzieła. Ma obowiązek wykonać konkretne dzieło w umówionym terminie.	Zleceniobiorca ma swobodę co do miejsca, sposobu i czasu wykonania pracy; umowa określa rodzaj wykonywanych czynności. Zleceniodawca i zleceniobiorca to równorzędne podmioty.	Pracownik jest podporządkowany pracodawcy co do sposobu, czasu i miejsca świadczenia pracy.
()ili>latność umowy	Za wykonanie dzieła należy się wynagrodzenie. Zamawiający ma obowiązek uiścić je z chwilą odbioru dzieła, chyba że strony umówiły się inaczej. Wysokość wynagrodzenia uzależniona jest jedynie od woli stron.	Zlecenie może być odpłatne i nieodpłatne; brak wynagrodzenia musi wynikać z umowy bądź z okoliczności sprawy.	Umowa o pracę zawsze jest odpłatna, pracownik ma prawo do świadczeń za czas niewykonywania pracy - urlop wypoczynkowy, choroba; wynagrodzenie nie może być niższe niż najniższe wynagrodzenie ustalone ustawowo.
Osobiste wykonanie pracy	Przyjmujący zamówienie nie ma obowiązku osobistego wykonania dzieła, chyba że umowa stanowi inaczej.	Dopuszczalne jest powierzenie wykonania czynności przez osobę trzecią; zastrzeżenie musi wynikać z umowy, zwyczaju lub gdy zleceniobiorca jest do tego zmuszony przez okoliczności. Zleceniobiorca odpowiada wówczas za osobę zastępującą.	Pracownik wykonuje pracę tylko osobiście, nie może jej powierzyć innej osobie.
hurma umowy	Może być zawarta w dowolnej formie.	Może być zawarta w dowolnej formie.	Powinna być zawarta na piśmie. Jeśli jednak zawarto ją w innej formie, jest ważna; jeśli zostanie zawarta ustnie, pracodawca powinien potwierdzić ją na piśmie najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.