94288301 djvu

NERWY OBWODOWE 163

rdzenia pacierzowego oraz wszystkich zwojów, a po części splotów sympatycznych. Każda taka komórka wraz z wypustką osiową oraz wszystkiemi innemi wypustkami, które dla odróżnienia nazywamy protoplasmatycznemi albo dendrytami, tworzy zupełnie odrębną całość i u wyższych zwierząt nie łączy się z żadnymi innymi elementami bezpośrednio. Przeciwnie wypustki protoplazma-tyczne, rozgałęziając się drzewkowato, nigdzie się nie zrastają z innymi elementami lecz kończą się cieniutkiemi włoskami, które się tylko stykają bądź z podobnymi elementami innych komórek, bądź z rozgałęzieniami włókna osiowego, bądź w końcu otaczają w kształcie koszyczka inne komórki nerwowe lub ich rozgałęzienia. Przewodzenie więc stanu czynnego, o którem wspomnieliśmy wyżej, rozchodzi się z jednego elementu na drugi przez samo zetkniecie tych rozgałęzień.

Komórkę nerwową ze wszystkiemi jej wypustkami nazwał Waldeyer neuronem.

Nerwy obwodowe. Nerwy są to sznury, przebiegające w ustroju zwykle od rdzenia ku obwodowi w pochwach złożonych z tkanki łącznej. Każdy taki sznur składa się z cienkich włókien, które nazywamy włóknami nerwowymi. Włókna w sznurach nerwowych możemy podzielić na dwie kategorye: na włókna bezrdzenne i rdzenne.

Włókna bezrdzenne są złożone z cienkiej osłonki, posiadającej na wewnętrznej stronie jądra, i części środkowej, otoczonej osłonką, którą nazywamy włóknem osiowem; osłonka nosi nazwę osłonki Schwanna, a jej jądra nazwę jąder Schwanna. Włókna nerwowe bezrdzenne noszą jeszcze nazwę włókien szarych lub Remakowskich.

Włókna rdzenne prócz włókna osiowego i osłonki Schwanna posiadają jeszcze drugą osłonkę, mniej lub więcej grubą, która się znajduje na wewnątrz osłonki Schwanna, jest to tak zw. osłonka rdzenna albo myelinowa. Na preparatach, sporządzonych przez ustalenie nerwów w kw. nadosmowym, a nawet w preparatach świeżych, sporządzonych z nerwów ży w^ eh w płynach obojętnych, możemy stwierdzić, że osłonka rdzenna w pewnych miejscach zostaje przerwaną; w miejscach tych osłonka Schwanna zagłębia się, tworzy przewężenie i dochodzi aż do włókna osiowego. Takie przewężenia noszą nazwę przewężeń Ranvierowskich. Odległość jednego przewężenia od drugiego w rozmaitych nerwach jest rozmaitą, przeciętnie wynosi ona u człowieka od 0,8 do 1.0 mm. U oso-

11*