94289301 djvu

NERWY OBWODOWE 173

gni e f otwiera się prąd od stosu K' idący do cewki pierwszej przyrządu saneczkowego p, którego cewka druga s połączona jest zapomocą dwóch elektrod w a lub w b z nerwem n. W chwili więc zamknięcia prądu, idącego do busoli, powstaje prąd indukcyjny w cewce s, wskutek otwarcia prądu stałego od stosu K'. Ażeby z początkiem skurczu mięśnia został otwarty prąd, idący do busoli 6r, mięsień zostaje połączony z dźwignią c d, która przerywa go wskutek podniesienia c. W celu przeprowadzenia doświadczenia z możliwą dokładnością, dźwignia c d bywa zaopatrzoną w dwie śruby, z których jedna końcem ozłoconym opiera się na złotej blaszce, druga zostaje zanurzona do miseczki z rtęcią i wskutek powstającego amalgamatu daje możność rtęć tę wyciągnąć w kształcie cienkiej niteczki. Tak miseczka z rtęcią, jakoteż podstawa, o którą się opiera śrubka druga, zostają izolowane i zamykają tylko prąd zapomocą końca dźwigni. Z chwilą więc rozpoczynającego się skurczu mięsień podnosi dźwignię, przerywa niteczkę rtęci i tern samem przerywa prąd, idący do busoli. Gdy z chwilą rozkurczu dźwignia się opuszcza ku dołowi, nasamprzód pierwsza śrubka opiera się o podstawę pozłoconą i tern samem wstrzymuje drugą śrubkę od zetknięcia z rtęcią, przez co prąd pozostaje wciąż otwartym.

Mając nerw pewnej długości, można go podrażnić, jak przedstawiono na rycinie, w dwóch punktach: w punkcie najbardziej oddalonym od mięśnia (b) i w punkcie leżącym tuż obok mięśnia (a). Jeżeli czas, potrzebny dla przejścia stanu czynnnego od jednego miejsca podrażnienia nerwu do drugiego, jest nieskończenie mały, to oczywiście przy dokładnem ustawieniu przyrządu odchylenia w busoli muszą być w obu przypadkach, t. j. przy podrażnieniu w miejscu dalszem i bliższem jednakowe. Z doświadczeń Helmbol-tza okazało się, że przeciwnie, czas ten przy podrażnieniu punktu dalej leżącego na nerwie jest znacznie dłuższy od czasu, który upływa przy pudrażnieniu nerwu w miejscu, leżącem tuż obok mięśnia. Określając różnicę czasu przy podrażnieniach w obu tych punktach i znając odległość jednego punktu od drugiego, już bardzo łatwo oznaczyć szybkość, z jaką stan czynny przenosi się po nerwie. Dokładne zaś ustawienie przyrządu polega na tem, ażeb^ mięsień nie był przeciążony, lecz tylko o tyle obciążony, o ile potrzeba dla nadania mu pewnego napięcia, odpowiadającego mniej więcej napięciu fizyologicznemu; do tego wystarcza ciężar samej