gólności spontaniczne odegranie sceniczne owych problemów. Są nimi, nierzadko pozostawiające wiele do życzenia, panujące w grupie stosunki interpersonalne, w tym także brak należytego współżycia i współdziałania, utrudniające osiąganie wspólnych celów czy wykonywanie wspólnych zadań.
Dużą wagę przywiązuje się tu do tzw. spontaniczności twórczej, tj. właściwego reagowania na nową sytuację lub zdolności „nowego” reagowania na „starą” sytuację. Jest to spontaniczność leżąca na pograniczu takich przeciwieństw, jak: automatyczność — refleksyjność, produktywność — twórczość. Daleka jest zatem od wszelkiej impulsyw-ności i przypadkowości zachowań. Stanowi — zdaniem J. L. Moreno — rezultat procesów raczej intelektualnych niż emocjonalnych. W wyniku tak rozumianej spontaniczności jednostka łatwiej przystosowuje się do wciąż zmieniających się warunków czy sytuacji, w jakich obecnie się znajduje. Wyzwalanie spontaniczności twórczej jest też pożądaną przeciwwagą w stosunku do tradycyjnych metod i technik oddziaływań wychowawczych, nastawionych głównie na przystosowanie chłopców i dziewcząt do „realnego” świata z wszystkimi jego utartymi rytuałami i stereotypami.
Scharakteryzowana w ten sposób technika socjodramatyczna różni się zasadniczo w swej warstwie dotyczącej improwizowanej inscenizacji od tej o charakterze teatralnym. Znaczy to, że role w socjodramie odgrywane są bez uprzedniego ich wyuczenia się. Nie ma także miejsca na posługiwanie się uprzednio przygotowanym scenariuszem, ani też na specjalne urządzenia czy wyposażenia, jak podium, kostiumy, rekwizyty.
To głównie dzięki improwizowanej dramatyzacji — przenikniętej spontanicznością twórczą—zastosowanie techniki socjodramatycz-nej wzbogaca wyobraźnię dziewcząt i chłopców, przełamuje schematy w ich myśleniu i sposobie patrzenia na różne aspekty życia ludzkiego, uatrakcyjnia monotonię współżycia i współdziałania w grupie, sprzyja lepszemu, wzajemnemu poznaniu się.
Etapy techniki »oc jod rabaty cznej
Technika socjodramatyczna przebiega na ogół w trzech etapach.
W pierwszym etapie omawia się nurtujące młodzież problemy, ukazywane na tle konkretnych przykładów z życia lub wyobraźni. Drugi etap dotyczy spontanicznego udramatyzowania sytuacji lub zdarzeń, związanych zwłaszcza z problemem uznanym za najbardziej dokuczliwy i możliwy do rozwiązania. Etap ten rozpoczyna się w momencie tzw. rozgrzania grupy, tj. silnej motywacji pozytywnej do zaimprowizowania określonych scenek w 2—3-osobowych zespołach. W trzecim etapie następuje ustosunkowanie się do zaimprowizowanych sytuacji czy zda-
O AA Techniki oddziaływań wychowawczych